Corona in Hongarije: 16 doden, democratie opgeschort

Het haalt door al het coronageweld in eigen land nauwelijks het nieuws. Maar afgelopen maandag heeft het virus zijn eerste democratie omgebracht, zoals de Amerikaanse krant Washington Post met gevoel voor drama kopte. Het Hongaarse parlement heeft premier Viktor Orbán vrijwel onbeperkte volmachten gegeven. En dat ís wel een drama.

De wet voor de bescherming tegen het coronavirus staat de premier toe grotendeels per decreet te regeren, buiten het parlement om. Op het verspreiden van ‘onjuiste informatie’ over de coronacrisis staat voortaan een gevangenisstraf van 5 jaar. Voor de noodtoestand, die eerder deze maand is afgekondigd, bestaat geen einddatum. Tijdens de noodtoestand kunnen er geen verkiezingen worden gehouden.

Orbán zelf onderstreept dat hij opkomt voor de gezondheid van de bevolking: ,,We moeten allemaal uit onze comfortzone komen, dit is nodig om Hongarije te beschermen.” En trekken niet overal ter wereld leiders macht naar zich toe om het virus te bestrijden? Maar zover als Orbán gaat geen land binnen de Europese Unie. In Hongarije heeft het virus tot nu toe 16 dodelijke slachtoffers geëist, dus je zou zeggen dat de bestrijding al wel op orde was.

Laat-em, zult u misschien zeggen. Maar de Europese Unie is behalve een economische gemeenschap ook een waardengemeenschap. Dat betekent niet dat we allemaal hetzelfde moeten denken. Het betekent wel dat we allemaal hechten aan het recht op een eerlijk proces, aan de vrijheid van meningsuiting, en nog zo wat fundamentele afspraken die bij de meeste lidstaten in de grondwet staan. Al is het maar voor eigen onderdanen die zich in een andere lidstaat bewegen. Verder neemt de EU gezamenlijk besluiten die overal gelden, ook bij ons. Willen we dat een dictator – want dat wordt Orbán zo langzamerhand - daarbij aan tafel zit?

De EU heeft al eerder maatregelen tegen Orbán genomen, tot nu toe zonder veel effect. De eerste reacties op de nieuwe stap van de Hongaarse premier zijn niet al te luid. Dat mag en moet harder. Ook van de Nederlandse regering. Als we ons als Nederland onpopulair durven maken door te hameren op begrotingsregels voor zuidelijke lidstaten, kunnen we niet zwijgen als in een andere lidstaat nog fundamentelere regels worden geschonden.