Geheim advies wijst uit: zorgbudget blijft 'n rommeltje

De conclusies van het BIT - een bureau dat automatiseringsprojecten onder de loep neemt - zijn hard. De wijze waarop 'pgb-fabriek' de Sociale Verzekeringsbank, gemeenten, zorgkantoren en het ministerie van Volksgezondheid de verwerking van de zorgbudgetten nu met elkaar hebben geregeld, deugt niet.

,,In onze ogen moet er zo snel mogelijk een programmaplan komen voor een verbetering van de totale keten," constateert ict-topambtenaar Hans Wanders. Hij beschrijft 'veel besluiteloosheid', 'trage verbetering' en 'botsende belangen'.

Gekraakt
Ook een ict-project van de Sociale Verzekeringsbank, bedoeld om het betalingssysteem achter de pgb's te vervangen en zo de dienstverlening te verbeteren, wordt gekraakt.

,,Het BIT acht de kans klein dat dit project in de huidige opzet slaagt, omdat het voorgestelde plan ernstig tekortschiet." Het project is volgens het bureau te optimistisch ingeschat, onvoldoende doordacht en de financiering is onduidelijk.

De conclusies zijn een klap in het gezicht van staatssecretaris Martin van Rijn (PvdA), die verantwoordelijk is voor de huidige opzet. Hij werd begin vorig jaar geconfronteerd met de computerproblemen bij de Sociale Verzekeringsbank. Hierdoor kregen duizenden zorgverleners geen, te veel of te weinig pgb-geld binnen.

Onder politieke druk stampte Van Rijn het verbeterproject uit de grond. Hij krijgt van Wanders het advies om nu 'een sterke opdrachtgever' aan te stellen die de systeemfouten repareert in de pgb-verwerking. De ict-baas heeft hiervoor al iemand op het oog: de huidige topambtenaar op langdurige zorg.

CDA-Kamerlid Mona Keijzer volgt de ict-problemen rondom de pgb's nauwgezet. ,,Ik zeg al lang: dit systeem gaat zo niet vliegen. Er moet worden nagedacht of en hoe de betalingstaak weggehaald kan worden bij de Sociale Verzekeringsbank."

Ook Van Rijns PvdA-collega staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) wordt getroffen: de Sociale Verzekeringsbank zelf valt onder háár verantwoordelijkheid. Klijnsma moet een 'ervaren, kritische en onafhankelijke' adviseur aanstellen, luidt de aanbeveling.

Voortvarend
Ze is daarbij voortvarend te werk gegaan, want op 22 januari schoof de staatssecretaris plots een externe ict-adviseur naar voren. De alarmerende conceptbrief aan Klijnsma, die in handen is van het AD, dateert al van 4 januari. De eindversie wordt binnenkort verwacht.

PvdA-bewindsvrouw Jetta Klijnsma zette eind januari de topvrouw van de Sociale Verzekeringsbank op straat. Althans, dat was haar lezing in een Kamerbrief. Ingewijden stellen dat bestuursvoorzitter Nicoly Vermeulen de eer aan zichzelf heeft gehouden toen ze tijdens een gesprek ontdekte dat Klijnsma haar zittingstermijn, die afloopt op 1 juni 2017, niet zou verlengen.

Kenners van het pgb-dossier vonden het al vreemd dat Vermeulen nu pas de wacht werd aangezegd, terwijl het hoogtepunt van de malaise bij de Sociale Verzekeringsbank lag in de eerste helft van vorig jaar.

Nu melden bronnen dat Vermeulen wilde weten hoe de vlag erbij hing op het ministerie van Sociale Zaken, nadat ze rond kerst een openhartig interview aan NRC Handelsblad had gegeven, waar oppositiepartij SP meteen Kamervragen over stelde.

Vermeulens ontslag kwam als een verrassing en de vertrekonderhandelingen verliepen naar verluidt moeizaam. Het aftreden mocht niet gekoppeld worden aan het pgb-debacle. Daarom staat het woord 'pgb' ook nergens in de brief over het ontslag van de SVB-baas, die Klijnsma stuurde aan de Tweede Kamer.