Vrouwen krijgen andere behandeling dan mannen bij de huisarts: ‘Mannenlichaam is nog steeds standaard’
Wat als je met hoofdpijn, een zere rug of duizeligheid bij de huisarts komt. Maakt het dan uit of je als man of vrouw tegenover de huisarts plaatsneemt? Dit onderzoeken Aranka Ballering en Ilona Plug.
Ballering is promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen en doet onderzoek naar gender- en geslachtsverschillen bij veelvoorkomende lichamelijke klachten. ,,Dat begon met de vraag of vrouwen en mannen dezelfde klachten ervaren”, zegt Ballering. ,,Verder hebben we gekeken naar de ernst van de klachten, naar hoe vaak mannen en vrouwen hulp zoeken bij de huisarts en of de huisarts anders handelt bij mannelijke en vrouwelijke patiënten.”
Volgens Ballering was de conclusie duidelijk: ,,Mannen en vrouwen worden in de spreekkamer inderdaad anders behandeld. Als mannen met hoofdpijn, rugpijn of andere klachten die niet per se afhankelijk zijn van geslacht bij de huisarts komen, worden ze vaker doorverwezen naar een specialist.”
Manier van communiceren
In eerste instantie was de promovendus verrast over de uitslag, maar ze merkt tevens op dat het verschil in behandeling misschien wel terecht is. Zo is op diagnostische tests als een echo of een röntgenfoto bij vrouwen met lage rugpijn minder vaak iets te zien. ,,Waarom zou een arts een vrouwelijke patiënt dan doorverwijzen voor een röntgenfoto, als hij uit ervaring weet dat de kans dat hij er iets vindt kleiner is?”, vraagt Ballering zich hardop af.
Het stereotype beeld van de manier waarop vrouwen communiceren is vooral dat ze véél praten en woorden als ‘misschien’ of ‘ik denk’ gebruiken
Wat ook mee kan spelen is de manier waarop mannen en vrouwen zich uitspreken over hun klacht als zij eenmaal tegenover hun huisarts hebben plaatsgenomen. Promovendus Ilona Plug doet aan de Radboud Universiteit en het Radboudumc in Nijmegen onderzoek naar de communicatie tussen patiënten en hun huisarts. ,, Het stereotype beeld van de manier waarop vrouwen communiceren is vooral dat ze véél praten en woorden als ‘misschien’ of ‘ik denk’ gebruiken, terwijl mannen veel directer zouden zijn in hun taalgebruik en vaak hun gesprekspartner onderbreken’”, aldus Plug. Maar, vervolgt ze: ,,Dat bleek juist helemaal niet zo te zijn in verschillende interacties, ook buiten de medische context. Meestal verschilden mannen en vrouwen weinig tot niet in hun taalgebruik.”
Mannenlichaam is standaard
Of er een verband bestaat tussen de verschillende manieren van communiceren tussen mannen en vrouwen en het vervolgens eventuele uitblijven van een behandeling is lastig te zeggen. ,,Daarvoor zouden we het taalgebruik van een veel grotere groep patiënten moeten onderzoeken die last hebben van exact dezelfde klachten, waarbij het enige verschil is dat zij man of vrouw zijn, dat is interessant voor toekomstig onderzoek”, legt Plug uit.
Wel speelt volgens Ballering mee dat het mannenlichaam nog steeds de standaard is in de medische wetenschap. ,,En een mannenlichaam is nou eenmaal anders dan een vrouwenlichaam. Vrouwen hebben bijvoorbeeld meer vet en mannen meer spieren.” Dat maakt het lastig, zegt ze. ,,Als huisarts weet je nou eenmaal niet wat je niet ziet.”
We zien wel dat er steeds meer bewustzijn komt over de verschillen tussen mannen en vrouwen
Of het uitmaakt of vrouwen tegenover een vrouwelijke of mannelijke huisarts zitten is niet onderzocht. ,,We zien wel dat er steeds meer bewustzijn komt over de verschillen tussen mannen en vrouwen. Zo is inmiddels bekend dat de symptomen van een hartaanval bij mannen en vrouwen wel degelijk verschillen. De man krijgt druk op borst, de vrouw kan pijn in haar kaken krijgen. Toch blijft de kennis over man/vrouw-verschillen binnen de medische wereld waarnaar huisartsen terugkoppelen achter.”
Is er een andere aanpak mogelijk? ,,Omdat de medische wereld zo sterk ingericht is op mannen, zijn wellicht ook diagnostische tests bij de ontwikkeling vooral getest op de functionaliteit bij mannen. Dat kan een reden zijn waarom deze tests bij vrouwen minder vaak tot een diagnose leiden. Maar tegelijkertijd is het zo dat omdat je minder vaak iets vindt, zij minder vaak worden doorgestuurd voor foto’s of een echo. Dat zorgt voor een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is”, legt Ballering uit.
Moet er iets veranderen?
Ballering denkt niet dat huisartsen hun werkwijze hoeven te veranderen. ,,Als er sprake is van een verschil in behandeling tussen mannen en vrouwen wordt er snel uitgegaan van ongelijkheid. Terwijl dat in sommige gevallen misschien juist wel terecht is.” Indien er al een schuldige aan te wijzen is is dat het systeem, waarin de man nog steeds centraal staat.
Wel wil Ballering benadrukken dat de aandacht die er inmiddels is voor man-vrouw verschillen de werkwijze van huisartsen ten goede kan komen. Plug voegt daar aan toe dat huisartsen vaak nog onbewust genderrollen laten meespelen in een gesprek om bijvoorbeeld een medische term uit te leggen. ,,Wanneer een vrouwelijke patiënt van middelbare leeftijd last had van haar rug werd het begrip ‘inspanning’ uitgelegd aan de hand van het voorbeeld dat ze vast weleens met een zware wasmand de trap opliep.”
Deze sociaal-culturele voorbeelden zitten volgens Plug nog diep verankerd in de maatschappij en zijn lastig te veranderen. ,,Dat is menselijk”, aldus Plug. ,,Zolang we ons er bewust van zijn dat je mensen daarmee voor het hoofd kunt stoten is dat een goede eerste stap. Het gaat er in eerste instantie om dat de patiënt zich veilig en gehoord voelt.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Sta jij iedere dag onder de douche? ‘Dat is eigenlijk al te veel’
Douchen doen we als het goed is allemaal en nu de koude wintermaanden er weer aankomen het liefst zo warm mogelijk. Maar wat doet al dat warme water eigenlijk met onze huid? -
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUM
Hugo (28) houdt al acht jaar bij hoe gelukkig hij is: ‘Nooit gedacht het het hiertoe zou leiden’
Kun je geluk meten? Na acht jaar lang bijhouden van hoe gelukkig hij zich voelt - gemiddeld scoort hij een 7.5 - weet Hugo Huijer (28) het antwoord op die vraag wel. De inzichten die hij in die tijd opdeed, deelt hij inmiddels met duizenden lezers. ,,Al kan niemand echt altijd gelukkig zijn, hoor.” -
Inspecties onderzoeken nieuwe huisartsenketens na klachten over kwaliteit
De twee toezichthouders voor de gezondheidszorg gaan nieuwe ketens van huisartsenpraktijken onder de loep nemen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) willen weten of de zorg daar voldoet ‘aan de normen voor de kwaliteit en toegankelijkheid van zorg zoals die voor alle huisartsen gelden’. Voor de zomervakantie zou het onderzoek klaar moeten zijn. -
Beter Eten
Maca-poeder zou wonderen doen in de slaapkamer, maar ‘sekskroket’ werkt misschien beter
In de rubriek Beter Eten schrijft gezondheidsjournalist Tijn Elferink over wat hem opvalt op het gebied van eten en drinken. Een Peruaans poedertje zou zorgen voor een boost van je libido. Waarom je een spannende avond toch beter met een sekskroket kunt beginnen.
-
PREMIUM
Iedereen manipuleert weleens, maar pas op dat het geen gewoonte wordt
Iedereen manipuleert overal: in reclame, politiek, rechtspraak en ons sociale leven. Is dat gevaarlijk? Wel als het in je gedrag gaat zitten. De Belgische psychotherapeut Marie Andersen schreef er een boek over. Vijf stellingen onder de loep. -
-
-
PREMIUM8
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
PREMIUM
Half grammetje kan geen kwaad, of toch wel? Dit doet cocaïne met je lichaam
,,Een paar lijntjes kunnen geen kwaad”: het gebruik van cocaïne is tegenwoordig ‘normaler’ dan ooit en gebruikers lijken niet wakker te liggen van het geweld dat met de drugshandel gepaard gaat. Maar wat doet cocaïne eigenlijk met je lijf? En is het poeder echt zo’n groot gevaar voor je neusbeentje? Toxicoloog Jan Tytgat legt uit wat er met je lichaam gebeurt nadat je cocaïne hebt gesnoven.