Weet u nog, Amerika...

In Nederland gaat het weliswaar vaak over buitenlanders, maar zelden over buitenland. Toch hebben we er als klein, open handelsland veel mee te maken. Goed idee dus van onderzoeksinstituut Clingendael om eens uit te zoeken hoe Nederlanders eigenlijk denken over de wereld van Xi, Poetin en Trump. En dan niet de Nederlanders op de Haagse instituten, maar juist daarbuiten, in een representatieve groep van 23.000. De eerste resultaten werden afgelopen dagen bekend, donderdag volgen er meer.

Ze zijn best verrassend, en niet echt bemoedigend. Tenminste voor de ouderen onder ons die nog zijn groot geworden in een wereld waar Amerika ons beschermde tegen de Russen, de Engelsen ons binnen de EU behoedden voor teveel invloed van Frankrijk en Duitsland, en China een land ver weg was waar goedkope arbeidskrachten elektrische apparaten in elkaar zetten. Van de ondervraagden ziet nu 35 procent China als een bedreiging, voor 36 procent is Rusland dat eveneens, maar het nieuws is natuurlijk dat maar liefst 29 procent ook  Amerika in die categorie schaart. Vooral onder jongeren wordt de band met de VS minder. Stel dat de huidige wrijving tussen de VS en China uitloopt op een Koude Oorlog, dan zeggen vooral zij dat ze neutraal willen blijven. Neutraal! Het beeld van Amerika dat ons na de Tweede Wereldoorlog op de been hielp, met wie we ons economische systeem delen en met wie we gemeenschappellijke idealen koesteren, dat beeld is aan het verdwijnen.  Met dank aan president Trump en de  trollenfabrieken die verdeeldheid aanwakkeren. We weten niet hoe het klinkt, maar in Moskou en Beijing zal het woord Clingendael nog nooit zo verlekkerd zijn uitgesproken. In Den Haag en Washington moeten we ons afvragen: laten we dit echt gebeuren?

Een lichtpuntje is er ook: maar liefst 72 procent van de ondervraagden is voor méér samenwerking met Duitsland en Frankrijk. Dat is een realisme waar onze politici nog iets van kunnen leren. In een wereld waar democratie en vrijheid onder druk staat, moet onze Europese manier van leven verdedigd worden. Als het niet meer kan met de grootste broer, doe het dan actief met de kleinere.