Kabinet wil gebruik verslavende pijnstillers intomen
Het kabinet grijpt in om het alarmerende gebruik van verslavende pijnstillers, zoals het beruchte oxycodon, in te tomen. Herhaalrecepten mogen niet langer doodnormaal zijn, gebruikers moeten een afbouwschema krijgen en alternatieve pijnbestrijding dient meer in beeld te komen.
Delen per e-mail
Alleen al het aantal gebruikers van oxycodon, een opiaat vergelijkbaar met morfine, is in tien jaar vervijfvoudigd tot 485.000 patiënten. In totaal namen 730.000 mensen sterke en potentieel verslavende pijnstillers in 2018, blijkt uit nieuwe cijfers. Tel daar het populaire 'mildere' middel Tramadol bij op en je komt aan 1,3 miljoen gebruikers.
"Er zijn zorgen voor de toekomst als we niet alert zijn en een verdere stijging van het problematisch gebruik van zware pijnstillers niet wordt afgeremd," constateert minister Bruins (Medische Zorg).
Opiaten-epidemie
Hij komt in actie zodat in ons land geen Amerikaanse taferelen ontstaan. Daar is sprake van een opiaten-epidemie, met 2,5 miljoen verslaafden. Zo moet er hier meer kennis en bewustzijn komen over de (bij)werkingen en risico's van opiaten bij patiënt en voorschrijver. De verwachting is dat minder verslavende alternatieven dan terrein winnen.
Het is onbegrijpelijk dat er nu zo makkelijk aan grote groepen mensen veel te sterke opiaten worden verstrekt
Verder laat onderzoek zien dat huisartsen steeds vaker herhaalrecepten voor sterk werkende pijnstillers voorschrijven; mensen kunnen hun bestelling zelfs vaak telefonisch inspreken. Daar moet een einde aan komen. Opiaten mogen sowieso niet langer eerste keus zijn bij het voorschrijven, dat volgens een vast stappenplan dient te verlopen.
Ook krijgen patiënten een middel als oxycodon nu lang niet altijd alleen voor pijnbestrijding bij kanker en vlak na operaties, waar deze middelen voor zijn bedoeld, maar ook bij bijvoorbeeld heftige rugklachten. Dat moet veranderen. Daarnaast mogen ziekenhuizen niet langer onnodig veel middelen meegeven naar huis.
Intensive care
Albert Dahan, hoogleraar Anesthesiologie in Leiden en expert op het gebied van pijnbestrijding, is blij met de maatregelen van Bruins. "Het is onbegrijpelijk dat er nu zo makkelijk aan grote groepen mensen veel te sterke opiaten worden verstrekt," oordeelt hij.
Volgens Dahan belanden ook in Nederland honderden patiënten per jaar op de intensive care met ademhalingsproblemen, na een overdosis of omdat ze het middel hebben gecombineerd met alcohol of slaapmiddelen. "Maar ik ben niet bang voor Amerikaanse toestanden als we nu actie ondernemen."
Te snel voorschrijven
Artsen schrijven nu te snel sterke opiaten, zoals oxycodon, voor aan patiënten die dat wellicht helemaal niet nodig hebben, menen experts. Ook krijgen mensen te veel medicijnen mee en kunnen ze te makkelijk herhaalrecepten aanvragen.
"Als mensen de heftigheid van hun pijn moeten inschatten en een 6 of een 7 geven dan krijgen zij heel vaak volgens protocol al oxycodon voorgeschreven," vertelt huisarts Jos van Bemmel, die als columnist veel schrijft over pijnbestrijding. Vooral op de eerste hulp en huisartsenposten worden volgens hem te vaak opiaten voorgeschreven.
Belachelijk, meent Van Bemmel. "Laat dokters zorg op maat leveren door te luisteren naar de pijnbeleving van iedere patiënt en laat ze uitleggen wat de gevolgen zijn van een medicatiekeuze," aldus de huisarts.
Alleen onder acute omstandigheden
Anesthesioloog Dahan pleit ervoor dat patiënten een simpel contract met hun behandelend arts sluiten, waarin ze afspreken dat het gebruik van zware pijnstillers wordt gestopt als dat niet meer nodig is. "Ik ben helemaal niet tegen het gebruik van opiaten, maar alleen onder acute omstandigheden en voor een korte tijd."
Laat dokters zorg op maat leveren door te luisteren naar de pijnbeleving van iedere patiënt en laat ze uitleggen wat de gevolgen zijn van een medicatiekeuze
Ook alternatieve behandelingen, zoals fysiotherapie, of alternatieve medicijnen (ibuprofen, cannabis) moeten aan de orde komen, vindt de specialist.
In de VS kunnen veel mensen momenteel alleen nog maar normaal functioneren als ze oxycodon nemen. Deze 'junks' krijgen te maken met fikse afkickverschijnselen (zweten, slapeloosheid, diarree) als ze proberen te stoppen.
Zorgminister Bruins wil, gezien de situatie in de Verenigde Staten, de vinger aan de pols houden als het gaat om 'oneigenlijk gebruik' van Oxycodon en andere opiaten. Bruins: "Daarvoor zal ik de aanbieders van verslavingszorg vragen aan te geven wanneer patiënten met een hulpvraag een beroep doen op zorg."
Signalen
Ons land kent al het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS): een landelijk netwerk van instellingen voor verslavingszorg. Doel is om regionaal en nationaal inzicht te krijgen in de markt van illegale drugs. Via dit netwerk wil de bewindsman signalen op gaan vangen over het gebruik van onder meer oxycodon als drugs.
Op langere termijn moet fundamenteel onderzoek naar pijnbestrijding en maatschappelijk onderzoek naar de effecten van pijnmedicatie betere informatie opleveren over het gebruik van opiaten. Daar kan de hulpverlening aan mensen dan op worden aangepast.
Verder in het nieuws
-
18.000 tieners zien af van prik, ook al vielen er al tientallen doden
Van de bijna 132.000 13- en 14-jarigen die in het najaar van 2018 zijn uitgenodigd voor een inenting tegen meningokokken, hebben ongeveer 18.000 tieners de oproep genegeerd. In Zeeland en Amsterdam was de opkomst het laagst: daar kwam maar 72 tot 77 procent op voor de vaccinatie tegen de levensgevaarlijke bacterie. -
PREMIUM
Fortnite-concurrent Apex Legends goed voor de ontwikkeling van pubers
Online spelhit Apex Legends biedt jonge pubers naast gameplezier communicatie met leeftijdgenoten, helpt ze zichzelf te ontwikkelen en geeft gelegenheid tot gezond verzet tegen ouders. -
Amsterdamse bisschop en natuurgenezer promoot dubieus 'medicijn'
De Amsterdamse natuurgenezer Stephen Oduro behandelt ernstig zieke kinderen in Ghana met het giftige Miracle Mineral Supplement, een bleekmiddel dat wordt verkocht als 'wondermedicijn'. -
PREMIUM
Ik heb Geleefd Iemand wenste Hans (60) kanker toe: ‘Heb vriendelijk teruggemaild dat ik dat al heb’
Annemarie Haverkamp praat met mensen over hun leven en het einde dat nadert. Hans Nijhof (60) was wethouder in de Utrechtse Heuvelrug, maar moest zijn taken neerleggen. ‘Iedere keer is er weer iets wat niet meer gaat of niet meer mag.’ -
PREMIUM
Excuus van obesitaspatiënten? ‘Aanleg om dik te worden ís geen fabel’
Obesitaschirurg Maurits de Brauw gaf vele Nederlanders met overgewicht een nieuw leven. Maar na een faillissement stond hij met zijn achtduizend patiënten op straat. Er kwam een nooit vertoonde doorstart. Operatie geslaagd.
-
Homo mag straks sneller bloed geven
Homoseksuele mannen mogen in de toekomst bloed doneren als ze vier maanden geen seks hebben gehad. Die termijn ligt nu op een jaar. -
Nederlandse patiënten kregen kankermedicijnen uit afgekeurde Chinese fabriek
Nederlandse patiënten hebben in 2016 geneesmiddelen voor chemotherapie gekregen waarvan de werkzame grondstof in een Chinese fabriek werd geproduceerd die door Europese inspectiediensten is afgekeurd. Dat blijkt uit onderzoek van tv-programma Zembla. -
PREMIUM
puberbrein Opvoedstijl in 10 jaar veel veranderd: meer regels en onderhandelen
De puber. Voor veel ouders is het een ingewikkeld, ondoordringbaar soort mens. Maar is dat wel terecht? In de nieuwe uitgave van de bestseller Puberbrein wordt de puber van 2019 helemaal binnenstebuiten gekeerd. Ideaal voor ouders die soms geen snars van hun kind begrijpen.
