Waarom veel jongeren slecht slapen (en wat ouders daaraan kunnen doen)

Enkele weken geleden bleek uit een onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) al dat Nederlandse jongeren 's avonds zo vaak op hun smartphone of tablet zitten dat ze er slaapproblemen door krijgen. Uit het nieuwe onderzoek van Stichting TeamAlert blijkt dat schermgebruik in de avond niet de enige boosdoener is.

Jongeren piekeren ‘s avonds laat over school, (huis-)werk, sociale contacten en hun toekomst. Volgens neuropsycholoog Ed de Bruin, die slaaponderzoek doet bij de Universiteit van Amsterdam, reageert het lichaam hier sterk op. ,,Piekeren lijdt tot een soort cognitieve-emotionele opwinding. Door die opwinding kan het lichaam niet tot rust komen en val je niet in slaap.’’

Ook mediagebruik heeft invloed op de duur en de kwaliteit van de slaap. Bijna alle jongeren (97,8 procent) geven aan een uur voor het slapen dingen te doen die hen een erg wakker gevoel geven. Van deze jongeren is 85 procent bezig met sociale media, 67,9 procent kijkt naar Netflix en 61 procent is actief op YouTube.

Het mediagebruik zorgt voor minder slaapuren en ook nog eens een mindere kwaliteit daarvan, zegt De Bruin. ,,De jongeren komen niet goed in slaap en gaan daarnaast vaak pas later slapen omdat ze langer wakker blijven om alles op sociale media bij te houden.’’

Het slechte en te korte slapen van jongeren kan volgens de neuropsycholoog allerlei vervelende effecten hebben. ,,Te weinig of slechte slaap kan leiden tot overgewicht, stemmingsproblemen, depressieve gevoelens, angstklachten, concentratieproblemen en zelfs ADHD-symptomen.’’

Uit het onderzoek blijkt dat een vaste bedtijd voor een betere slaapgezondheid kan zorgen. De Bruin kan dit beamen: ,,Regelmaat werkt. Wanneer je elke avond op dezelfde tijd gaat slapen en elke ochtend op dezelfde tijd opstaat slaap je vaak al veel beter.’’

Het onderzoek laat ook zien dat regels van ouders omtrent mediagebruik voor een verbetering in de slaapduur en -kwaliteit kunnen zorgen, met name door het mediagebruik vlak voor het slapen te beperken. De Bruin: ,,Ik raad altijd aan om twee uur voor het slapengaan te stoppen met het mediagebruik.’’

De neuropsycholoog ziet hierin ook een mogelijke taak voor ouders en scholen. ,,Ouders kunnen het voortouw nemen en hun kinderen bewust maken van de waarde van goed slapen, wellicht door duidelijke afspraken over mediagebruik en bedtijden te maken. En scholen kunnen proberen om ‘s avonds laat geen berichten meer te sturen naar jongeren, want dan stimuleer je hun mediagebruik.’’