Een opmerking van een stagiair bij de politie leidde tot deze ontdekking. Zij vond het gek dat haar zieke opa na zijn chemo de deur op zijn werk niet meer kon openen. Zijn vingerafdruk werd niet herkend. Wat volgde was een driejarig onderzoek van de politie Den Haag en het Erasmus MC, waarbij de vingerafdrukken van 150 kankerpatiënten voor, tijdens en na hun behandeling werden bestudeerd. De uitkomst is opmerkelijk. Bij één op de zeven verdwijnt het reliëf op de vingertoppen.

Identificatie
Veel patiënten hebben niet door dat hun vingerafdruk is verdwenen, vertelt internist-oncoloog Ron Mathijssen. ,,Dat kan tot problemen leiden met identificatie. We kennen een voorbeeld van een patiënt die een paspoort wilde aanvragen, maar de afdruk keer op keer opnieuw moest doen. Maar denk ook aan problemen bij de douane in de VS, het openen van de mobiel of de deur van de crèche."

Het gaat - voor zover bekend - alleen op voor patiënten die worden behandeld met Capecitabine, een van de meest gebruikte chemo-tabletten ter wereld. Dit middel wordt jaarlijks gebruikt onder 32 duizend Nederlanders met borst- of dikke darmkanker.

Misbruik
De gladde vingers zijn tijdelijk. Twee tot vier weken na afloop van de behandeling komt het reliëf ongewijzigd terug. ,,Dat was voor ons de meest spannende vraag, maar het is dus niet mogelijk om als gevolg van de behandeling een andere identiteit aan te nemen," zegt rechercheur Sebastiaan Veelenturf van de politie Den Haag. In die paar 'mistige' weken zou een patiënt misbruik van de situatie kunnen maken. In theorie, want zover Veelenturf weet is er geen praktijkvoorbeeld bekend. 

De politie kent wel talloze voorbeelden van andere groepen die bewust de hoornlaag van hun vingers aantasten. Criminelen om een misdaad te verbloemen, vluchtelingen om de asielprocedure te beïnvloeden: worden ze in het ene land afgewezen, is er wellicht nog kans in een ander land. En daar is nu die derde groep bij van kankerpatiënten, waar de afdruk onbewust wordt gewist.

Veelenturf: ,,Vingerafdrukken worden steeds belangrijker in Nederland. Iedereen die wordt aangehouden, moet zijn vingerafdruk afgeven voor identiteitsvaststelling. Vroeger kon je nog wel eens je broertje een straf laten uitzitten, maar dat kan hierdoor niet meer."

Oplossing
Het Erasmus MC heeft voorlopig geen oplossing voor de gladde vingers. Het ziekenhuis adviseert om een brief van de oncoloog mee te nemen wanneer zij reisplannen hebben. De bijwerking staat los van de pijnlijke handen - soms onder de blaren - waar veel kankerpatiënten last van hebben na een chemo. Daar worden speciale handschoentjes voor aangeraden.