Last van bindingsangst? Dit kun je eraan doen

Volgens liefdesverdrietpsycholoog Hester Schaart kun je pas iets doen tegen bindingsangst als je weet waar het precies vandaan komt. ,,Mensen met bindingsangst willen de liefde op veilige afstand houden. Het moeten verbinden met een (liefdes)partner levert ze veel angst en stress op. Daarom willen mensen met bindingsangst graag de regie hebben en houden over de relatie en daarbij het tempo en de mate van verdieping bepalen. Eigenlijk hebben ze het gevoel dat ze de ander niet nodig hebben.”

Bindingsangst is niet aangeboren en kan op verschillende manieren ontstaan. ,,Vaak komt het voort uit een onveilige hechting met de ouders”, legt Schaart uit. ,,Als je ouders vaak (emotioneel) niet beschikbaar waren en je niet hebben getroost als je bang of verdrietig was, kan dit als jongvolwassene resulteren in een overlevingsstand. Je hebt jezelf aangeleerd dat je niemand nodig hebt en daarom zal je zelden om hulp vragen.”

Ook als je voor jouw gevoel een claimende, jaloerse en wantrouwende partner hebt kan dat ervoor zorgen dat je bindingsangst ontwikkelt. ,,Als je in een verstikkende relatie zit waarbij de partner altijd je telefoon controleert, alles samen wil doen en uitgaan verbiedt, kan het zijn dat je na het beëindigen van een relatie niet alleen opluchting voelt”, zegt Schaart. ,,Maar ook besluit om je niet meer te willen binden.”

Bindingsangst kan ook op latere leeftijd pas zichtbaar worden. ,,Tegenwoordig worden vrouwen niet meer heel jong moeder”, vertelt de liefdesverdrietpsycholoog. ,,Veel vrouwen zijn gericht op carrière maken en niet op het moederschap, waardoor ze zich ook niet binden aan een geschikte partner. Totdat ze een jaar of 39 zijn en beseffen dat ze eigenlijk nog wel graag moeder willen worden. Soms besluiten ze dan om zelfstandig moeder te worden. Achteraf gezien, kan bindingsangst hier de oorzaak van zijn geweest.”

De behandeling voor bindingsangst is divers. Schaart geeft als eerste stap aan dat het belangrijk is om er bewust van te zijn. ,,Denk altijd na over je eigen aandeel”, legt ze uit. ,,Stel jezelf vragen als: heb ik de boot afgehouden, val ik op getrouwde mannen of word ik verliefd op onbereikbare liefdes. In plaats van ervoor te vluchten, is het goed om stil te staan bij wat je echt voelt.”

Als tweede stap geeft Schaart het advies om deze patronen te doorbreken. ,,Dit kun je doen door boeken te lezen en te praten met naasten, vrienden en vriendinnen”, geeft ze aan. ,,Maar als je vriendinnen hebt die ook bindingsangst hebben, kunnen die gesprekken ook nadelig werken. Het kan daarom nooit kwaad om professionele hulp te vragen en in gesprek te gaan met een psycholoog. Wat je vooral niet moet doen, is alles alleen willen en moeten doen. Daarnaast helpt het ook niet om te veel vast te houden aan eisenlijstjes met criteria waar je (nieuwe) partner aan moet voldoen. Vertrouw juist op de nieuwe ervaringen die je opdoet met een nieuwe partner. Wees ook een beetje lief voor jezelf. Geef het gekwetste kind in jezelf aandacht in plaats van jezelf af te straffen.”

Volgens Paulien Timmer, relatiecoach en huwelijksexpert kan het zijn dat er anno 2021 meer gevallen van bindingsangst bestaan dan vroeger doordat mensen nu hogere verwachtingen hebben. ,,Dat werkt twee kanten op”, vertelt de relatiecoach. ,,Aan de ene kant hebben we zelf hogere standaarden, waardoor we perfectionistisch zijn als we een partner uitzoeken. Aan de andere kant zal dat er onbewust toe kunnen leiden dat we zelf ook bang zijn om de ander teleur te stellen, omdat de ander misschien ook hoge verwachtingen heeft.”

Iemand met bindingsangst is dus minder geneigd zich onder te dompelen in een relatie, maar betekent dit dan ook dat deze mensen minder behoefte hebben aan affectie en intimiteit? ,,Nee, zeker niet”, zegt Timmer. ,,Ze voelen dat verlangen alleen minder, omdat ze heel lang geleden al hebben geleerd om hun (emotionele) behoeftes te onderdrukken. Want zolang ze dat niet voelen, voelen ze ook de pijn niet.”

De relatiecoach is ervan overtuigd dat bindingsangst kan helen. ,,Om bindingsangst bij een nieuwe partner te begrijpen, moet je de onderliggende patronen ook begrijpen”, legt ze uit. ,,Vaak lijkt het alsof iemand met bindingsangst niet wil afspreken, praten of om je geeft, maar dat is is niet zo. Ze vinden het vaak moeilijk om over emoties en relaties te praten. Ook zijn ze vaak bang om het op lange termijn ‘fout’ te doen, waardoor ze afstand nemen of de relatie saboteren. Zodra je weet waar het vandaan komt, kun je samen verder. Dat betekent overigens niet dat je dit gedrag altijd maar moet accepteren. Uiteindelijk is iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen gedrag en gevoelens. Het belangrijkste is dat iemand met bindingsangst eraan wil werken. Dan kun je zeker een hele fijne, liefdevolle en warme relatie hebben.”