Huisartsen geven laxeermiddelen ook als een kind buikpijn heeft, stelt kindergastro-entroloog Marc Benninga van het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam. Buikpijnklachten worden vaak veroorzaakt door stress. Het geven van een laxeermiddel zal daarbij niet helpen. 'Zo wordt de echte oorzaak van de buikpijn niet aangepakt', aldus Benninga.

Uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen blijkt dat in 2011 aan 419.000 kinderen laxeermiddelen als Forlax en Movicolon is voorgeschreven. Vijf jaar eerder lag dat aantal nog op 282.000.

Hoogleraar Benninga: 'Als een kind obstipatie heeft, dan zijn laxeermiddelen een uitkomst omdat het helpt bij het leegmaken van de darm. Zeker voor het gebruik van een korte tijd, zo'n twee weken.'

Poeppoli's
Volgens poeppoli's, waar speciale aandacht is voor kinderen met ontlastingsproblemen, hebben huisartsen de neiging om snel naar laxeermiddelen te grijpen omdat het minder arbeidsintensief is. 'Behandelen zonder medicatie is lastiger want patiënten moeten dan intensiever worden begeleid en vaker terugkomen', zegt kinderarts Michael Groeneweg. Hij is betrokken bij de poeppoli van het Rotterdamse Maasstad Ziekenhuis en schrijver van het boek 'Als poepen niet gewoon gaat'.

Lobby
Ook is de lobby van de fabrikanten van medicijnen een factor die niet is te ontkennen, zegt Groeneweg. Schadelijk voor de gezondheid is het gebruik van laxeermiddelen overigens niet. Alleen bij hele jonge kinderen die te veel innemen, kan het vervelende bijwerkingen hebben. Laxeermiddelen op recept worden veelal vergoed door de zorgverzekeraars. Die betalen dus onnodig voor medicijnen, aldus Groeneweg.

Huisartsen vinden dat de stijging in medicijngebruik niet per se betekent dat er te snel wordt voorgeschreven. 'Er is de laatste jaren juist hard gewerkt om meer aandacht te krijgen voor obstipatie. Dan is het ook niet zo gek dat er meer medicijnen worden uitgeschreven', zegt Jaco Burgers van het Nederlands Huisartsen Genootschap.

Volgens hoogleraar Benninga komt obstipatie, waartegen de laxeermiddelen dus wél helpen, slechts voor bij ongeveer 100.000 kinderen. Bij andere patiëntjes zouden de medicijnen dus onnodig zijn.

Huisartsen krijgen volgend jaar een nieuwe richtlijn voor de behandeling van kinderen met buikpijn. Burgers: 'Daarin is het advies juist terughoudend te zijn met medicijngebruik en vooral goed voor te lichten. Dat staat los van het stijgende medicijngebruik. Buikpijn bij kinderen komt gewoon heel veel voor.'