2020 was een rampjaar, maar biedt hoop voor mensen met goede voornemens

2020 was in veel opzichten een rampjaar. Maar er waren ook ontwikkelingen die we graag meenemen naar 2021. Deze week lopen we er op deze plek een aantal langs. Niet om te relativeren wat fout ging, maar om hoop te putten uit wat goed ging. Vandaag, op de laatste dag van het jaar, de dag van goede voornemens: Ja, gewoontes kunnen wel degelijk worden veranderd.

Wacht, en die Black Friday drukte dan? En de illegale feestjes? Die trokken de aandacht juist omdat ze dit jaar uitzonderlijk waren. Feesten is in 2020 grotendeels achterwege gebleven. Gewoontes als vrijdag naar de kroeg, zaterdag naar de sportclub, zondag naar de bios - ze zijn allemaal doorbroken. Zelfs de grootste routine van allemaal, het kantoor ritme, bleek te veranderen. Intussen hebben we onszelf nieuw gedrag aangeleerd: handen wassen, afstand houden, mondkapje dragen, elkaar digitaal ontmoeten.

Dat biedt hoop voor de aanpak van de crisis die door corona even op de achtergrond is geraakt, maar die uiteindelijk een grotere bedreiging is: de klimaatcrisis. 2020 was in Nederland het warmste jaar ooit. Kende subtropische temperaturen boven de poolcirkel. Droogte en bosbranden in Australië. We weten al veel langer dat we daar iets aan moeten doen. Maar ja, krijg de mensen maar eens de auto uit en op de fiets. Zie dat vliegverkeer maar eens te verminderen. Wel, 2020 leerde dat het kan.  

Het tastbare bewijs dat we als mensen in staat zijn ons gedrag ingrijpend aan te passen, kan ook de komende weken al inspiratie bieden. De meeste goede voornemens die rond de jaarwisseling worden gemaakt halen doorgaans eind januari niet. De eerste sigaretten worden alweer opgestoken, de eerste glazen alcohol gedronken, de eerste lessen in de sportschool verzuimd. Soms zijn de doelen gewoon te ambitieus, maar het grootste probleem bij elke gewenste gedragsverandering, zoals minder drinken, is dat de dagelijkse routines eromheen hetzelfde blijven. En dan blijft het verleidelijk om.... We zijn tenslotte maar mensen. We kunnen niet anders.

Dat kunnen we dus wel. Wat een jaar geleden nog onvoorstelbaar leek, vinden we nu gewoon. Dat is misschien niet leuk, maar ook iets om kracht uit te putten.