Aftreden in coronatijd? Dat de democratie blijft werken is óók landsbelang

Midden in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog valt het kabinet over een affaire die zich grotendeels voor zijn aantreden afspeelde. Hoe bizar is dat? Nou, het komt uiterst ongelegen, maar aanblijven was ook heel raar geweest. Er ligt immers een onderzoeksrapport waarin wordt vastgesteld dat burgers door de overheid ongekend onrecht is aangedaan. Daar is het kabinet politiek verantwoordelijk voor. Een aantal bewindslieden onder wie de premier was ook al in functie toen het fout ging. Als zulk falen geen politieke gevolgen heeft, wat dan wel? Dus aftreden kon niet maar moest wel. Een goede beslissing bestond hier niet.

Het was wel zuiverder geweest als het kabinet zich eerst in de Tweede Kamer had verantwoord, zijn 25 pagina’s tellende reactie had verdedigd en had aangegeven hoe dit soort ongelukken in de toekomst kunnen worden voorkomen. Wet- en regelgeving zijn geen doel op zich, we moeten garanderen dat ook de uitvoering rechtvaardig uitpakt. De Kamer had op zijn beurt in zo’n debat ook naar de eigen rol kunnen kijken - die is in het rapport opmerkelijk genoeg buiten beschouwing gebleven. En uiteindelijk was het dan aan de Kamer of het kabinet door kon of niet. Zo hoort het formeel in een parlementaire democratie. Maar met de verkiezingen in aantocht hadden de regeringspartijen duidelijk geen zin zich te laten roosteren om dan alsnog te moeten opstappen. Ook de beslissing van PvdA-leider Asscher speelde mee. Electorale overwegingen tellen helaas in een tijd dat ons land wordt geteisterd door een pandemie.

Natuurlijk is het verleidelijk om te denken dat Haags gedoe even terzijde had moeten worden geschoven. Het land verkeert immers in crisis, we hebben sterke leiding nodig. Maar politieke verantwoordelijkheid nemen is geen Haags gedoe. Het behoort tot de kern van onze democratie. Waar in andere landen autoritaire leiders de coronacrisis gebruiken om de democratie buiten werking te stellen, werkt die bij ons volop. Dat is óók in het landsbelang. Nu is het zaak voor de Kamer en het demissionair kabinet gezamenlijk om dat land te beschermen tegen corona. Die strijd is niet ideologisch, niet electoraal. Natuurlijk ben je partijlid, maar je bent allereerst Nederlander. Er is een klus te klaren. Dat geldt trouwens voor ons allen. Dat is ook verantwoordelijkheid nemen.

Bekijk hieronder al onze video’s over de val van kabinet Rutte III: