Ah, we waren dus toch zelf schuld

Groot was de verontwaardiging vorige maand toen bleek dat een vrouw in de bijstand ruim 7000 euro terug moest betalen omdat haar moeder haar wekelijks boodschappen bracht. De gemeente en de rechter die de gemeente gelijk gaf, kregen ervan langs. Van Kamerleden, in ingezonden brieven, op sociale media. En ja, het is schrijnend als de hulp van een moeder zo uitpakt. Maar streng is wel precies wat de Tweede Kamer voor ogen had toen ze in 2013 de regels voor de bijstand aanscherpte. En waren veel burgers ook niet voor hard optreden tegen ‘bijstandstrekkers’ die inkomsten verborgen hielden? Geen slappe knieën, geen eindeloze juridische procedures, optreden! De wet was dus hard en bood geen ruimte voor de menselijke maat. Daarom kregen gedupeerden bij de rechter steeds nul op rekest. Want rechters passen de wet toe. En als die duidelijk en hard is...

Verschillende partijen steken de hand nu in eigen boezem en komen met een voorstellen tot aanpassing van de wet. Als het aan de Christenunie ligt, moet een gemeente niet langer bijstand terugvorderen wanneer een uitkeringsgerechtigde inkomsten niet meldt. De partij wil ‘moet’ veranderen in ‘kan’. Ook CDA en D66 willen gemeenten meer vrijheid geven van de regels af te wijken. Maatwerk. Altijd mooi. Er zijn nog wel een paar  vragen. Ligt willekeur op de loer? Gaat elke gemeente beleid maken: wanneer wel terugvorderen, wanneer niet? Gaat dat per gemeente verschillen? Kan een gemeente zelfs beslissen de invordering van onterecht verkregen bijstand op z’n beloop te laten? En dreigen we dan niet van het ene uiterste in het andere te vervallen?

Het is goed dat verschillende partijen nu in actie komen. Het siert ze dat ze inzien dat een wet die misschien werd gemaakt met een bepaald prototype van een fraudeur in het hoofd, nadelig kan uitpakken voor mensen die even over het hoofd waren gezien. Dat hadden de Kamerleden trouwens ook mogen beseffen vóórdat ze met hun verontwaardigde reacties kwamen. We moeten in Nederland  echt goed opletten wanneer we aangevuurd door de actualiteit een wet maken.  Of er eentje proberen te repareren.