'Veel onwetendheid over adhd-medicatie'

Van alle adhd-medicijnen zorgt het gebruik van Ritalin voor veruit de meeste bijwerkingen. Toch zien behandelaars en patiënten geen heil in een stop op het gebruik van het middel.

Tonny van der Mee 28-04-17, 03:00

Patiëntenvereniging Impuls is betrokken bij een onderzoek onder gebruikers van met adhd-medicatie. De eerste resultaten laten zien dat Ritalin de meeste bijwerkingen kent . ,,Er bestaat grote onwetendheid onder huisartsen ten aanzien van adhd en medicatie’’, zegt Gaby de Boer, deskundige adhd & medicatie binnen Impuls. ,,De meesten schrijven standaard Ritalin voor omdat ze geen weet hebben van de andere medicatie op dit terrein. Bovendien wordt Ritalin vergoed en de andere medicijnen niet. Daarvoor moet je als patiënt diep in de buidel tasten.’’

In de richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Pyschiatrie (NVVP) wordt methylfenidaat als ‘eerste keuze’ aanbevolen als medicijn voor volwassenen met adhd. Toen de geneesmiddelenautoriteit in 2011 een aanvraag van de fabrikant van het middel Concerta voor de Nederlandse markt afwees, zag de beroepsgroep geen reden om het medicijn uit de richtlijn te schrappen.

Onterecht

Dat de Concerta als ‘te gevaarlijk’ werd gekwalificeerd, vond de NVPP ‘onterecht’ ,,Het is niet rationeel’’, stelde Sandra Kooij destijds namens de vereniging. ,,Ik zeg dat het angst is voor de diagnose. Uit onkunde en onbekendheid.’’

Dat onderzoekscentrum Lareb al vele honderden meldingen kreeg van bijwerkingen door medicijnen als Ritalin, baart het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) grote zorgen. Toch houdt het college de deur op een kier, omdat het sommige patiënten ook juist helpt. 'Het is aan de arts om te bepalen of het medicijn wel in individuele gevallen nuttig kan zijn. Zowel patiënten als behandelaars moeten zich bewust worden van de risico’s', zegt het college op zijn website.

Meerwaarde

Een arts zal altijd moeten kijken naar iemands lichamelijke gesteldheid voor hij Ritalin voorschrijft

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) nam eenzelfde standpunt in rond de discussie over Concerta. Zelfs medicijnen die als onveilig worden beschouwd kunnen voor individuele patiënten ‘een meerwaarde’ hebben. Het is geen probleem dat de beroepsgroep dat in de richtlijn opneemt als geneesmiddel, mits behandelaars de risico’s maar goed inschatten.

Ondanks de risico’s op bijwerkingen vindt Gaby de Boer van patiëntenvereniging Impuls niet dat gestopt moet worden met het voorschrijven van Ritalin. ,,Het werkt goed, als artsen het middel afstemmen op de individuele patiënt. Bekend is dat je van Ritalin een hoge bloeddruk kunt krijgen. Een arts zal dus altijd moeten kijken naar iemands lichamelijke gesteldheid voor hij Ritalin voorschrijft.’’

Ongegrond

Dat een geneesmiddel dat niet goedgekeurd is voor gebruik door volwassenen toch zo vaak waar voorgeschreven door artsen en behandelaars is te gek voor woorden, vindt arts-epidemioloog Dick Bijl. Toen hij dat eerder openlijk verkondigde werd hij door psychiaters voor het medisch tuchtcollege gedaagd. De klachten van de psychiaters werden twee keer ongegrond verklaard.

,,De bevindingen van Lareb zijn in lijn met de toenemende aandacht voor de bijwerkingen van methylfenidaat’’, zegt Bijl. ,,Voor gebruik door volwassenen is geen handelsvergunning afgegeven voor deze stof, maar het is een middel dat wel in de handel is omdat het voor kinderen wel geregistreerd is. Artsen en psychiaters kunnen het dus ook gewoon aan volwassenen voorschrijven, apotheken kunnen het verstrekken en verzekeraars vergoeden het.’’

Volgens Bijl moeten het CBG en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) ingrijpen. ,,Het CBG heeft er al eerder voor gewaarschuwd. De risico’s moeten opnieuw onder de aandacht worden gebracht. Alleen bezorgd zijn is niet voldoende.’’