Wanneer heeft je kind logopedie nodig? ‘In elke klas zit minimaal één kind met spraak- of taalproble­men’

Door de coronacrisis moesten kinderen veel thuisblijven. Harde cijfers zijn er niet, maar het zou kunnen dat er meer kinderen zijn bij wie een spraak-taalontwikkelingsstoornis niet op tijd is herkend, zegt Anniek van Doornik, logopedist en docent spraak- en taalontwikkelingsstoornissen aan de Hogeschool Utrecht.

,,We weten dat het contact met andere kinderen belangrijk is voor de spraakontwikkeling. Een kind leert spraak en taal van het aanbod in zijn omgeving, dus ook van elkaar. En hoewel er veel online is opgevangen, is er uiteindelijk wel minder lesgegeven en is de signalerende rol van de leerkracht weggevallen. Spraakproblemen vallen minder op via een computerscherm”, aldus Van Doornik.

Zo’n 7 tot 14 procent van de kinderen heeft een spraak- of taalstoornis, geeft Van Doornik aan. ,,Dat betekent dat er in elke klas minimaal één kind zit met deze problemen. We zien dit vooral in de grote steden terug. 1 op de 10 kinderen in Utrecht gaat naar logopedie. Ter vergelijking: dat is twee keer zoveel als het aantal kinderen met adhd. En slechts 1 tot 2 procent van de kinderen heeft autisme.” Toch lijkt er voor spraak- en taalstoornissen minder aandacht te zijn. Hoe komt dat? ,,Bij adhd en autisme merkt de omgeving daar meer van, terwijl kinderen met spraak- en taalproblemen vaak stiller worden en minder opvallen”, merkt Van Doornik op.

Wanneer schakel je een logopedist in en wanneer wacht je het gewoon nog even af? Logopedist Bianca Brinkhuis van Connect Logopedie: ,,Ieder kind ontwikkelt in zijn of haar eigen tempo, maar houd het in de gaten als je kind erg achter begint te lopen op leeftijdsgenootjes in de omgeving. Vanaf 4 jaar moeten ze in principe alle losse klanken kunnen uitspreken, enkele uitzonderingen zoals de letter ‘R’ en sommige klankencombinaties daargelaten. Praat je kind in korte zinnen, begrijpt hij of zij je vaak niet, worden werkwoorden regelmatig verkeerd vervoegd, is je kind vaak hees of schor, of heeft hij/zij de mond vaak open: allemaal mogelijke alarmbellen waar je als ouder op kunt letten.” En bij twijfel: gewoon eens bellen met een logopedist, adviseert Bianca. ,,Vaak kan een logopedist aan de telefoon, op basis van het verhaal, al een inschatting maken of logopedie nodig kan zijn en indien nodig wat tips geven.”

Om ouders te helpen met het herkennen van mogelijke spraak- en taalproblemen is de ICS-schaal ontwikkeld. Deze bestaat uit een aantal vragen die ouders digitaal kunnen invullen en meet de participatie van het kind. Er zijn drie factoren belangrijk: de spraakklanken, de mate van participatie van het kind in zijn omgeving en de beleving van het kind zelf: in hoeverre heeft het kind er last van?

,,Deze beleving is heel belangrijk en wordt weleens vergeten”, zegt Van Doornik. ,,Is een van de factoren niet in orde, dan is het goed om eens advies te vragen aan een logopedist. Wacht hier niet te lang mee. Soms wordt er pas hulp ingeschakeld als het kind al 6 jaar is, maar dan is de belangrijkste ontwikkelingsfase al bijna voorbij. Juist voor heel jonge kinderen zijn er goede instrumenten om eventuele problemen met spraak en taal te onderzoeken en op te lossen.”

Volg al het nieuws over Gezin ook via Twitter en Facebook.