Orange the World: het Noorden komt in actie tegen seksueel geweld

De mildste variant, zegt Merel Cuperus (26), is nageroepen worden op straat. Vastpakken, dat gebeurt ook vaak. Alle delen van haar lichaam, zegt ze, zijn al wel eens door volkomen vreemden gegrepen. Ze zegt het uiterlijk onbewogen, achter haar kop thee op de bank bij Mr. Mofongo in de Oude Boteringestraat.

Maar eigenlijk is ze er boos over. „Seksueel grensoverschrijdend gedrag gebeurt hier zó vaak, dat het eigenlijk normaal wordt gevonden. Wij willen iedereen ervan bewust maken dat het niet normaal is en niet oké.”

Cuperus is één van de twaalf leden van de Nachtraad van Groningen, onlangs in het leven geroepen door nachtburgemeester Merlijn Poolman. Ze coördineert van maandag 25 tot en met woensdag 27 november het evenement Orange the World in de stad. Het Academiegebouw, DOT, Mr. Mofongo en het Waagplein krijgen speciale oranje verlichting en er zijn lezingen en acties.

Orange the World is een wereldwijd project, bedacht door de Verenigde Naties om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen. Wereldwijd doen er honderd landen mee. Nieuw is het project niet, weet Cuperus, maar het is wél het eerste jaar dat Nederlandse gemeenten er uitgebreid bij stilstaan.

Ook andere gemeenten in Groningen en Drenthe staan stil bij Orange the World. In Assen kleuren onder meer het Drents Museum en het stadhuis oranje; verder doen Tynaarlo, Meppel, Emmen, Hoogeveen, De Wolden en Coevorden mee en Borger-Odoorn zet een hunebed in oranje licht. In Groningen doen, behalve Stad, ook de gemeentes Westerkwartier, Westerwolde, Delfzijl en Oldambt mee met Orange the World.

In Groningen-stad is daarnaast ook een programma met activiteiten. Elizabeth Maarsingh van Centrum Seksueel Geweld en Miranda Hoekstra van stichting No Need to Hide vertellen wat er bij seksueel misbruik gebeurt.

„Wat veel mensen bijvoorbeeld niet weten, is dat slachtoffers soms bevriezen en fysiek niets meer kunnen beginnen”, vertelt Cuperus. „Anderen proberen te onderhandelen: als ik dit of dit bij je doe, laat je me dan met rust? Er zijn heel verschillende reacties mogelijk, en van tevoren heb je geen idee welke jij hebt.”

Vrouwenvereniging Jasmijn geeft een demonstratie van de weerbaarheidstraining Rots & Water. Het Discriminatie Meldpunt Groningen toont een film over grensoverschrijdend gedrag. Studente Roos de Boer, van het kunstproject Cat Calls Of Grunn, maakt met stoepkrijt een route van oranje handen door de stad.

Allemaal om zoveel mogelijk mensen ervan te doordringen dat er iets moet gebeuren met de Groninger uitgaansnacht. „Die natuurlijk ook hartstikke leuk en gezellig is”, relativeert Cuperus, „maar de stad heeft echt een groot probleem op het gebied van seksueel geweld. Daarvan willen we mensen bewust maken.”

Voornaamste doelgroep: „De mensen die de nacht maken. Het uitgaanspubliek, de portiers en het barpersoneel.” Die drie groepen kunnen allemaal een belangrijke bijdrage leveren aan een veiliger uitgaansleven, denkt Cuperus. Al weet ze ook heel goed dat drie dagen van oranje licht niet genoeg zijn om de complexe problematiek op te lossen.

„De Nachtraad blijft er de komende tijd mee bezig”, zegt ze. Zij en haar collega’s broeden op een ‘nachtstadhuis’: een plek in het centrum waar iedereen binnen mag lopen, hetzij voor een gezellig praatje of voor eerste hulp na een vervelende ervaring. Ook gaan ze assertiviteitstrainingen verzorgen voor horecapersoneel. „Zodat zij leren hoe ze in bedreigende situaties zouden kunnen helpen. Daar is al veel belangstelling voor.”