Onrust in Heerenveen over innemen van bijstandsgeld vanwege ‘boodschappengift’

Dat schrijft de Leeuwarder Courant.  Over deze maatregel zijn de afgelopen dagen veel berichten verschenen in de media. Het begon met een verhaal over een vrouw met een bijstandsuitkering in het Noord-Hollandse Wijdemeren die ruim 7000 euro moet terugbetalen aan de gemeente. Die zegt ‘gewoon’ de wet te volgen. En dinsdagavond berichtte de krant Trouw over een familie in Heerenveen waarvan de dochter bijna 7700 euro moet inleveren. Volgens deskundigen zijn er waarschijnlijk honderden van zulke voorbeelden in Nederland.

Uitkeringsgerechtigden worden door sommige gemeenten bestempeld als fraudeurs. De PvdA en D66 in Heerenveen noemen dit ‘zorgelijk’ en ‘onbegrijpelijk’. De PvdA wil van het gemeentebestuur weten hoeveel mensen in Heerenveen de afgelopen jaren een voornemen tot terugvordering of een boete hebben gekregen ‘omdat zij boodschappen of andere vormen van hulp ontvingen van derden’. En D66 wil meer duidelijkheid krijgen over de procedures rond eventuele bijstandsfraude.

Volgens de sociaaldemocraten deugt de Participatiewet niet. ,,Die wet is heel slecht, veel te hard’’, zegt fractievoorzitter Wanda Ottens. Er moet worden gewerkt volgens de geest van de wet en niet volgens de letter van de wet, vindt zij. ,,Het gaat om mensen die kwetsbaar zijn. Dit gebeurt op heel veel plekken in het land.’’ De PvdA wil weten welke maatregelen de gemeente gaat nemen om dit soort ‘onrechtvaardigheden en starheden’ terug te draaien en te voorkomen.

Want dat kan, gaat Ottens verder. ,,Het gaat om twee dingen: de wet die niet deugt en ambtenaren die keihard de regels volgen. Dat hoeft niet. Je kunt ook handelen volgens eigen inzicht. Dat mág ook bij deze wet. Het gaat om de bejegening. We kunnen namelijk ook de menselijke maat toepassen.’’

D66 wil schrijnende situaties voorkomen. Raadslid Rixt de Jong geeft aan dat mensen die ter goeder trouw handelen niet in financiële problemen moeten komen door een procedure van de gemeente of door de wijze waarop de gemeente de procedures hanteert.

In Trouw vertelt de Heerenveense Minkie Brandsma (65) dat zij en haar man hun dochter steunen, maar niet direct met geld. Hun dochter heeft een psychiatrische aandoening. Zij deed soms boodschappen, ook voor haar ouders. Die kregen dan de kassabon en betaalden de kosten van hun eigen levensmiddelen iedere maand aan haar terug.

‘De ouders steunden hun dochter dus niet met geld – ,,we rekenden hoogstens soms een beetje naar haar toe’’ – maar hielpen haar zo wel haar leven op de rit te houden’, zegt Brandsma in de krant. Dat mag echter niet van de gemeente, die aanvoerde dat de zogeheten inlichtingenplicht was geschonden. Brandsma voelt zich veel te streng behandeld. ,,Alsof je een boef bent. Verschrikkelijk.’’