Onderwaterbos is duiklocatie en schuilplek voor vissen

Die grens is niet alleen een oefenplek voor de duikers, maar ook een schuilplaats voor de lokale flora en fauna. Dat het kerstbomen zijn die straks het woud zullen verrijken, is volgens Patricia Gerretsen van het duikcentrum niet helemaal zonder reden. ,,Kerstbomen zijn heel geschikt voor dit soort projecten. Een kerstboom bestaat uit etages, en als ze onder water hun naalden verliezen, bieden ze genoeg plek voor vissen en kleine schaaldieren om zich daar te vestigen.''

Elk jaar gaat het duikcentrum weer op zoek naar overgebleven kerstbomen die in beton gestort kunnen worden, om ze daarna af te laten zinken in de surfplas. ,,We zoeken bomen die nog niet binnen hebben gestaan. Die zijn nog mooi stevig'', legt Gerretsen uit.

,,Meestal gaan we een paar dagen voor de kerst bij tuincentra langs met de vraag of ze nog bomen over hebben. Dit jaar werd en zowel de bomen, als de cementemmers en een deel van het cement geschonken door de Gamma in Alphen, dus we hebben mazzel gehad.''

De bomen zijn voordelig voor duiker én vis. Volgens John van Gemeren, directeur van wetland informatiecentrum de Watersnip, heeft de Surfplas veel baat bij meer structuur onder water. ,,De plas is van zichzelf in feite een kale vlakte, zonder veel schuilplaatsen voor de vissen. Normaal gesproken vind je in een meer nog wel eens een omgevallen boom of een rotspartij, maar in de Reeuwijkse plassen zijn die vormen van structuur echt schaars. De bomen zorgen voor structuur in dat lege water.'' De bomen bieden volgens Van Gemeren ook onder water een plekje om te schuilen tegen stormachtige weersomstandigheden. ,,Als het hard waait op de plassen, dan is het onder water ook ontzettend rumoerig. De bomen bieden dan rustiger zwemwater. Vergelijk het maar met wind op het land: als fietser ben je blij als je door de bomen even in de luwte kunt fietsen. De vissen ervaren die luwte precies zo.''

De bomen zullen volgens Gerretsen vooral een plek voor de quaggamossel bieden. ,,Die filtert per stuk zo'n honderd liter water per dag'', legt Gerretsen uit. ,,Het diertje is dus heel goed tegen het troebele water in de Reeuwijkse plassen.'' Ook Van Gemeren ziet in de mossel een kans voor verdwenen inheemse soorten om een terugkeer te maken. ,,De afgelopen dertig jaar is het water in deze plassen door het mestoverschot troebel geworden vanwege te veel voedingsstoffen.

Hoewel de quaggamossel een exoot is, heeft deze er wel voor gezorgd dat het kwaliteit van het water iets meer in balans is gekomen. Het heldere water zorgt ervoor dat waterplanten weer zullen groeien, en die zorgen weer voor de terugkeer van kleine visjes en andere waterdieren.''

De Reeuwijkse Plassen hoeven zich volgens Van Gemeren voorlopig geen zorgen te maken. ,,De plas is 180 hectare, en op één hectare kun je zo'n ongeveer 5000 kerstbomen planten. Wat er nu staat, is echt een schijntje.''