Frank Kamerbeek dolgelukkig; De Goochelaar is terug in Enschede

Het door wijlen Jan Holl uit Enschede gemaakte handdraaiorgel is gerestaureerd en is voor het eerst weer in de stad vanaf 13.00 uur te horen, bij het Ei van Ko. Een gelukzalig moment voor Frank Kamerbeek (47), die het orgeltje met 75 pijpen weer herstelde. “Heerlijk om het orgel weer te horen spelen.”

Toen de Stichting Stadsorgel De Tukker het orgeltje overnam in 2015 van de erven van Holl zag het er nog lang niet naar uit dat het orgeltje ooit nog mensen ging vermaken. “Sommige tonen deden het niet, tsja… dan is het niet echt fijn luisteren. Een gekke gewaarwording”, vertelt Kamerbeek, die vol passie over De Goochelaar spreekt en de herstelklus.

Kamerbeek is handig, maar van de techniek in een orgel wist hij op dat moment ook nog niet veel. “Ik heb eerst echt de techniek moeten leren, en vervolgens moeten uitzoeken; wat heb ik eigenlijk aan materiaal nodig? Je loopt er niet even voor naar de Gamma.” Vooral omdat De Goochelaar ‘een delicate techniek’ heeft met een zogenaamd ‘windklavier’ wat minder vaak voorkomt. Een bedrijf dat vaker orgels restaureert had er om die reden niet veel trek in.

Kamerbeek moest het dus zelf – naast een drukke baan – in de vrije uurtjes uitvinden en uitvoeren. Het was een prachtige klus, zegt Kamerbeek nu. “Het moest ook gewoon gebeuren. Een orgel moet spelen in de stad, mensen vermaken. Aan een mooi historisch orgeltje in een schuur heeft niemand wat. En dit is ook echt een orgel van Enschede, doet moet hier toch weer te horen zijn.” Het grootste probleem was dat een aantal ventielen van gelooid varkendarm zo lek bleken te zijn. Hij slaagde erin ze van wat sterker leer na te kunnen maken.

Lees verder onder de foto.

Er was uiteraard grote spanning toen de Enschedeër De Goochelaar in zijn garage weer helemaal in elkaar had gezet. Zonder helemaal zeker te weten of de operatie geslaagd was. “Ja. Nou maar hopen dat –ie het doet, dacht ik nog.” En toen begon kamerbeek te draaien. “En hij dééd het. Ja. Dat was echt een moment van euforie hoor”, lacht hij breed.

Schilderes Anouk Terpstra uit Enschede heeft het orgel een nieuw front gegeven. De voorstelling is niet meer als het origineel, dat de stichting nogal grauw vond en niet heel smaakvol. Het oude toonde 3 acrobaten in een circuspiste en aan de rechterkant een wat te bevallige assistente met blote buik en een aapje op de schouder. Het nieuwe front met gouden lofrand, heeft nu in vrolijke kleuren echt een goochellaarsvoorstelling.

Vrijdagavond heeft Kamerbeek voor zijn huis nog even proefgedraaid. “Echt genieten is dat.” Hij zegt dit orgeltje blind uit elk ander orgeltje van de stichting te herkennen. “Je kent uiteindelijk wel elk zuchtje, elk piepje, elk kraakje. En deze heeft zo’n heerlijk geluid, met een trom en bekken die tegelijk slaan… Ik ben een liefhebber van draaiorgels, maar dit is echt wel ‘mijn orgeltje geworden.” 

Zaterdagmiddag om 13.00 wordt bij het Ei van Ko het orgel gepresenteerd. Kamerbeek en Terpstra geven daar ook een korte toelichting op hun restauratiewerk. En dan is er, uiteraard, muziek…