Het Nederlands Tweelingregister is op zoek naar hoogbejaarde tweelingen voor onderzoek naar Alzheimer. © Monique Eller en Bodine Koopmans

Tweelingen zijn goud waard voor erfelijkheidsonderzoek

Nederlandse tweelingen waren al de meest onderzochte ter wereld, en nu misschien ook de meest gefotografeerde. Maar waarom de oudjes het zo goed doen, dat wil professor Dorret Boomsma nog graag uitvinden.

Ton Voermans 02-02-16, 10:00 Laatste update: 18:28

De tentoonstelling Double Dutch is tot en met 5 april te zien in het Hoofdgebouw van de VU, Balkon 1 Expositieruimte, De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam. Toegankelijk van maandag tot en met zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur.

We zoeken nog tweelingen van 70, 80 of 90-plus. We willen onderzoeken hoe het toch kan dat veel van hen nog zo goed zijn
Professor Dorret Boomsma

Het Nederlands Tweelingregister is op zoek naar hoogbejaarde tweelingen voor onderzoek naar Alzheimer. Tweelingen zijn van onschatbare waarde voor wetenschappers om te bepalen of ziektes erfelijk zijn.

,,We zoeken nog tweelingen van 70, 80 of 90-plus. We willen onderzoeken hoe het toch kan dat veel van hen nog zo goed zijn'', zegt professor Dorret Boomsma. Voor het onderzoek zijn inmiddels 100 tweelingen door de scanner gegaan. Bij het onderzoek wordt gekeken of er verschillen zijn bij de tweelingen waardoor de een wel en de ander geen problemen met het geheugen krijgt.

Foto-expositie
Boomsma vertelt er dinsdag over bij de opening van de foto-expositie Double Dutch. De fotografen Monique Eller en Bodine Koopmans portretteerden voor de expositie tweelingen in de leeftijd van 3 tot 93 jaar. Boomsma en het Nederlands Tweelingen Register werkten mee aan het kunstproject.

Het is geen toeval dat Boomsma de opening verricht. Zij bestudeert al decennia lang tienduizenden tweelingen om te zien wat genetisch is bepaald en wat niet. Het Nederlands tweelingonderzoek is een van de grootste en langslopende (sinds 1987) ter wereld. Er staan bijna 100.000 mensen ingeschreven die deel zijn van een meerling.

Twee-eiige
Op Boomsma's verzoek werden ook twee-eiige tweelingen gefotografeerd, want voor haar wetenschappelijke werk zijn ook de twee-eiigen onontbeerlijk. ,,Je hebt altijd een controlegroep nodig van twee individuen die tegelijkertijd de baarmoeder deelden, maar die genetisch níet 100 procent hetzelfde zijn. Dat zijn de twee-eiigge tweelingen. Zij zijn cruciaal voor het wetenschappelijk onderzoek.''

Door te kijken naar de verschillen en de overeenkomsten zoekt ze antwoorden op de vraag wat erfelijk is bepaald en wat niet. ,,Het is nu moeilijk voor te stellen, maar 30 jaar geleden werden er grote vraagtekens gezet bij het belang van erfelijke factoren. Als kinderen gedragsproblemen als adhd of autisme kregen, dan werd dat toch vooral gezien als een probleem dat ontstond vanuit de omgeving. Het autistische kind had dat vast gekregen door die ijskastmoeder. En de adhd zou wel het gevolg zijn van te veel kleurstoffen. We weten nu dat erfelijkheid bij beide aandoeningen een grote rol speelt.''

Conceptie
Gezondheid, persoonlijheid, uiterlijk, alles is deels genetisch bepaald, ondervond Boomsma afgelopen decennia bij het tweelingonderzoek. ,,Eigenlijk is er geen menselijke eigenschap die niet in mindere of meerdere mate is bepaald door het genetisch materiaal dat we bij de conceptie hebben meegekregen. Ook of je een optimistisch mens bent of niet, zit ten dele in de genen. Sport en bewegen is eveneens afhankelijk van het gezin waarin je opgroeit. Later kan blijken dat je genetisch eigenlijk meer een bankzitter bent. Of omgekeerd.''

Tweelingen die mee willen doen aan het onderzoek kunnen zich melden via www.tweelingenregister.org.