OM eist 8 jaar cel en tbs tegen Bart van U.

Bart van U. was volgens het Openbaar Ministerie (OM) tijdens beide moorden (Borst februari 2014 en Lois januari 2015) sterk verminderd toerekeningsvatbaar. Dat bleek woensdag tijdens de tweede dag van de rechtszaak. 

Motief
Van U. werd dus niet volledig ontoerekeningsvatbaar verklaard (in dat geval zou hij geen celstraf kunnen krijgen). De paranoïde en schizofrene Van U. werd volgens het OM bij het doden van Borst en Lois weliswaar geleid door waanideeën, maar hij was ook boos op beide vrouwen en had een motief om ze te doden. Borst hield hij verantwoordelijk voor de invoering van de euthanasiewet, met zijn zus Loïs zou hij constant ruzie hebben en bang voor haar zijn. Het OM acht hem dus deels verantwoordelijk voor het doden van beide vrouwen.

Moord is niet bewezen. Het OM gaat er in beide gevallen vanuit dat Van U. handelde in een opwelling. Zelfs al beweert Van U. in de zaak Borst dat hij al op zijn zevende de 'goddelijke opdracht' kreeg om de verantwoordelijke voor de euthanasiewet te vermoorden. ,,Maar dat sluit niet uit dat Van U. op de dag van de moord naar Borst ging met een andere reden, bijvoorbeeld om onder meer het adres van Wim Kok te vragen."

Politieke redenen
Het Openbaar Ministerie woog in de strafeis mee dat Van U. Borst doodde om politieke redenen, het invoeren van de euthanasiewet in de tijd dat zij minister was. De gelovige Van U. is tegen euthanasie. De advocaat van Van U., Noëlle Pieterse, is het niet met de strafeis eens. Ze had niet verwacht dat het politieke motief een rol zou spelen. ,,Wij gaan voor volledig ontoerekeningsvatbaar en daar hoort geen celstraf bij."

Volgens haar had de dood van Loïs, de zus van Bart van U., voorkomen kunnen worden als politie en justitie niet zo veel fouten hadden gemaakt. Van U. werd in 2011 in Rotterdam aangehouden voor verboden wapenbezit. Hij werd hiervoor veroordeeld, maar ondanks de voorschriften is er geen DNA van hem afgenomen. Als dat wel was gebeurd, had hij volgens Pieterse veel sneller opgepakt kunnen worden na het doden van Borst.

Pieterse
Advocate Pieterse vindt dat de eventuele celstraf die Van U. opgelegd krijgt, lager moet zijn vanwege de grote fouten van het OM. Ze wil dat haar cliënt zo snel mogelijk kan beginnen aan een tbs-behandeling. 

Bart van U. kwam als het laatste aan het woord. ,,Ik heb Lois niet van jullie willen afnemen. Mijn excuses aan mijn ouders, zussen, partners en kinderen'', aldus de verdachte. Ook tegen de nabestaanden: ,,Ik heb u allen geen verdriet willen doen.'' Tegen rechters: Ik ben een goed mens, tegen geweld.''

Croquetspel
Tijdens de rechtszaak bleek woensdagmorgen ook dat het Openbaar Ministerie de eerste dagen na de dood van oud-minister Borst niet meteen van een misdrijf uitging. Dat kwam door een croquetspel dat in de garage lag.

Het OM dacht dat Borst mogelijk ongelukkig ten val was gekomen op de scherpe randen van onderdelen van het croquetspel. Na onderzoek werd dit scenario uitgesloten en liet het OM weten uit te gaan van een misdrijf. Borst kwam om het leven door tientallen messteken.

Interesse
Van U. bekende de moord op Loïs vrij snel, over Els Borst hield hij heel lang zijn mond. Bart van U. had al jaren interesse in Els Borst. Zelfs in bestanden uit 2005 - negen jaar voor de moord- komen haar naam en adres voor.

Helder en open
Op de eerste dag van zijn rechtszaak toonde Bart van U. (40) zich dinsdag in Rotterdam redelijk helder en open. Tot in elk gruwelijk detail, en zonder een spoortje van emotie vertelde hij over de moorden op Els Borst (februari 2014) en zijn zus Loïs (januari 2015).

Op Els Borst stak hij net zo vaak in tot hij haar voor z'n ogen haar allerlaatste adem zag uitblazen. Ook van de moord op zijn zus herinnerde hij zich de ergste details nog. Na tientallen keren op haar te hebben ingestoken zag hij dat ze stervende was. ,,Toen heb ik haar nog een keer gestoken, in de andere kant van haar hals, zodat het sneller zou gaan.''

Zowel na de moord op Borst als na die op zijn zus handelde Bart tamelijk rustig. Nadat hij de oud-minister in haar garage had doodgestoken, haalde hij zijn fietssleutels onder haar lichaam vandaan en fietste zonder omkijken weg. Na de moord op Loïs waste hij rustig z'n handen en kleren, knoopte haar aan de trapleuning en vertrok. Niet lang daarna werd hij gearresteerd.

Paranoïde psychose
Hoewel Bart van U. zeker aan chronische paranoïde psychose lijdt, waren het toch die schijnbaar rustige momenten rondom de moorden die de deskundigen van het Pieter Baan Centrum ervan weerhielden hem volledig ontoerekeningsvatbaar te verklaren. ,,Bart van U. heeft altijd een stukje keuzevrijheid gehad'', zei psychiater Rijnders. ,,Niet ál zijn handelingen werden gedreven door waanideeën.''

De rechter doet op woensdag 13 april om 13 uur uitspraak.