In majestueus stripverhaal van Gustav Klimt wordt de wereld gered door de kunsten
EINDHOVEN - Na Rembrandt en Frans Hals staat nu Gustav Klimt centraal in de Oog in Oog-tentoonstelling in het Van Abbemuseum in Eindhoven. En dan vooral het ‘Beethoven-fries’: een 34 meter lange wandschildering waarin de Oostenrijkse kunstenaar in 1902 de ellende én de redding van de mensheid verbeeldt. Ook virtueel te bezoeken.
Delen per e-mail
Het gaat niet goed met de wereld, zo zien we op de schildering van Klimt (1862-1918). Twee naakte, uitgemergelde mensen steken de armen vooruit; ze smeken, naar een man in een gouden harnas en met een groot zwaard in zijn handen. Hij kijkt zelfverzekerd naar het donkere middendeel. Daar is het kwaad weergegeven; als een enorme gorilla.
Wellust en onkuisheid
Drie vrouwen rechts van hem staan voor wellust, onkuisheid en onmatigheid. Links zie je de gevolgen van het kwaad: ziekte, angst en uiteraard ook de dood. Weer wat meer naar rechts zie je eindeloos veel skeletten en doodshoofden - als een enorm massagraf.
Maar de redding is - op de derde wand - nabij: daar zie je de kunsten: muziek, literatuur en beeldende kunst; zij brengen de geest van de mens in een andere, betere staat. En waar dat toe leidt? Dat zie je op het laatste deel van het fries (een uitgebreide wandschildering die leest als een stripverhaal - red): twee figuren in een innige omhelzing, symbool voor eenwording.
Klimt (1862-1918) symbolist en lid van de vereniging Wiener Secession, maakte de enorme muurschildering in het gebouw van de vereniging ter ere van de componist Beethoven. Samen met andere kunstenaars werd de tentoonstelling een Gesamtkunstwerk, helemaal passend in die wervelende tijd.
Kopie in Van Abbe
In het Van Abbe is een kopie van het wereldbekende fries te zien. Daarnaast is de Nederlandse ontwerper Bas van Beek (1974) gevraagd zijn visie te geven op Klimt en anderen die een link met hem hebben.
Zo toont Van Beek werk dat verwijst naar de Amerikaanse architect Frank Lloyd Wright en de Deense ontwerper Verner Panton. Op die manier ontstaat er een zeer eigentijdse variant op dat eerdere totaal-kunstwerk.
Wat wist jij van het Beethoven-fries van Klimt voor je met de studie naar de Werkstätte en het Bauhaus begon?
Lachend: ,,Helemaal niets! Opmerkelijk is natuurlijk dat er rond 1900 in Wenen zo veel tegelijk gebeurt. Klimt maakte onderdeel uit van die gemeenschap. Ik had ook echt niets met Beethoven. Maar nu wel. Het is belangrijk te weten dat je het Beethoven-fries niet als een alleenstaand kunstwerk moet zien. Daar hoorde van alles bij. Het gaat echt om die gemeenschappelijkheid, van én de schilderkunst, én vormgeving, én verder. En, je kunt het lezen als een stripverhaal. Het is de visualisering van hoe er op dat moment, op die belangrijke plek in Europa werd gedacht en gewerkt.”
In dit werk wordt de kunsten een heel belangrijke rol toegedicht. Hoe is dat nu, vind jij?
,,Tja, er is natuurlijk wel wat stuk gemaakt de afgelopen twintig jaar. Naar mijn idee is kunst en design getransformeerd tot een soort reclame of een propagandamiddel voor beleidsmakers en politici. Kunst wordt gebruikt om een politiek falen af te dekken of om te sugarcoaten; van een lekker laagje te voorzien. Dat is er heel langzaam ingeslopen. Ik had niet gedacht dat kunstenaars en vormgevers zich daarvoor zouden lenen.”
Dus wordt het meer dan ooit belangrijk wat we gaan stemmen op 17 maart?
,,Ja. Geen VVD in ieder geval, als ik een stemadvies mag geven.”
Komen we ooit nog daar, bij het laatste deel op dat fries, waar de kunsten de wereld redden?
,,Ha, mooie vraag. Nou, ik ben altijd hoopvol. Ofschoon ik ook wel pessimistisch kan zijn.”
‘Oog in oog’ met Gustav Klimt. Van Abbemuseum, Bilderdijklaan 10, Eindhoven. Tot en met 13 juni. Nu gesloten. Via de website is er wel een virtuele tour te maken door de expo.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Philips’ reputatie piekt in coronatijd; merk zit wereldwijd in de lift
Philips stond al snel na het uitbreken van de coronapandemie volop in de schijnwerpers. De vraag naar onder meer beademingsmachines was groot. In een jaar waarin het onzekerheid troef was, zag het concern een flinke groei van de eigen reputatie. Philips staat wereldwijd tussen de allergrootsten: vlak na Netflix en vóór Google, Intel en Samsung. -
PREMIUM
Steeds meer miljoenenhuizen in Zuidoost-Brabant: zelfs een twee-onder-eenkapper soms peperduur
EINDHOVEN - Het tekort aan woningen drijft ook de prijzen van toch al peperdure optrekjes in de regio steeds verder op. Zuidoost-Brabant staat zelfs in landelijke de top-tien qua aantal 'miljoenenhuizen’. ,,Af en toe gaat ook een mooie twee-onder-eenkapper ‘over de miljoen’.” -
PREMIUM
Eindhoven tot juni zonder tijd: wijzerplaten Catharinakerk krijgen beurt en led-lampjes
EINDHOVEN - Eindhoven moet het tot juni doen zonder ‘de tijd’. Voor een grote onderhoudsbeurt zijn maandag de vier wijzerplaten van de Catharinakerk gehaald. Maar van het gebeier is de binnenstad nog niet af, want achter de schermen doet een computer gewoon zijn werk. -
PREMIUM
Fysiotherapeut heeft handen vol aan verkrampte thuiswerkers: ‘Rug en nek in de knoop’
Het afgelopen jaar is het aantal rug- en nekklachten vanwege het thuiswerken behoorlijk toegenomen, zien fysiotherapeuten. Er is al veel gewonnen als je de discipline op kunt brengen om níet door te werken. ,,Desnoods gebruik je daarvoor een app of een stopwatch.’’ -
PREMIUM
Geldropseweg zit cultureel in de lift: ‘Eindhoven kan wel initiatieven gebruiken op dit gebied’
EINDHOVEN - De Geldropseweg is een van de meest afgrijselijke straten van Eindhoven, als het gaat om verkeer dan. Maar de straat ondergaat momenteel een metamorfose. Maar ook op kunstgebied: culturele instellingen weten hun weg hier steeds beter te vinden. Hemelsbreed zijn er op een kleine kilometer al een tiental kunstplekken.
-
PREMIUMUPDATE
Veel meer studenten op straat door strenge regels kamerverhuur dan gemeente Eindhoven berekent, zeggen insprekers
EINDHOVEN - De strenge regels voor studentenhuizen in Eindhoven zorgen ervoor dat huisbazen kappen met het verhuren van kamers, dat er nauwelijks nog nieuwe vergunningen aangevraagd worden én dat er straks een groot aantal studenten op straat komen te staan als illegale verhuur wordt aangepakt. Dat zijn er geen 1700 zoals de gemeente becijferde maar misschien wel 2500 of 4000. -
De kant-en-klare dakkapel wordt alsmaar populairder, mede dankzij de coronacrisis
Wie met enige regelmaat in de auto zit, heeft ze misschien al eens voorbij zien rijden: vrachtwagens met kant-en-klare dakkapellen op de oplegger. Deze in de fabriek gemaakte dakkapellen zijn ideaal voor iedereen die binnen een dag meer licht en ruimte in huis wil. -
PREMIUMVIDEO
Vasten is goed voor darmen en lever: ‘Sla de lunch voortaan over’
Vasten is goed voor de darmen en lever. Zo goed zelfs dat hoogleraar maag-, darm- en leverziekten Maikel Peppelenbosch aanraadt om de lunch voortaan over te slaan. ‘Door meer tijd tussen maaltijden te laten, wordt de darmflora beter en zit je lekkerder in je vel.’
In samenwerking met indebuurt Eindhoven