Demonstranten roepen Nederlanders op niet naar de Russische propaganda te luisteren. © ANP

Ja en nee gaan nek-aan-nek in referendum Oekraïne

Het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne wordt een nek-aan-nekrace. Uit een peiling in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat 25 procent van de kiezers vóór het verdrag is en eenzelfde deel tegen.

Hanneke Keultjes 26-03-16, 06:00 Laatste update: 22:02

Blijf niet thuis met het idee: misschien halen ze de opkomstdrempel niet
Premier Mark Rutte

In elk geval lijken er meer dan genoeg mensen te gaan stemmen om het referendum geldig te laten zijn. Van alle stemgerechtigden zegt 49 procent - dus ruim boven de 30 procent die nodig is - op 6 april naar de stembus te gaan. Opvallend is dat ruim de helft van hen nog geen keuze heeft gemaakt.

Onderzoeksbureau Veldkamp, dat werkt in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken, houdt al sinds oktober vorig jaar, kort nadat bekend werd dat er een referendum zou worden gehouden, minutieus bij hoe Nederlanders denken over het associatieverdrag van de EU met Oekraïne.

Peiling
Uit de meest recente, vierde peiling blijkt dat de ja-stemmers bezig zijn aan een opmars: 68 procent van de voorstanders zegt te gaan stemmen, tegen 57 procent in een eerdere peiling. Toen gaven vooral de mensen die tegen het verdrag zijn aan te gaan stemmen. Dat verschil lijkt nu verdwenen.

Premier Rutte riep deze week nog iedereen op om 'te gaan stemmen en ja te zeggen'. ,,Blijf niet thuis met het idee: misschien halen ze de opkomstdrempel niet, als je zo de uitslag wilt beïnvloeden. Ik ga in elk geval stemmen: een overtuigd ja!''

Handel

Volgens de premier gaat het referendum niet over Brussel of Den Haag, zoals het nee-kamp volgens hem wil suggereren. ,,Dit verdrag is in ieders belang. Het helpt om Oekraïne veiliger en democratischer te maken en economisch sterker te worden door vrije handel. En dat doen we zonder dat Oekraïne lid wordt van de Europese Unie.''

Voordeel
Het kabinet is de laatste week met een ja-campagne begonnen. De ministers benadrukken waar mogelijk dat het associatieverdrag vooral een handelsverdrag is, dat in het voordeel is van iedereen. Rutte: ,,Er zijn nu ongeveer 250 Nederlandse bedrijven actief in Oekraïne en we exporteren voor bijna 800 miljoen euro per jaar. Dat bedrag kan groeien door het verdwijnen van invoerheffingen.''

Samenwerking
Inmiddels weet bijna iedereen dat er een referendum komt, blijkt uit dezelfde peiling. In oktober was nog maar 47 procent van de kiezers op de hoogte, nu is dat 85 procent. 36 procent zegt geen idee te hebben waar het referendum over gaat. In oktober 2015 was dat nog 50 procent. Het grootste deel van de stemgerechtigden zegt dat het verdrag over politieke en economische samenwerking gaat of vrijhandel. 11 procent van de kiezers denkt dat het verdrag gaat over toetreding van Oekraïne tot de EU.

Het gros van de voorstanders is volgens de peiling 55-plusser en hoogopgeleid. De tegenstanders zijn veelal tussen de 34 en 54 jaar en middelbaar opgeleid.