Benevelde groenten stellen klanten AH voor een raadsel

Koken & etenWat is dat toch voor damp die boven de tomaten hangt? Veel klanten van Albert Heijn tonen zich verbaasd als ze zien dat de groente- en fruitafdeling van hun supermarkt in nevelen is gehuld. ‘Heb ik iets gemist?’

Ellen den Hollander 29-05-19, 17:00 Laatste update: 10:38

Chantal Quak keek raar op toen ze deze week bij haar lokale AH de in plastic verpakte tomaten in de mist zag liggen. Haar verbazing gaf ze ruim baan in haar Instagramstories. Ze vatte haar vertwijfeling samen in de woorden: eh.... oké. ,,Ik vroeg me af: wat is dat voor mysterieuze rook die over mijn tomaten wordt uitgestort", licht de Zwolse desgevraagd telefonisch toe. ,,Het zag er sciencefiction-achtig uit. Spectaculair. Maar ik vroeg me wel af: wat heeft dit voor nut als de groenten in plastic verpakt zijn?”

Chantal Quak is niet de enige die zich verbaast over de mist. Ook twitteraars maakten foto's en stelden AH vragen. Leon Broere vraagt zich af wat ‘dit’ voor zin heeft. En Claudio Salvatore denkt iets te hebben ‘gemist’. Ook is iemand bezorgd over de legionella die zo mogelijk zou worden verspreid.

Lees onder de tweets verder:

Maar wat is het? De mystieke damp is dry misting: een manier om verse producten langer vers te houden. Hiermee gaan steeds meer supermarkten onnodige voedselverspilling tegen. Want hoe langer een tomaat of een krop sla vers blijft, hoe minder de supermarkt hoeft weg te gooien. ,,De mist wordt gemaakt van gefilterd water zonder toevoegingen‘’, legt AH-woordvoerder Anoesjka Aspeslagh uit. ,,Het water wordt met ultrasoon geluid ‘uit elkaar geschud’ en in een mist (microdruppels die 1000 keer kleiner zijn dan een regendruppel) over de producten verspreid. De mist verdampt en vormt een koele, vochtige laag om het product.”

De verpakking van verpakte producten is veelal geperforeerd. Daar komt de mist doorheen
Anoesjka Aspeslagh, woordvoerder Albert Heijn

Klanten kijken ervan op, weet Aspeslagh. ,,Klanten reageren over het algemeen positief op de dry misting”, meldt de woordvoerder, maar het nut is hen niet altijd meteen duidelijk. ,,We moeten het inderdaad wel uitleggen omdat het tegenstrijdig lijkt: verpakken én dry misting.” Hoe zit het dan? Uitgangspunt is volgens Aspeslagh dat AH graag de beste kwaliteit groente en fruit aanbiedt. ,,Daarom hebben we in 2018 in tien winkels verspreid over het land een proef uitgevoerd met dry misting. Deze test is succesvol verlopen. Daarom gaan we het verder uitrollen. Naar verwachting hebben in de zomer zo’n 250 winkels het systeem.”

Maar wat doet het dan? En waarom zou je verpakte producten ‘bemisten’? ,,Het positieve effect zien we bij vrijwel alle producten, óók bij verpakte producten. Verpakkingen zijn vaak geperforeerd. Daar komt de mist doorheen. Zelfs zonder perforaties profiteren verpakte producten toch nog van het koeleffect.” Want dat is de essentie: koelen. ,, Overigens willen we", vult Aspeslagh aan, ,,wel toe naar minder plastic op onze groente- en fruitafdeling.” Dat is alleen niet altijd mogelijk. ,,Soms is het nodig om de kwaliteit en versheid van producten optimaal te houden.”

Dan de legionella. Een gevaarlijke ziekte, die zelfs levens kan eisen. Volgens Aspeslagh is dat geen issue, want de producten worden niet natter met deze methode; ze verliezen alleen minder vocht en worden gekoeld. ,,De mist bestaat alleen uit heel fijne waterdeeltjes. Er worden geen andere stoffen aan toegevoegd. Het systeem is voorzien van een speciale waterbehandeling/filter. Dit werkt met omgekeerde osmose, die alle eventuele bacteriën en virussen uit het toevoerwater verwijdert. Hierdoor is het verdampte water altijd schoon.”

Waterklep

Bij een defect wordt de mist direct en automatisch uitgeschakeld, aldus de AH-woordvoerder. ,,Eenmaal per uur wordt het mistsysteem doorgespoeld en de buizen worden regelmatig schoongemaakt. Legionella ontstaat in stilstaand water en dat komt in ons systeem niet voor. Stilstaand water wordt ook voorkomen door een automatische waterklep, die zorgt dat het water uit het apparaat loopt bij een eventuele stroomuitval.”

Om bacteriën te bestrijden die door de lucht in het systeem zouden kunnen komen is verder een ozongenerator ingebouwd. ,,Ozon doodt bacteriën zonder schadelijke stoffen achter te laten. Het ontsmetten met ozon gebeurt elke nacht.” Het RIVM publiceerde in 2018 een artikel over het verband tussen legionella en het koelen van verse producten met mist. Toen was het nog onduidelijk of de leveranciers van de apparaten voldoende maatregelen namen om de bacteriën te bestrijden.

Overigens is er wel verschil tussen dry misting en wet misting. ,,In Amerika zie je in de supermarkt weleens van die kletsnatte appels. Met van die dampdruppeltjes erop", zegt Quak. ,,Dat ziet er chic uit, maar het lijkt me vooral een etalagetrucje.” Het besproeien van groenten met een eenvoudige plantenspuit is een truc die minder goed werkt. De groenten en fruit kunnen te nat worden, waardoor ze juist eerder gaan bederven. De dry misting-techniek gebruikt overigens relatief weinig energie vergeleken met traditionele koeltechnieken.