Achter een goedkoop flesje wijn zit een wereld van concurrentie en pesticiden

Wijn voor een appel en ei vinden we in Nederland heel normaal. Voor 3,5 euro koop je al een liter witte wijn, rode wijn of rosé. Dat kan nooit goede kwaliteit zijn, vindt wijnverkoper Erik Tax die aan het woord komt in tv-programma De prijsknaller van KRO-NCRV dat morgenavond te zien is op NPO 3.

Beter gezegd: je kunt wel wijn maken met dat prijskaartje eraan, maar alleen door grootschalig druiven te laten groeien, oogsten, maken en bottelen. Peter-Josef Zenzen, wijnhandelaar, laat in de aflevering van het nieuwe programma zien dat hij wijn bottelt uit alle uithoeken van de wereld: van Californië tot Australië. Bottelen op één centraal punt is namelijk veel goedkoper dan wijn in flessen doen op het wijngoed waar de druiven groeiden. 

Ook aan het oogsten is nog maar weinig romantisch te ontdekken: er komt geen mensenhand aan te pas. Grote machines halen alle trossen van de wijnplanten, waar takken en bladeren meekomen. De opbrengsten zijn klein en de supermarkten hebben de wijnmakers bij de strot. Ze krijgen de opdracht wijn te leveren voor een bepaalde prijs en hoe ze dat doen, is hun probleem, erkent Zenzen. ,,Als ik niet lever, dan heb ik geen werk.”

Om de productie te vergroten gebruiken de wijnboeren druivensoorten die veel druiven leveren. Die soorten zijn wel gevoelig voor ziekten, waardoor het spuiten met pesticiden gemeengoed is, erkent wijnboer Patrick Farbos. Ook werken hij en zijn collega's met onkruidverdelgers. Het gevolg: in goedkope wijn (Zenzen heeft het liever over ‘betaalbare wijn’)  zitten pesticiden. Tot wel 26 verschillende soorten, aldus wetenschapper Violette Geissen. 

Levensgevaarlijk, vindt Valérie Murat die zich met de non-profitorganisatie Alerte Aux Toxiques al jarenlang inzet voor de strijd tegen bestrijdingsmiddelen. Wijnboeren grijpen in sommige wijngebieden tussen april en september wel twintig keer naar chemische middelen.
Dat dat niet zonder gevaar is, daar kan Sylvie Berger over meepraten. Pesticiden hebben haar ziek gemaakt. Zij werkte in de Franse wijngaarden en lijdt nu aan Parkinson. In Frankrijk is dat inmiddels een erkende beroepsziekte. Daarom krijgt zij een uitkering van de Franse overheid. Dat betekent echter niet dat pesticiden verboden zijn. Wijnboer Patrick Farbos stelt dat hij niets verkeerd doet. Hij houdt zich aan de regels en vindt dat hij geen keus heeft. ,,We gooien er niet met onze pet naar.” 

Het kan ook anders, zo laat wijnmaker Thierry Valette zien. Hij is hard in zijn oordeel over collega's die wel pesticides gebruiken en grootschalig werken. ,,Ze produceren maar wat ze willen en nemen geen verantwoordelijkheid voor de consequenties.”