'Het Groene Hart kan nog veel leren van de Friezen'

Toch wil het met het toerisme hier maar niet lukken, wijzen de cijfers van CBS over 2016 weer uit. Bij de meren in het Groene Hart werden 79.000 vakanties doorgebracht, bij de Friese meren 369.000. Kortom, wat kan het Groene Hart leren van het Friese succes?

Henk Angenent uit Woubrugge won in 1997 de Elfstedentocht. Hij fietste op tweede pinksterdag mee met de Elfstedentocht (235 kilometer) per fiets. ,,Jarenlang heb ik gezegd: dat is niets voor mij. Maar vijf jaar geleden zeiden ze: jôh, je moet dit een keer meemaken. Ja, daar ging ik dus. Nou, je weet niet wat je meemaakt. 16.000 mensen op de fiets en een feest dat ze ervan maken. Heel bijzonder. Mensen zitten al heel vroeg langs de kant, ze klappen, er is muziek. Die saamhorigheid, die heb je hier in het Groene Hart niet.''

De Fries Quinten Faust Rijnja verruilde in 2017 Leeuwarden voor Alphen om directeur te worden van Cultuurhuis en Theater Parkvilla. Binnen een half jaar kreeg hij last van heimwee en keerde hij terug naar Leeuwarden. ,,Mienskip, dat miste ik in Alphen. Het Friese woord wil zoveel zeggen als gemeenschapszin en dat is niet toevallig ook het thema van Leeuwarden Culturele Hoofdstad. Het Groene Hart is geen eenheid, het is een verzameling van eilandjes, die niet zoveel met elkaar te maken hebben. Alphen, Gouda, Woerden, noem maar op. Daarnaast speelt cultuur in Friesland een veel grotere rol. Het zit in de genen van de Friezen, iedereen doet wel wat; schilderen, muziek maken, toneelspelen. De Friese tradities leven heel sterk. Er zijn veel verenigingen, stichtingen, genootschappen, allemaal met hun tradities. Daar is de Fries trots op. Dat miste ik ook in Alphen.''

Hans Dijk (75) heeft Fries bloed in de aderen. Hij is voorzitter van Fryske Krite Fier fan Hûs Boadegraven, de Friese vereniging van Bodegraven. Hoewel Dijk sinds 1975 in Bodegraven woont ligt zijn hart nog altijd in Friesland. Tweede pinksterdag was hij (net als Henk Angenent) weer in 'it Heitelân' om met zijn drie zonen per fiets de Elfstedentocht te rijden: 235 kilometer langs alle Friese steden. Voor Dijk de 27ste keer. ,,Ik heb het nieuws van de Lonely Planet met genoegen gelezen. Wat heeft Friesland wel, en wij hier niet? De eigen taal, de eigen vlag, de eigen identiteit. Iedereen kent de Friese vlag, wie weet hoe de Zuid-Hollandse vlag eruitziet? De Friese identiteit is tien keer zo sterk als die van het Groene Hart. De Friese geschiedenis begint bij het jaar nul met de terpen. In de 7de eeuw was Friesland al een koninkrijk. Het Groene Hart is bestuurlijk verdeeld: elke gemeente heeft zijn eigen prioriteiten. Om met z'n allen het toerisme bevorderen, zou het eigenlijk één provincie moeten worden.''

Concreet noemt Dijk de Friese meren. ,,Hier hebben we de Reeuwijkse Plassen, Kaagerplassen, Braassemermeer, in Friesland zijn ze twee keer zo groot. Wij hebben hier weides, in Friesland zijn ze veel weidser. Hier heb je Gouda, een prachtige historische stad. En vergeet Oudewater niet. In Friesland heb je Harlingen, Workum, Hindeloopen en Stavoren. Prachtige Hanzestadjes uit de 16de eeuw.''

Het planetarium van Eise Eisinga in Franeker uit 1781 valt te vergelijken met de Heksenwaag in Oudewater uit 1482. Toch komen er jaarlijks 53.000 mensen naar het planetarium en 15.000 naar de Heksenwaag. In de jaren 80 waren dat er zeker twee keer zo veel. Toen kwamen er busladingen toeristen naar de waag. ,,Of wij kunnen leren van Franeker? Als je meer ruimte hebt en meer geld, dan kun je uitpakken. Hier moet alles het kostendekkend en doen we dus alles zelf'', zegt directeur Jeanette Blake-Blonk. ,,Vroeger was de Heksenwaag een van de weinige interactieve musea, nu kan je in bijna alle musea wel wat doen.'' Toch is Blake positief gestemd. ,,Iedereen die naar Oudewater komt, is verrast over de schoonheid van de stad en de vriendelijke mensen. We zitten in een groeifase.''

Marc de Beyer is directeur van Museum Gouda. Hij vindt zijn museum niet onderdoen voor het Fries Museum in Leeuwarden. ,,Wat wij missen? Zij zijn Culturele Hoofdstad! Toen de nominatie speelde dacht iedereen dat Friesland hiervoor veel te klein was. Maar de Friezen hadden de handen ineengeslagen. En ze toonden lef! Durf groot te denken. In 2022 vieren we 750 jaar stad Gouda. Daar moeten we echt iets heel groots van maken. Ook om de aandacht te krijgen omdat Utrecht dan 900 jaar viert. We moeten die gelegenheid aangrijpen. In het buitenland is Gouda bekender dan bij Nederlanders zelf. Als mensen hier voor het eerst komen zijn ze verrast dat ze zo de Middeleeuwen in lopen. En ook als Groene Hart moeten we groot leren denken. Laten we ambitie tonen ook in de Lonely Planet te komen.''