Hoe intelligent zijn we nog?

Best tevreden waren we als Nederlanders over onze intelligente lockdown. Hadden we het niet geweldig getroffen met een overheid die een beroep deed op onze eigen verantwoordelijkheid? In plaats van het land in oorlogsmodus te brengen en bevelen te geven, zoals in Frankrijk. Of juist het virus te onderschatten en te vertrouwen op de eigen viriliteit, zoals in Brazilië. Maar nu de lockdown verleden tijd is, hoe intelligent zijn we nog?

Over het klimaatbeleid hoor je wel eens dat het zo lastig is om de nodige ingrijpende maatregelen nemen, omdat de kosten nu vallen, en de opbrengsten pas veel later. Of andersom, als je de maatregelen niet neemt, komen de kosten later. Maar nu in deze corona-zomer lijkt het alsof ons geheugen kort is – het is nog maar drie maanden geleden dat de IC’s vol lagen – en ook of we niet in staat zijn vooruit te kijken. Naar de gevolgen van ons gedrag.

En dat is menselijk, zeggen gedragspsychologen. We zijn nu eenmaal sociale dieren, en dus graag dicht bij elkaar. Alleen als er een acute dreiging zichtbaar is, zijn we bereid ons gedrag aan te passen. En deze zonnige dagen is er weinig acuuts te zien. Albert Heijn is gestopt met het desinfecteren van de winkelwagentjes. Bij veel restaurants zijn geen intake gesprekken meer. En waar zijn die cirkels in het park gebleven? 

Van onze overheid mogen we meer scherpte verwachten. Had het RIVM niet al eerder kunnen bedenken dat er deze zomer een campagne moet komen speciaal gericht op jongeren? Moeten de mondkapjes niet toch verplicht worden in afgesloten openbare ruimtes, al is het maar om eraan te herinneren dat er nog een virus is?  Maar ook naar onszelf moeten we kijken. Het zijn niet de anderen. Het zijn niet de ouderen. Of juist de jongeren. Of de buitenlanders die op Schiphol landen. Er zijn voorzichtige en onvoorzichtige ouderen, er zijn oplettende en roekeloze jongeren, er zijn buitenlandse toeristen maar ook Nederlandse toeristen in het buitenland. Vaak zijn we van alles een beetje. Het ene moment voorzichtig, en dan vergeet je het weer. Begrijpelijk. Maar kom op.