Waarom ruzie, verdriet, valsspelen en regels verzinnen bij een spelletje Monopoly alleen maar goed zijn

Monopoly is een van ’s werelds meest geliefde bordspellen. Het bestaat in meer dan 2000 verschillende uitgaven (met de valspelereditie als een van de recentere toevoegingen) en is toegankelijk voor bijna alle leeftijden. Kinderen leren dankzij het spel met geld omgaan én het zorgt voor urenlang speelplezier. Geen wonder dat het een vaste waarde is in heel wat woonkamers.

Ook zijn de regels niet al te moeilijk. Heel strategisch wordt het spelletje dus niet: wie wil winnen, moet vooral het geluk hebben dat de dobbelsteen hem gunstig is. Is hij dat niet, dan kom je op straten terecht waar je geld moet dokken of vakjes waar je een boete krijgt. En dat zorgt weleens voor frustratie of zelfs ruzies.

Monopoly deed vorige maand onderzoek in België en Nederland bij 1000 respondenten met kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Daaruit bleek dat 81 procent van de Nederlandse gezinnen ruziemaakt tijdens Monopoly

Schreeuwen, tranen of zelfs een vuist op tafel: leuk is anders, zeker voor de ouders. Volgens pedagoog Philippe Noens is het vooral ook heel positief. Het is een goede les over wat er elke dag in een gezin kan gebeuren, stelt hij: samen dingen doen, discussiëren en soms ruziemaken, daarvan leren en daarna de draad weer oppakken. ,,Conflicten vinden elke dag plaats in de echte wereld. Net als onderhandelingen en financiële transacties”, aldus de pedagoog.

,,Monopoly vormt daar een gezonde mix van en dient zo als een veilige oefenwereld voor kinderen. Bovendien laat het spel het toe om ‘nieuwe’ regels te introduceren. Elk gezin speelt Monopoly toch net op een andere manier. En zeker, soms lopen de gemoederen op. Maar dan is het interessant om er niet tussen te komen als ouder en af te wachten hoe de kinderen reageren: komen ze voor zichzelf op? Proberen ze de ander te overbluffen? Als het kind voelt dat het zichzelf kan zijn én dat de regels door iedereen serieus worden genomen, dan hoeft een ruzie niet het einde van het spelletje te betekenen.”

Jonge kinderen gaan vaak helemaal op in Monopoly: het geeft hen de kans om uit te blinken in iets, misschien wel een ouder of zus of broer te verslaan. Daardoor nemen ze zo’n spelletje zeer serieus en kunnen er door de competitie allerlei gevoelens opborrelen. Soms ook over dingen die niets met het spel te maken hebben. ‘Op school werd ik vandaag ook uitgelachen toen ik verloor’, kan je kind bijvoorbeeld verzuchten. Het kan een mooie aanleiding vormen om dingen te bespreken die anders niet aan bod waren gekomen.

Al hoef je er niet altijd op in te gaan. ,,Soms is het beter om het ijzer te smeden als het koud is. Zo’n spelletje kan emoties en gedachten losweken waarvan je als ouder niet wist dat ze speelden bij jouw kind. Dan is het goed om die dingen op te vangen en daar zelf eerst even over te reflecteren.”

Creatief zijn met de invulling van de regels, zoals in veel gezinnen gebeurt, moedigt Noens ook aan. ,,Maak de regels eens wat moeilijker. Of speel eens expres vals en kijk of jouw kinderen dat opmerken, en hoe ze erop reageren. Speel een spel binnen het spel, als het ware, om hun rechtvaardigheidsgevoel te prikkelen. En als ze jou nogal fel confronteren, kan je hen laten zien hoe je zo’n conflict wél aanpakt: rustig blijven, proberen te begrijpen wat de ander je wil zeggen, de fout erkennen of al dan niet herstellen. Je toont hen een manier van reageren die ook later, buiten het spel om, in soortgelijke situaties kan gebruikt worden.”