Weg met de zijwieltjes

,,Fietsen! Fietsen! Fietsen!'' Niels Mulder (2 jaar) weet precies wat-ie wil als hij met vader Ronald naar buiten gaat. ,,Hij vindt zijn loopfiets fantastisch. En dan zo hard mogelijk natuurlijk. Remmen doet-ie door zijn voeten op de grond te zetten en wat te stuiteren of hij sleept met de neuzen van zijn schoenen over de grond. Er zit wel een handrem op, maar die is te groot voor zijn handje.''

In Vlaanderen zijn ze al helemaal om. De Stichting Verkeerskunde raadt ouders aan hun peuters en kleuters een loopfiets te geven. Dit schooljaar kunnen kleuters zelfs een heus loopfietsbrevet halen als ze met succes een bochtig parcours op het schoolplein afleggen. Volgens de stichting de eerste stap om later veiliger naar school te kunnen fietsen.

Balanceren
,,De Vlamingen hebben gelijk'', zegt hoogleraar bewegingswetenschappen Bert Otten van de Rijksuniversiteit Groningen. ,,Fietsen is balanceren. Wie leert fietsen valt eigenlijk heel de tijd om, door kleine stuurbewegingen corrigeer je dat. Met een fiets met zijwieltjes heb je dat niet.''

Decennialang werden de driewieler en het kinderfietsje met zijwieltjes gezien als de logische voorbereiding op het echte werk. Vaders demonteerden daarna met enig ceremonieel de zijwieltjes om te leren fietsen zonder. Dat leidde tot ontelbaar veel kapotte knieën - en kapotte ruggen bij de ouders - , want met zijwieltjes hadden kinderen niet geleerd goed te balanceren. En evenwicht is de essentie van fietsen. De pedalen rondtrappen is bijzaak. Loopfietsers blijken later ook beter in te kunnen schatten wanneer ze moeten stoppen en hoe ze moeten sturen.

Hebben we kinderen al die jaren dan verkeerd leren fietsen? ,,Nee, zo zwaar moet je er niet aan tillen'', zegt Otten. Kinderen leren ontzettend snel, betoogt hij. Wie met zijwieltjes reed, haalde de achterstand snel in. Otten: ,,Kinderen met een loopfietsje leren sneller fietsen, maar dat kan ook een probleem zijn. Het impulsieve gedrag van heel jonge kinderen is niet gunstig voor veilig verkeersgedrag. Ze kunnen nog niet vooruitkijken en hebben geen overzicht."

De Fietsersbond in Nederland adviseert ouders ook om te beginnen met een loopfiets, maar waarschuwt goed te kijken of het kind eraan toe is. ,,Het loopfietsje is goed, maar niet voor ieder kind'', zegt directeur Saskia Kluit. ,,Ieder kind is anders. Als een kind wat onzekerder is of fysiek minder sterk, dan kan een fietsje met zijwieltjes beter zijn.'' Ze waarschuwt ook om de overstap naar een fiets met trappers niet te snel te maken, ook al scheurt de kleuter op zijn loopfiets al door de straat. ,,Trappen én sturen samen is een vaardigheid waar de hersentjes klaar voor moeten zijn.''

Evenwicht
Niels racet door de wijk op zijn loopfietsje. Soms zo hard dat vader Ronald een sprintje moet trekken om hem in te halen. ,,Een neefje begon ook op een loopfietsje en fietste al op een echte fiets naast zijn ouders toen hij 2,5 jaar was. Alle kinderen die ik ken, zijn begonnen op een loopfiets. Niels leert zo veel beter zijn evenwicht te houden. Je ziet hem in de bochten meehangen.''

Het advies van de experts wordt ook gehoord door de fietsbranche. Het aanbod is enorm; van plastic speelgoedfietsjes van een paar tientjes en trendy houten loopfietsjes tot stoere limited edition scheurijzers van bijna 200 euro. ,,Kies liever voor een klein en vooral licht exemplaar. Die stoppen gemakkelijker'', zegt Kluit. ,,En áls je kind eenmaal fietst, is het zaak om heel veel kilometers te maken. Ga samen fietsen. Die speciale aandacht vindt ieder kind leuk en alleen zo leer je ze veilig fietsen in het verkeer.''