Zo tik je de mooiste kunstwerken op de kop: ‘Ik kocht een Aat Veldhoen voor 40 euro’

,,Absurd dat kunst zo duur gemaakt wordt’’, vindt Adje Middelbeek (70), eigenaar van een B&B-vakantiehuis in Montegiove, Italië. ,,Het moet betaalbaar zijn, al is spotgoedkoop ook niet goed. Een artiest stopt er ook veel tijd, energie en materiaal in. Maar die miljoenen die worden uitgegeven aan bepaalde schilderijen of beelden is overdreven. Die mensen kopen het als investering en vervolgens verdwijnt het in een kluis en krijgt niemand ze meer te zien.’’

Middelbeek verzamelt zelf al ruim veertig jaar en heeft inmiddels rond de vijftig werken gekocht, variërend in prijs van een paar honderd tot duizend euro. ,,Ik ben ooit begonnen met verzamelen toen ik trouwde met een edelsmid. Wij kregen een kind en er moest brood op de plank komen. Ik ben vrij zakelijk en besloot in 1972 een galerie te starten in Utrecht, met onder andere sieraden van mijn man. Ik werkte veel samen met jonge artiesten. In ruil voor tentoonstellingsruimte kreeg ik korting op mijn aankoop en zo is mijn verzameling gegroeid.’’ 

Haar favoriete werk is een bronzen beeldje van een stier met een enorm geslachtsorgaan, van beeldhouwer Wim Steins. ,,Mijn favoriete tante Jantje kwam te overlijden. Die stier doet me aan haar denken.’’

Middelbeek raadt mensen aan niet op een veiling te kopen. ,,Het is duur en niet persoonlijk. Mijn advies is om altijd terug te gaan naar de bron: de maker zelf. Dan maak je ook een connectie met die persoon. Wie weet kan je de kunstenaar nog helpen aan een groter netwerk in ruil voor korting.’’

Jerney van Belle (37), lerares Nederlands in opleiding uit Amsterdam, koopt nooit een kunstvoorwerp met het idee dat het geld waard gaat worden. ,,Het gaat vaak spontaan en impulsief. Ik laat me leiden door mijn gevoel op dat moment.’’ En met een beetje mazzel loop je tegen een geweldige creatie aan, vertelt ze. ,,Ik kocht een rotaprent van Aat Veldhoen voor 40 euro op het Waterlooplein.’’ Aat Veldhoen was een kunstschilder en bedenker van de rotaprint (techniek waarmee werk in grote oplage gedrukt kan worden, red.). Hij overleed in 2018 en voor zijn werken worden tegenwoordig bedragen variërend van een paar honderd tot een paar duizend euro neergeteld.

Haar eerste kunstwerk kocht ze op haar 22e. ,,Ik was bij de Bijenkorf. In plaats van een spijkerbroek kocht ik voor 75 euro een zeefdruk van kunstenaar George Heidweiller. Het is een felgekleurd werk met Bambi, pin-up vrouw en een revolver. Ik vond het prachtig. Het hangt inmiddels al vijftien jaar bij mij thuis.’’ Bovendien hoef je kunst niet voor altijd te bewaren, zegt ze. ,,Een schilderij is geen tatoeage. Mocht je na een paar jaar het toch weer zat zijn, dan verkoop je het weer via een online veilinghuis of Marktplaats.’’

Ze geeft gemiddeld niet meer uit dan een paar honderd euro voor een werk. Het is af en toe wel puzzelen thuis waar ze de kunst kwijt kan. ,,Ik woon op een zolderetage midden in Amsterdam met veel schuine muren, dat maakt het lastig iets op te hangen. Gelukkig verzamel ik ook voorwerpen. Die passen overal naast.’’

Maar waar vind je dan die écht betaalbare kunst? Van Belle adviseert mensen om te kijken naar afstudeerexposities van academies. ,,Hier vind je werk voor een zacht prijsje van pas afgestudeerde kunstenaars die net beginnen in de wereld. En veel artiesten zijn tegenwoordig ook actief op social media. Kom je iets moois tegen, stuur dan een berichtje. Wie weet mag je het een keer komen bekijken.’’

Bij journalist Werend Griffioen (70) uit Utrecht, vormt kunst een belangrijk onderdeel van zijn leven. ,,Van huis uit kreeg ik kunst en cultuur met de paplepel naar binnen. Dit vormde mijn smaak en ik leerde beter te zien en af te wegen wat interessant is.’’ De Utrechter ziet zichzelf niet als kunstverzamelaar. ,,Zo lijkt het alsof ik alleen koop om het verzamelen. Zo is het niet. Een werk moet me raken. Daarin zit de kracht van kunst.’’

Zijn favoriete werk is een groot doek van Annemiek Vera. ,,Op deze vrouw werd ik op slag verliefd. Het Zeeuws aandoende portret straalt tegelijk verdriet en hoop uit. Dat heeft te maken met spiritualiteit die aan het religieuze raakt.’’

Griffioen heeft een stuk of twintig verzamelde stukken thuis. Hij vindt de betaalbaarheid van een werk belangrijk. Zelf gaat hij het liefst op zoek bij een kunstuitleen of tijdens open-atelierdagen. ,,Bij een kunstuitleen en galeries hebben ze vaak een renteloze afbetalingsregeling. Ik kocht het schilderij van Annemiek Vera voor 4500 euro, maar betaal het nu met 140 euro per maand af. Ze hebben een breed aanbod en vanaf een paar tientjes per maand heb je al een werk in huis. Dat maakt het haalbaar voor de doorsnee portemonnee. En het mag direct mee naar huis, dus je kunt gelijk genieten.’’

Wil je graag sparen voor het kopen van je favoriete kunstwerk? Door op je vaste lasten te besparen houd je maandelijks vaak veel geld over. Independer laat zien waar je kunt beginnen. 

 Het aantal gratis af te halen advertenties op Marktplaats heeft de afgelopen twaalf maanden een nieuw record bereikt, zegt Maaike Veeling van het platform. In de video hieronder hoor je er meer over: