Hoe één mango België in de ban kreeg
oproepEen mango voor een doodzieke patiënt in een Belgisch ziekenhuis zorgt voor een stille revolutie in de gezondheidszorg. Niet alleen bij de zuiderburen, maar ook bij ons.
Oproep!
Een 'mango-momentje' is een klein, onverwacht gebaar van de arts/ verpleegkundige aan de patiënt. Heeft u ook een mango-momentje meegemaakt? Deel dit met ons via mango@persgroep.nl. Een selectie verschijnt op deze site en onze krant.
De redactie gebruikt je persoonsgegevens om deze reactie te kunnen plaatsen. Meer informatie vind je in ons privacy-statement.
Iedereen in België kent inmiddels het tv-fragment waarin een ernstig verzwakte Viviane Coolen op de intensive care ligt. Haar onderbenen en vijf vingertoppen zijn geamputeerd. Met slangetjes in haar neus, hals en armen is ze verbonden aan machines rondom haar. Fluisterend vertelt ze dat ze de dokter het liefst om ‘een spuitje’ had gevraagd. De journaliste naast haar bed schrikt en vraagt of er dan helemaal niets is waar ze de vrouw een plezier mee kan doen. ,,Een mango'', antwoordt Coolen tot ieders verrassing.
De volgende dag komt de journaliste terug met een grote mango. Bij de eerste hap beginnen de ogen van de doodzieke vrouw te glinsteren.
(Lees verder onder de foto)
Dit tv-fragment was voor Kris Vanhaecht, hoogleraar patiëntveiligheid en kwaliteit aan de KU Leuven, aanleiding voor het opzetten van een onderzoek. Vanhaecht vroeg zich af hoe zoiets kleins zo’n grote impact kon hebben. Inmiddels hebben zijn onderzoekers ruim zeshonderd vergelijkbare ‘mangomomentjes’ - een onverwachte attentie – verzameld en er zo’n honderd geanalyseerd. De belangrijkste conclusie: het maakt niet alleen de patiënt blij, ook de zorgverlener krijgt daardoor meer plezier in zijn werk.
'Geen tijd'
Vanhaecht: ,,De zorgverlener voelt weer even: dit is precies waarom ik voor dit vak heb gekozen. Nu sneeuwt de persoonlijke aandacht voor de patiënt geregeld onder, omdat zijn tijd wordt opgeslokt door regelgeving en steeds complexer wordende zorg.''
De hoogleraar, die zachtjesaan zijn mangomomentjes buiten de Belgische landsgrenzen promoot, stelt nadrukkelijk dat de kleine gebaren juist weinig tijd moeten kosten voor de zorgmedewerker. Het is anders dan de al bestaande initiatieven in Nederland, zoals Ambulancewens, waarbij vrijwilligers terminale zieke patiënten nog één keer meenemen naar het strand of de Efteling.
Het gaat om de verpleger die de haren wast van een borstkankerpatiënte, de poetsvrouw die een afleidend praatje aanknoopt over haar nieuwe schoenen, de arts die tussen de chemo’s door opbelt om te vragen hoe het de patiënt vergaat, een verpleegkundige die een foto afdrukt van een boeketje bloemen dat niet op de isolatieruimte mag staan. Een verpleegkundige die het infuus van een angstig kind opvrolijkt door er steeds een ander cartoon op te plakken.
Glühwein
Of de directeur van een zorginstelling die glühwein laat aanrukken wanneer hij hoort dat een oudere bewoner dit altijd samen met zijn vrouw dronk wanneer het buiten sneeuwde. Vanhaecht wordt er zelf ook vrolijk van. ,,Heeft het veel tijd gekost?'' De professor antwoordt zelf: ,,Nee! Is het haalbaar? Ja! Ga je het elke dag doen? Nee. Je moet een patiënt ook niet elke dag een mango geven. Het is bedoeld als attentie, als lichtpuntje.''
Herstelt een patiënt ook sneller van een ‘mangomoment’? Vanhaecht twijfelt hoorbaar. ,,Dat kan ik wetenschappelijk natuurlijk nooit bewijzen. Maar uit de verhalen van patiënten die we verzameld hebben, blijkt wel dat ze hun zorgverlener nadien meer vertrouwen.'' Vanhaecht refereert aan een patiënt met een sportblessure. ,,Als die patiënt een positieve chemie heeft met de fysiotherapeut, zal hij zijn oefeningen beter doen. Een mangomoment is dus geen medicijn, maar kan wel net een duwtje in de rug geven.''
Plezier
Ik zag de patiënt denken: hé, die dokter is écht geïnteresseerd in mij.
De Vlaamse hoogleraar heeft al een Nederlandse ambassadeur van mangomomenten gestrikt: Rianne Wennekes, kinderneuroloog in het Zuyderlandziekenhuis in Sittard-Geleen. Zij probeert haar spreekuur persoonlijker te maken, ook al heeft ze voor een patiënt gemiddeld maar een kwartiertje. ,,Ik herinner mij een ochtend dat ik te laat op de poli kwam en de wachtkamer al vol zat. Van dat aanblik werd ik zo gestrest, dat ik tegen mezelf zei: ‘pech, dan loop je maar een ochtend uit. Dit moet anders.’ De eerstvolgende patiënt begroette ik vrolijk en vroeg naar zijn vakantie. Ik zag hem denken: hé, die dokter is écht geïnteresseerd in mij.'' Aan het einde van de dag voelde ook Wennekes zich een stuk beter. ,,Ik had meer plezier in mijn werk. En het opvallende was: zo veel extra tijd was ik niet eens kwijt geweest.''
Soms sterven mooie initiatieven overigens in schoonheid. Zo was er in een Brabants ziekenhuis een patiënte die elke dag haar lievelingsvrucht – een kiwi - bij het ontbijt kreeg. Maar door haar verlamming kon ze de kiwi niet schillen. Op het dieptepunt lagen er drie kiwi’s, onaangetast, op haar nachtkastje.
Maar als het wel goed gaat, is het geluk groot, weet Viviane Coolen (52), de dame van dat allereerste mangomoment. ,,Dat moment heeft mij zo’n boost gegeven. Ik had weken aan de sondevoeding gelegen en mocht eindelijk weer iets eten. Ik vind het ook fantastisch dat ik zorgpersoneel heb kunnen inspireren met mijn verhaal.'' Sterker nog, Coolen wordt geregeld herkend sinds de uitzending van vier jaar geleden. ,,Laatst, in de supermarkt, keek een oud vrouwtje in mijn mandje. ‘Koopt u geen mango’ vroeg ze. Nee, zei ik, dat moet speciaal blijven.''
* Heeft u ook een mango-moment meegemaakt? Deel dit met ons via mango@persgroep.nl .Een selectie verschijnt op deze site en onze krant.
6 juni: What matters to you-day
De mango-lobby heeft inmiddels ook de Samenwerkende Topklinische Ziekenhuizen bereikt, maar die pakken het weer net iets anders aan. Een aantal van de 26 aangesloten Nederlandse ziekenhuizen doet morgen mee met de What matters to you-dag, een dag waarop zorgpersoneel wereldwijd iets bijzonders doet voor de patiënt. Zo organiseert het MC Haaglanden in Den Haag een proeverij voor kankerpatiënten. ,,Wij hopen dat zo’n dag inspirerend werkt voor de rest van het jaar'', zegt Carla Zonneveld van STZ. ,,Artsen leggen nu vaak de focus op de behandeling. Logisch, maar voor een 3-jarige meisje met kanker kan het net zo belangrijk zijn om te weten of haar beer de OK in mag. Voor dat soort kleine dingen moeten we meer oog hebben.''
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Is het gevaarlijk om nooit een zonnebril te dragen?
Zo veel monturen, zo veel soorten glazen. Sommige zijn gemaakt voor het strand, andere voor op de fiets of in de bergen. Welke zonnebril past bij jouw zomer? -
PREMIUM
Altijd badend in het zweet
Iedereen zweet, in de zomer nog veel meer dan anders. Hoe komt dat eigenlijk? En wat als je overmatig transpireert? Vijf vragen en antwoorden over zweten. -
Koken & Eten
Dit gebeurt in je lichaam als je 's avonds nog aan het snaaien slaat
We houden er allemaal van om zo nu en dan 's avonds laat een snack te nemen. Sommige mensen beweren dat het niet goed is om heel laat nog iets te eten, omdat je er sneller dik van zou worden. Klopt die bewering? Deskundigen geven het antwoord. -
5
Getest: Dit is het beste zonnebrandmiddel met beschermingsfactor 30
Wat is het beste zonnebrandmiddel met beschermingsfactor 30? En welke heeft de beste prijs-kwaliteitverhouding? De Consumentenbond geeft antwoord. -
PREMIUM
Rugspecialist legt uit waar je op moet letten als je het matras vervangt
Een goed matras kan rugpijn niet oplossen, maar wel verlichten, zegt dokter Mahieu, rugspecialist uit België. Hij vertelt waar je op moet letten bij de aankoop van een nieuw matras.
-
Rauwe groenten, kaneel, ananas: wat kun je écht beter laten staan als je zwanger bent?
Eten wordt een tikkeltje ingewikkelder als je zwanger bent. ,,Sommige vrouwen zijn zo bezorgd dat ze rauwe groenten negen maanden lang van hun bord bannen”, vertelt gynaecoloog Ronald Devlieger. Maar zijn die groenten dan echt zo slecht voor de baby? En hoe zit het met kaas, koffie, alcohol en voedingssupplementen? Devlieger zet alles op een rijtje. -
We moeten meer bewegen
Waarom het helemaal niet erg is om je tijdens je vakantie te laten gaan
We moeten meer bewegen. Hoe vind je de sport die het best bij je past? Gezondheidsjournalist Tijn Elferink en gedragswetenschapper Johnny Buivenga gaan op zoek naar de voor- en nadelen van verschillende sporten. In deel 20: met deze tips van Arie Boomsma kom je je vakantie leuk en actief door. -
PREMIUMHemd van het lijf
Dolf Jansen is blij met zijn lichaam: ‘Ik ben afgetraind en dan heb je een magere kop’
In de Mezza-rubriek Hemd van het Lijf vertellen BN’ers over hun gezondheid. Voor Dolf Jansen geen vlees (‘dat is een no-brainer’) en alles wat hij ooit deed op sportgebied was om te janken, behalve hardlopen. ‘Tijdens het trainen discussieer ik in gedachten met Caroline van der Plas.’