Ottersterfte in verkeer opnieuw naar record (maar dat maakt ook iets positiefs duidelijk)

Hoewel de omgekomen dieren een behoorlijk gat slaan in de Friese otterpopulatie, is niet te ontkennen dat de otter het hier goed doet, zegt Harrie Bosma van de Zoogdiervereniging. ,,Hy komt kriskras troch de provinsje foar, fan Hallum oant Makkingea.’’

De populatie groeit de laatste jaren met 20 procent. Van 108 Friese otters was dit jaar een DNA-profiel bekend, maar het zijn er zeker meer.

Hoeveel van de bekende dieren nu zijn weggevallen, is onbekend. De meeste slachtoffers wachten – ingevroren – nog op DNA-onderzoek in Wageningen. Vorig jaar waren 86 otters geïdentificeerd en kwamen 54 stuks om in het verkeer, wat toen ook al een record was.

De otter is deze maand op voorspraak van de Zoogdiervereniging verdwenen van de rode lijst van bedreigde zoogdieren. Ook dat heeft alles te maken met de voorspoedige ontwikkeling van de populatie. Die wordt nu landelijk geschat op 450 stuks. De soort, die in 2002 opnieuw is geïntroduceerd, plant zich meer dan tien jaar met succes voort en komt in grote delen van het land voor, met Friesland als koploper. In 2006 stond de otter nog als ‘verdwenen’ op de Nederlandse rode lijst.

Bosma waakt voor een te groot enthousiasme. ,,Ast sjochst hoefolle bisten as der omkomme, dan hoege we om my de flagge noch net út te stekken. Op ynternasjonaal nivo is der noch wol grutte soarch oer de otter en stiet er ek gewoan op de IUCN-list fan bedrige soarten. De iene reade list is de oare net.’’

De Zoogdiervereniging is zich daar ook van bewust en heeft 2021 uitgeroepen tot Jaar van de Otter. Gedurende het jaar zal het succes van de herintroductie aandacht krijgen, maar ligt de nadruk ook vooral op het verhelpen van knelpunten en het vergroten van de verspreiding in Nederland.

In de Biesbosch en een groot deel van Noord-Holland is de otter nog niet terug. Om de genetische uitwisseling te waarborgen en inteelt te voorkomen is het bovendien gewenst dat er een verbinding komt met de veel grotere populatie in Duitsland.

In Friesland zijn de afgelopen jaren op twaalf plekken verkeersknelpunten voor otters aangepakt, bijvoorbeeld met de plaatsing van buizen en hekwerken. Vooral het rijkswegennet levert nog problemen op, zegt Bosma. Hij noemt de N31 bij Harlingen, de A32 bij Wirdum en de A7.

Dat er onder de vlag van Kaderrichtlijn Water natuurvriendelijke oevers worden aangelegd, speelt de otter in de kaart, zegt Bosma. Dat zulke projecten abrupt eindigen bij wegen levert echter wel weer nieuwe problemen op.

Dat is bijvoorbeeld het geval bij de verbinding tussen Easterskar en Nannewiid bij Sintjohannesga. ,,Otters binne op de ien as oare manier gek op sokke âlde ferbinings, mar it is freegjen om ûngelokken as it dan by de dyk ophâldt. In otter stoppet dêr echt net, mar stekt oer.’’