Kluun: 'Waarom gedwongen Reve doorploegen?'

De boekenverkoop zit weliswaar in de lift. Maar de ontlezing onder jongeren baart ook tijdens deze boekenweek zorgen. Bestsellerauteur Kluun (51) - Komt een vrouw bij de dokter, Haantjes - vindt dat het onderwijs met zijn achterhaalde richtlijnen eventuele liefde voor literatuur in de knop breekt in plaats van opkweekt.

,,Waarom gedwongen Reve, Mulisch en Hermans doorploegen? En hoezo verplicht drie boeken van voor 1880 lezen? Wie zit daar in 2016 op te wachten? Wat heb je daaraan? Maak literatuur leuk met specifieke afstudeerprojecten: waarom is James Worthy afgekraakt? Wat zijn de sterke kanten van Heleen van Royen? Dat leeft veel meer en werpt waarschijnlijk meer vruchten af'', stelt Kluun, die momenteel de laatste hand legt aan zijn nieuwe roman DJ, die komende zomer verschijnt.

Klassiekers horen toch bij je algemene ontwikkeling? ,,Jazeker. Maar kennis over klassiekers. Iedereen moet weten dat Van den Vos Reynaerde bestaat. En dat Joost van den Vondel de Gijsbrecht van Aemstel schreef. Maar je hoeft Mariken van Nieumehgen niet te kunnen citeren. Ik snap als 51-jarige nauwelijks hoe elektriciteit werkt. En weet van scheikunde nu ook niet veel meer dan dat water H2O is. Mis ik daardoor wat in het leven? Nee.''

Maar als je scholieren alleen maar voorschotelt wat ze leuk vinden, creëer je toch een patatgeneratie? ,,Helemaal niet. Wat een onzin. We moeten onszelf de vraag stellen: wat willen we van onze kinderen? Dat ze straks korte tijd een fragment uit Elckerlijc kunnen oplepelen? Of dat ze de liefde voor literatuur en boeken meekrijgen, waardoor ze later echt plezier beleven aan lezen. Zelf andere schrijvers uit die kast pakken. Jongeren verplichte nummers door de strot duwen, is het paard achter de wagen spannen. Je ziet hetzelfde met kids en voetbal: op pleintjes genieten ze ervan. Maar zodra je ze gaat overvoeren met tactiek en strategie, gaat het tegenstaan. Sommige liefdes moeten langzaam rijpen. Ik begon klassieke muziek pas vanaf mijn 20ste te waarderen.''

Dus een boek van het kaliber Fifty shades of grey zou ook moeten mogen? ,,Fifty shades is Engels, maar afgezien daarvan: ja, dat moet absoluut kunnen. Hartstikke leuk. Juist dat leent zich uitstekend voor een aansprekend afstudeerproject. Waarom is zo'n kutboek wereldwijd zo populair? En hoe komt het dat massa's recensenten het verhaal met de grond gelijk maakten? Hebben ze gelijk? En illustreer dat met passages en met de gebruikte stijl. Dan ontketen je leuke, interessante en open discussies die tot nadenken stemmen en dat is volgens mij het doel van onderwijs. Niet dat een of andere leraar voor jou bepaalt wat wel en geen literatuur is en wat je wel en niet kan lezen. Op de helft van de scholen komen mijn boeken ook niet in aanmerking voor de lijst. En de boeken van Saskia Noort en Heleen van Royen evenmin.''

Wil je dat jouw boeken in aanmerking komen? ,,Het gaat nu even niet om Kluun. Want 20 jaar terug mocht Ronald Giphart niet, vier decennia geleden waren het Jan Wolkers en Jan Cremer. Het gaat dus om het idee dat sommige titels verboden zijn. Alsof iemand tegen mij zegt: je mag geen Pink Floyd luisteren of soul of dance. Alleen rock is toegestaan. Absurd. Laat jongeren zelf ontdekken wat hen aanspreekt en verbreed daarvoor het terrein. Bijvoorbeeld met titels van Michel van Egmond. Hij heeft mannen die in geen 10 jaar een boek hadden aangeraakt aan het lezen gekregen met Kieft en Gijp. Dat is knap.''

Lezen je eigen kinderen? ,,Ja. Ze zijn nu 8, 12 en 18 jaar. En ze hebben er plezier in. Tot hun 10de heb ik veel voorgelezen, dat heeft geholpen. Ook heb ik het gebruik van de iPad een tijdje verboden, want daarvan werden ze te passief. Verder heb ik hen niet gedwongen, kinderen moeten tegenwoordig al zoveel. Wat mij opvalt: het lezen van een boek wordt tegenwoordig als prestatie aangemerkt. Zo van: dit kun je na 3 uur uit hebben. We zeggen toch ook niet bij een restaurant: het eten kon je binnen 1 uur naar binnen werken. Of bij een film: na 1,5 uur was het klaar. Het gaat toch om de inhoud en het entertainmentgehalte en niet om verdienste?''