'Wij accepteren Bitcoin' valt er te lezen op de deur van een kapperszaak in Santa Tecla. © AP

El Salvador accepteert als eerste land ter wereld bitcoin als wettig betaalmiddel

In El Salvador kan vanaf vandaag, als eerste land ter wereld, betaald worden met de cryptomunt bitcoin. Het land heeft de munt aangenomen als wettig betaalmiddel. Wie een rekening opent in de bitcoin-portemonnee Chivo krijgt van de overheid 30 dollar aan bitcoin cadeau. Het Centraal-Amerikaanse land heeft de afgelopen tijd 400 bitcoins aangekocht. De invoering valt echter lang niet bij iedereen goed.

David van der Heeden 07-09-21, 12:10 Laatste update: 07-09-21, 12:34

De door El Salvador ingekochte bitcoins vertegenwoordigen momenteel een waarde van zo’n 17,5 miljoen euro. El Salvador is van plan er nog veel meer te kopen, zegt president Nayib Bukele op Twitter. Het kleine land had in 2020 een bruto binnenlands product van ruim 24 miljard dollar. ‘Voor het eerst in de geschiedenis zullen alle ogen gericht zijn op El Salvador’, twitterde het staatshoofd gisteren.

Met bitcoins wordt het voor inwoners van El Salvador die in het buitenland werken, meestal in de Verenigde Staten, goedkoper om geld terug te sturen naar hun familie. Dat kost Salvadoranen nu jaarlijks honderden miljoenen dollars aan commissies. Via bitcoin besparen de Salvadoranen 400 miljoen dollar aan bankkosten als zij geld naar huis overmaken.

Bedrijven in het land zullen vanaf vandaag de digitale munt moeten accepteren in ruil voor goederen en diensten. Winkels die nog niet over apparatuur beschikken om bitcoinbetalingen aan te nemen, zijn vooralsnog uitgesloten. De overheid gaat bitcoins accepteren voor het betalen van belastingen. Niet iedereen staat echter te juichen over de invoering ervan.

Salvadoranen sceptisch

Bitcoin een wettig betaalmiddel maken naast de Amerikaanse dollar was een plan van Bukele. Hij hoopt ook dat meer mensen zo gebruik kunnen maken van het financiële systeem. Uit peilingen zou blijken dat Salvadoranen sceptisch zijn over het gebruik van de bitcoin, onder meer omdat de waarde flink kan schommelen.

Twee derde van de 6,5 miljoen Salvadoranen is voor het eerst tegen een besluit van de zeer populaire president en zegt in twee afzonderlijke peilingen dat ze uitsluitend de Amerikaanse dollar willen blijven gebruiken, sinds 20 jaar het wettige betaalmiddel in El Salvador.

Volgens de Wereldbank leeft 29 procent van de bevolking onder de armoedegrens. Zij verdienen minder dan 5,50 dollar per dag. Critici wijzen erop dat de cryptomunt de risico’s voor financiële instellingen groter zouden kunnen maken. Ook zouden cryptomunten zoals bitcoin het witwassen van geld vergemakkelijken.

Economen, de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds en de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) hebben hun zorgen geuit over de ontwikkelingen in El Salvador. ,,Deze maatregel zal een negatief effect hebben op de leefomstandigheden van de Salvadoranen’’, zegt hoogleraar economie Oscar Cabrera. De voormalig president-directeur van de centrale bank van El Salvador noemt bitcoin ‘een Titanic zonder stuurman’.

,,Vooral de instabiele koers zal impact hebben op de prijzen van goederen en diensten’’, aldus Cabrera. De Salvadoraanse stichting voor economische en sociale ontwikkeling, Fusades, is van mening dat het feit dat de waarde van cryptomunten exclusief door de markt wordt bepaald, de bitcoin een ‘zeer volatiele valuta’ maakt. De stichting merkt het regeringsbesluit tot invoering aan als ‘ongrondwettelijk’.

‘Niet voor de armsten’

,,Bitcoin is een valuta die niet bestaat, het is een valuta die niet de armsten, maar de rijksten ten goede komt’’, zegt demonstrant José Santos Melara. ,,Wie kan er als arme investeren als hij amper genoeg eet?’’ vraagt de burgeroorlog-veteraan zich af bij het protest tegen de invoering van de bitcoin-portemonnee Chivo. Hij krijgt bijval van Laura Andrade, onderzoeker recht en economie aan de Centraal-Amerikaanse Universiteit.

,,Dit zijn besluiten die zijn genomen zonder overleg door de regering en parlementariërs’’, zegt zij. ,,De bevolking ziet niet hoe de invoering ervan een positieve impact op hun leefomstandigheden kan hebben.’’ Een week geleden demonstreerden honderden tegenstanders van de munt in de hoofdstad San Salvador om de regering te vragen van de invoering af te zien.

Dat is de regering, die sinds de laatste verkiezingen wordt gedomineerd door aanhangers van Bukele, echter niet van plan. In juni werd de wet die bitcoin een wettig betaalmiddel maakt al aangenomen. De munt heeft onder de bevolking ook aanhangers. Zoals de 34-jarige kapper Jorge Garcia. Hij gebruikt naar eigen zeggen de munt al drie jaar. Hij ziet in bitcoin de ‘valuta van de toekomst’ en hoopt dat de waarde zal stijgen.

'Geen bitcoin' leest het als protest tegen de digitale munt op een muur in San Salvador. © AP

Cuba onderzoekt bitcoin

Ook Cuba overweegt het gebruik van cryptomunten, waaronder bitcoin, als wettig betaalmiddel. De regering onderzoekt de mogelijkheden tot invoering en regulatie van de digitale valuta. De Cubaanse peso is sterk in waarde gedaald en onder druk van Amerikaanse sancties, ingevoerd door president Trump, is het lastiger geworden om met Amerikaanse dollars te betalen.

Invoering van cryptomunten zou een manier zijn om de economische restricties van de VS te omzeilen. De Cubaanse centrale bank kan het gebruik van cryptomunten toestaan voor ‘socio-economische doeleinden’, zo werd vorige maand bekendgemaakt. Hoe de digitale valuta in het communistische land precies kan en mag worden gebruikt, wordt nog uitgewerkt. Wel klinkt de waarschuwing dat individueel gebruik op eigen risico gebeurt.

Chinees ingrijpen

Een bitcoin is vandaag ruim 52.500 dollar waard (ruim 44.000 euro). De cryptomunt is bezig aan een flinke opmars. De afgelopen zeven dagen won de digimunt ruim 11 procent aan waarde. Die komt inmiddels weer dichter in de buurt van het recordniveau van 64.895 dollar dat in april werd bereikt. Kort na het bereiken van de recordwaarde kelderde de koers van de bitcoin, en andere munten, fors.

Deels reden voor de daling dit voorjaar was het ingrijpen van de Chinese overheid. De regering wil de munt uitbannen en sloot 26 bedrijven die zich bezig houden met het ‘minen’ - digitaal delven middels het uitvoeren van zware berekeningen door computers - van bitcoin. Ook werd het betaaldiensten verboden nog transacties te doen in de cryptomunt. Door de Chinese actie daalde de waarde bijna 15 procent in twee dagen tijd.

‘Cryptozeepbel’

In ons land is de discussie over handel in en het bezit van cryptomunten ook gaande. Minister van Financiën Wopke Hoekstra wees in 2018 een verbod op cryptomunten van de hand. Handhaving ervan is lastig, omdat de valuta niet door een financiële instelling worden uitgegeven en het gebruik vrijwel anoniem is. Directeur Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau zou een verbod evenwel graag zien.

‘Het kabinet moet zo snel mogelijk de productie, handel en het bezit van cryptomunten zoals bitcoin verbieden’, schreef hij in dezelfde maand waarin China ingreep. Hasekamp spreekt over een ‘cryptozeepbel’ die onvermijdelijk zal klappen. ,,Hoe langer we wachten, hoe groter de negatieve gevolgen van de uiteindelijke crash.” Veel critici noemen bitcoin en aanverwanten een piramidespel, waarin de ‘laatsten die in beweging komen de klos zullen zijn’.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: