Max Verstappen krijgt gelijk, lookalike in Picnic-filmpje is wél portret, en gaat nu 350.000 euro schade eisen

Max Verstappen was in cassatie gegaan na een eerdere beslissing van het gerechtshof Amsterdam over een filmpje van online supermarkt Picnic, waarin de autocoureur door een lookalike wordt nagespeeld. Het hof oordeelde eerder dat de lookalike in het filmpje geen portret oplevert in de zin van de Auteurswet. Dat is volgens de Hoge Raad dus onjuist. In november vorig jaar adviseerde de advocaat-generaal al om de beslissing van het hof onjuist te verklaren. 

Picnic plaatste in 2016 een filmpje op Facebook waarin een lookalike van Max Verstappen optreedt. De lookalike bezorgt in dat filmpje, rijdend in een Picnic-bestelwagentje, boodschappen in een raceoutfit, met pet, die sterk lijkt op wat Max Verstappen draagt tijdens media-optredens en op het circuit. Het filmpje verscheen een dag nadat supermarktketen Jumbo een televisiereclame lanceerde waarin de echte Max Verstappen boodschappen bezorgt in een Formule 1-auto. Het Facebookfilmpje van Picnic haakte daar op in met een vette knipoog: ‘Als je op tijd bent hoef je niet te racen'. 

Max Verstappen kon er niet om lachen en maakte bezwaar tegen het Picnic-filmpje. Hij eiste een schadevergoeding van Picnic op grond van het zogenoemde portretrecht. Jaren geleden, bij aanvang van de hele procedure, werd een bedrag van 350.000 euro genoemd. Advocaat Lex de Jager, die Verstappen in deze zaak bij staat, zegt dat datzelfde bedrag ook straks weer geëist zal worden. De Jager noemt de uitspraak van de Hoge Raad ‘baanbrekend'. ,,Verstappen is er zelf ook heel blij mee, omdat nu voor eens en altijd duidelijk is dat deze vorm van guerillamarketing niet kan. Niet alleen bij Verstappen maar bij álle topsporters.”

Picnic had zijn ludieke inhaker eigenlijk té goed uitgevoerd, want de rechtbank Amsterdam oordeelde dat de lookalike een portret van Max Verstappen oplevert en wees de vorderingen van Verstappen toe. In hoger beroep wees het gerechtshof Amsterdam de vorderingen echter af. Volgens het hof was geen sprake van een portret omdat voor het publiek duidelijk is dat het om een lookalike gaat en niet om de echte Max Verstappen. ‘Een grapje moest kunnen’, oordeelde het hof.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Verstappen ging vervolgens in cassatie bij de Hoge Raad. De coureur en zijn team voerden onder meer aan dat ook een lookalike een portret van de uitgebeelde persoon kan opleveren. De Hoge Raad oordeelt nu dat een afbeelding van een lookalike onder bepaalde omstandigheden inderdaad een portret van de uitgebeelde persoon kan zijn. 

Dat is het geval indien de uitgebeelde persoon ‘in de lookalike wordt herkend en deze herkenning door bijkomende omstandigheden is vergroot’. Bijvoorbeeld door dezelfde kleding. Of het publiek begrijpt dat het om een lookalike gaat en niet om de uitgebeelde persoon zelf, is niet van belang. Met dat laatste wijkt de Hoge Raad dus af van het gerechtshof.

Tegen de uitspraak van de Hoge Raad is geen beroep meer mogelijk. Bij het gerechtshof in Den Haag gaat het straks alleen nog om de vraag óf Verstappen nu ook recht heeft op een schadevergoeding en hoe hoog die dan moet zijn. Het filmpje werd vele honderdduizenden keren bekeken en is nog steeds online te vinden. Verstappen zal - kort door de bocht gezegd - als geportretteerde moeten aantonen dat hij daar last van heeft gehad en dat hem dat geld heeft gekost. 

Verstappens advocaat De Jager heeft daar goede hoop op. ,,Dat zijn communicerende vaten: als de een er geld mee heeft verdiend, en dat heeft Picnic, zónder de echte Verstappen te gebruiken, dan heeft de ander daar last van ondervonden.” Een datum voor die zaak bij het gerechtshof is er nog niet.

Bekijk onze meest bekeken nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: