2020 was een rampjaar, maar dit mag mee naar 2021: respect voor de wetenschap

2020 was in veel opzichten een rampjaar. Maar er waren ook ontwikkelingen die we graag meenemen naar 2021. Deze week lopen we er hier een aantal langs. Niet om te relativeren wat fout ging, maar om hoop te putten uit wat goed ging. Vandaag: respect voor de wetenschap.

Je zou het bijna vergeten, maar eind 2019 werden de wetenschappers van het RIVM nog belegerd door boeren op trekkers omdat berekeningen over stikstofuitstoot niet zouden kloppen. Het zogenoemde Mesdag-Zuivelfonds presenteerde afgelopen februari zelfs met veel aplomb eigen ‘nieuwe’ cijfers. Begin maart moest de boeren belangenorganisatie die weer intrekken. Twee weken later hield premier Rutte ons in zijn tv-toespraak voor dat we bij de bestrijding van corona moesten vertrouwen op experts. En sindsdien is het hard gegaan. Wetenschappers werden wekelijks gehoord in het parlement. Ze schoven zondags aan bij beraad op het Catshuis. En avond aan avond bij talkshows, waardoor daar ineens gasten zaten die er niet alleen iets van vónden, maar er ook iets van  wísten.

Eenduidigheid bracht het niet altijd.  ,,Een schrijver schrijft, een voetballer voetbalt, waarom kan een wetenschapper dan niet gewoon weten?”, vroeg een deelnemer aan het Gala van de Wetenschap eind november. Antwoord: Omdat een wetenschapper wíl weten en daarom blíjft onderzoeken. ,,Wij wisselen voortdurend van mening als er meer informatie is”, zei Diederik Gommers in zijn eindejaarsinterview in deze krant. Nederland omarmde hem. De hoogleraar en IC-arts heeft inmiddels bijna 400.000 volgers op Instagram. Blijven twijfelen tot je resultaat hebt is geen zwakte maar een kracht. Binnen een jaar leverden onderzoekers een vaccin. 

Landen die bij de bestrijding van het virus vertrouwen op wetenschappers hebben het beter gedaan dan landen die dat niet deden, becijferde het Britse blad The Economist vorige week. In de VS van president Trump loop je zelfs meer risico aan corona te overlijden dan waar dan ook in de westerse wereld.  Populistische leiders claimen vaak het volk te verdedigen tegen een elite. Maar in 2020 was het toch echt de elite van virologen, epidemiologen en artsen naar wie het volk keek voor bescherming. Respect voor de wetenschap, dat mag zo mee naar 2021.