Diverse medicijnen. Foto ter illustratie. © ANP

Uitbehandelde kankerpatiënt heeft baat bij 'vreemde' medicatie

Drieëntwintig ziekenhuizen doen mee aan een studie waarin uitbehandelde kankerpatiënten medicatie krijgen die eigenlijk niet voor hen is bedoeld. De eerste successen zijn geboekt: de tumor slonk of de ziekte bleef stabiel. ,,Maar er is wél meer onderzoek nodig om vast te stellen bij wie het wel of niet werkt.”

Hanneke van Houwelingen 28-08-17, 03:22 Laatste update: 10:04

Zeventig kankerpatiënten bij wie alle hoop verdwenen leek, zijn afgelopen jaar gestart met medicatie waar ze normaal gesproken niet voor in aanmerking komen. Zij kregen geneesmiddelen die zijn uitgevonden voor een ander type kanker, maar door dna-foutjes in hun tumor mogelijk ook voor hen heilzaam kunnen zijn.

Na een uitgebreide dna-analyse werden de patiënten opgesplitst in meer dan twintig groepjes. Bij zes groepjes zijn inmiddels successen geboekt: de ziekte bleef langer stabiel of de tumor slonk. Hoe succesvol de behandelingen precies zijn brengt het Center for Personalized Cancer Treatment (CPCT), waarin de 23 ziekenhuizen samenwerken, over twee weken naar buiten op een internationaal congres in Madrid.

Veelbelovend

,,De studie is veelbelovend,” zegt Emile Voest, internist-oncoloog van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis. Maar er is volgens hem wél meer onderzoek nodig.

De onderzoekers maken gebruik van een databank met dna van kankerpatiënten uit het hele land. Door duizenden profielen met elkaar te vergelijken ontdekten zij dat patiënten met een verschillende kankersoort soms dezelfde dna-fouten delen die de tumor laten groeien. Het punt is: soms bestaat er al een medicijn waar de ene groep mee wordt behandeld, maar dit mag niet worden ingezet bij een tweede of derde groep die er mogelijk ook baat bij kan hebben. Het is immers alleen geregistreerd en veilig bevonden voor één specifieke kankersoort.

Hergebruikt

Het is zonde om een al bestaand middel dan op de plank te laten liggen, terwijl we dit breder kunnen inzetten

Speciaal voor deze studie hebben tien farmaceuten 19 bestaande geneesmiddelen beschikbaar gesteld die nu worden ‘hergebruikt’. Zo werd er een geregistreerd borstkankermedicijn gegeven aan uitbehandelde prostaat- en longkankerpatiënten die dezelfde specifieke kenmerken in hun tumor hadden, vertelt internist-oncoloog Voest.

,,We weten allemaal dat de ontwikkeling van geneesmiddelen heel duur is. Het is zonde om een al bestaand middel dan op de plank te laten liggen, terwijl we dit breder kunnen inzetten.” Het CPCT voert gesprekken met het Zorginstituut Nederland onder welke voorwaarden die geneesmiddelen kunnen worden vergoed.

Inzameling

Komende zaterdag vindt het jaarlijkse sportevenement in Italië plaats om meer geld in te zamelen voor deze zogenaamde DRUP-studie (Drug Rediscovery Protocol). Ruim 300 artsen, patiënten en familieleden bedwingen fietsend, wandelend, of hardlopend de Passo dello Stelvio, een van de beruchtste en zwaarste bergpassen in Europa. De stichting Stelvio for Life heeft al vijf ton ingezameld, maar hoopt op het dubbele.