Hen heeft geluk. Is dat fout of goed?

Tot haar 35ste heette mijn moeder Riek. Toen kreeg ze een relatie met een man wiens eerste vrouw ook Riek heette. Voor hem wel handig, maar zij had er moeite mee. Ze had die naam altijd al niks gevonden, nu was de maat vol. Ze vroeg iedereen om haar voortaan Mieke te noemen. En zo heeft ze daarna altijd geheten. Niemand had er een probleem mee. Voor ons bleef ze overigens gewoon mam.

Ik moest eraan denken toen we het op de redactie hadden over artiest en presentator Raven van Dorst. Van Dorst had op op Bevrijdingsdag op Instagram een lang bericht geplaatst met dit verzoek: ,,Misschien is het lastig, maar ik zou het tof vinden als jullie proberen om mij niet meer in de vrouwelijke vorm aan te spreken.” Raven was namelijk geen vrouw meer: ,,Ik wil de persoon zijn die ik had moeten zijn toen ik geboren werd.” En daar paste deze nieuwe voornaam bij.

De Volkskrant schreef dat het ging om ,,de artiest die we tot voor kort kenden als Ryanne van Dorst”. Het AD niet. We zijn eerder bekritiseerd omdat we bij transgender personen hun ‘oude’ naam noemden. Is het AD nu ook al meer ‘woke’ (wakker, ontwaakt, politiek correct) dan de Volkskrant? Beide titels schreven verder rustig ‘hen vroeg zich af’. ‘Hen’ is het persoonlijk voornaamwoord enkelvoud dat non-binaire personen (mensen die zich niet per se vrouw of man voelen) zelf gebruiken in plaats van ‘hij’ of ‘zij’. Op AD.nl hadden we er voor de duidelijkheid een kader bij gezet waarin we ons publiek, en misschien wel onszelf, een spoedcursus lhbti gaven. De afkorting lhbti staat voor lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgender- en intersekse personen.

Moet dit allemaal? Nou, schrijver Marieke Lucas Rijneveld, zanger Sam Smith, acteur Elliot Page - mensen die zich anders definiëren dan man of vrouw – halen de krant met nieuwswaardige activiteiten. Hoe omschrijven wij die mensen als ‘hij’ en ‘zij’ niet meer past?

Laat ik u bekennen, eerst vond ik dat ‘hen’ bizar. Gaan we de Nederlandse taal verminken? En waarom konden we niet gewoon zeggen hoe Raven vroeger heette? Maar toen dacht ik dus aan mijn moeder. Wat zou zíj hebben gevonden? En toen belde ik met Nora Uitterlinden van Transgender Netwerk Nederland. Nora, help. Wat is dat met die oude naam? Waarom ‘hen’? ,,Als je de oude voornaam steeds herhaalt, blijft die hangen”, vertelde ze. ,,Terwijl de persoon om wie het gaat juist te kennen heeft gegeven van die voornaam af te willen.” Probeer liever de persoon te omschrijven. En de achternaam kan toch ook voldoende zijn? Ook bij het beschrijven van het verleden, is het opletten. Voorbeeld: ‘Raven was altijd een actief meisje’. Maar Raven heeft zich juist nooit een meisje gevoeld. Raven op Instagram: ,,Zo’n dokter in 1984 kan dan wel mijn tweeslachtige babylichaampje mutileren (‘normaliseren’ werd dat ook wel genoemd) naar dat van een meisje, maar hij had gewoon van me af moeten blijven.”

En dat ‘hen’, dat blijkt het gevolg te zijn van een verkiezing die het Transgender Netwerk in 2015 onder de achterban heeft gehouden. Wat moest er in de plaats komen van ‘hij’ of ‘zij’? ‘Hen’ is trouwens niet alleen bij ons nog niet ingeburgerd. Jonge transgender personen gebruiken vaak ‘die’ en ‘diens’.

Nora vertelde dat Transgender Netwerk ontmoetingen regelt met mediamakers en transgender personen. Ik heb het netwerk uitgenodigd om op de redactie langs te komen, zodra dat weer mag. Kunnen we elkaar beter leren kennen. En met redacteuren in gesprek gaan over hoe we dit in ons Stijlboek kunnen opnemen. Geen zorgen, het AD wordt niet de krant van woke Nederland. We zijn er voor héél Nederland. En daar hoort dus iedereen bij.