De een krijgt een bloemetje, de ander 300 euro

Een op de acht gemeenten beloont mantelzorgers niet meer persoonlijk voor hun harde werken. In de gemeenten waar nog wél geld of cadeaubonnen worden uitgedeeld, verschillen de hoogtes enorm, van 20 euro tot zelfs 300 euro.

Hanneke van Houwelingen 05-11-19, 00:22

De grote verschillen tussen gemeenten zorgen volgens Mantelzorg NL, de landelijke vereniging voor mantelzorgers, voor onvrede onder mensen die dag in, dag uit voor hun naaste zorgen. ,,Zij zien de jaarlijkse attentie als erkenning van hun inzet. Maar de grote verschillen helpen niet om je erkend te voelen’’, zegt directeur Liesbeth Hoogendijk. Ze pleit voor een gelijke beloning. ,,Zodat niet de één een bloemetje krijgt en de ander, in naastgelegen gemeente, een paar honderd euro.’’

In het zonnetje

Vier jaar geleden kregen mantelzorgers 200 euro vanuit het rijk. Sinds de invoering van de wet maatschappelijke ondersteuning in 2015 zijn gemeenten weliswaar wettelijk verplicht om mantelzorgers jaarlijks in het zonnetje te zetten, maar op welke manier ze dat doen, staat hen vrij.

Uit onderzoek van MantelzorgNL blijkt dat de individuele waardering in 42 van de 355 gemeenten sindsdien is afgeschaft. In de gemeenten waar nog wel geldbedragen of cadeaubonnen worden uitgedeeld, ligt de gemiddelde waarde met respectievelijk 115 en 72 euro een stuk lager dan bij de oude regeling. De Drentse gemeente De Wolden is een van de weinige positieve uitschieters met een jaarlijkse schenking van 300 euro per mantelzorger.

Een aantal gemeenten zegt de hoogte van het geldbedrag te laten afhangen van het aantal aanmeldingen. Des te meer mantelzorgers zich aanmelden, hoe lager het bedrag per individu.

Mantelzorgcompliment

Nederland telt 4,4 miljoen mantelzorgers. De meest zwaarbelaste groep zijn 750.000 mensen, die zowel langdurig – langer dan drie maanden - als intensief – meer dan 8 uur per week – hulp geven aan een ander. Voor deze groep werd het mantelzorgcompliment in het leven geroepen.

In veel gemeenten is het persoonlijke compliment ingewisseld voor een groepsactiviteit. Lang niet iedereen heeft zin in een high tea of filmmiddag met onbekenden, bekritiseert Hoogendijk. Uit eerder onderzoek van MantelzorgNL bleek het gros van de mantelzorgers liever een geldbedrag te willen. ,,Een individuele waardering zet jou als mens centraal. Een collectief aanbod laat zien dat je als onderdeel van een groep gewaardeerd wordt’’, zegt Hoogendijk. Ze vindt bovendien dat gemeenten meer informatie moeten geven over de jaarlijkse waardering. Bij één op de vijf gemeenten was de informatie gebrekkig of de aanvraagprocedure ingewikkeld. ,,Als je als mantelzorger een ware zoektocht af moet leggen om de waardering aan te vragen, dan kun je je afvragen of het gevoel van waardering nog overeind blijft.’’

Komende zondag is het de landelijke dag van de mantelzorg.

‘Mantelzorgers nemen al zo vreselijk veel zorg, kosteloos, op zich.’

Zodra Lotte (19) ’s ochtends haar ogen opendoet, begint ook de dag voor moeder Inge Kerkhoven en stiefvader Martijn Bos uit Renkum. Hun dochter heeft het zeldzame Rett-syndroom, een aangeboren ontwikkelingsstoornis waardoor ze niet kan praten, lopen of haar handen gebruiken. Daar komen de vele epilepsieaanvallen bij. ,,Onze dag bestaat uit verschonen, drinken en eten geven, even naar buiten met de rolstoel, en ga zo maar door,” somt Martijn op.

Stilte. ,,Als ik alles achter elkaar opnoem is dat best veel en zwaar, maar we staan daar nooit lang bij stil. We gaan gewoon door.” In Renkum kregen mantelzorgers tot vorig jaar een geldbedrag van 150 euro. Die attentie is afgeschaft. ,,Jammer,” zegt hij. ,,Dit is zo’n makkelijke bezuiniging. Mantelzorgers nemen al zo vreselijk veel zorg, kosteloos, op zich.’’

Financieel heeft hij de geldcheque echt niet nodig. ,,Maar het was een mooie erkenning van de gemeente dat je als gezin iets bijzonders doormaakt.” Vorig jaar gaf Martijn de cheque aan Lottes oudere zus Suzanne, die hier een nieuw horloge van kocht. ,,Ze had het verdiend. De tijd die Suzanne in een bijbaantje kan stoppen, steekt zij in de zorg voor haar zusje. Ze is er bovendien ook voor ons. Door haar kunnen mijn vriendin en ik soms een avondje naar de bioscoop.’’

De gemeente Renkum organiseert deze week overigens wel tal van andere groepsactiviteiten voor mantelzorgers, zoals een dia-avond over Oud-Renkum, natuurwandelingen of een ochtend lasergamen. Daar heeft Martijn niet direct behoefte aan. ,,De gemeente organiseert ook middagen voor mantelzorgers, maar dat wordt al snel een wedstrijdje ‘wie heeft het erger thuis’.’’