Bier bevat miljoenen ‘superheldjes’ die goed zijn voor het klimaat
VideoOnbekommerd kletsen met een paar biertjes aan de bar is voor veel mensen een ontspannende bezigheid, maar voor sommige wetenschappers is het serious business. Bier kan er namelijk voor zorgen dat de CO2-uitstoot wordt verminderd.
Een van die wetenschappers is Charlotte Koster (TU Delft). Zij vertelt in een college van de Universiteit van Nederland over gist die betrokken is bij bierbrouwen. Met behulp van de wetenschap kun je gist namelijk omtoveren tot supergist, wat ervoor kan zorgen dat bijvoorbeeld CO2-uitstoot wordt verminderd.
Het afgelopen decennium hebben wetenschappers gewerkt aan een methode om dna te kunnen veranderen: dit noemen zij crispr-cas. Met deze procedure kijken de wetenschappers of zij micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en dus ook gist, kunnen gebruiken voor de industrie.
Milieu
Volgens Koster is dit hard nodig. ,,Op dit moment halen we de meeste producten, zoals plastic en brandstoffen, uit de chemische industrie. Deze gebruiken grondstoffen uit de aarde en dit is slecht voor het milieu.’’
,,In de chemische industrie verbranden we veel fossiele brandstoffen die snel verbranden, waardoor er veel CO2 in de lucht komt’’, legt Koster uit. ,,Die CO2 slaan planten op en wanneer deze doodgaan, gaan ze terug in de aarde en worden dit nieuwe fossiele brandstoffen.’’ Koster noemt deze manier een ‘traag proces’. ,,Het duurt miljoenen jaren en staat dus niet in verhouding met de snelheid waarmee wij CO2 de lucht in blazen.’’
Kortom: er komt veel CO2 in de lucht, maar er gaat niet genoeg terug de aarde in. Dit zorgt voor een ophoping van CO2 in de atmosfeer, wat weer bijdraagt aan de verandering van het klimaat.
Op dit moment halen we de meeste producten, zoals plastic en brandstoffen, uit de chemische industrie
Bier
Voor dit probleem kunnen micro-organismen een oplossing bieden. Een voorbeeld hiervan is bier. Niet het drankje zelf, maar de schimmel in het bier: biergist. Koster legt uit dat gisten schimmels zijn van één cel groot. ,,Het zijn simpele gisten en daardoor is het makkelijk te begrijpen hoe deze werken en aan te passen zijn om er andere dingen mee te doen.’’
In het geval van gist weten wetenschappers steeds beter hoe het dna eruitziet en voor welke functies dit staat. ,,Hiermee kunnen we een zogenoemde short cut maken in deze kringloop en kun je direct van de planten naar grondstof gaan. Hierdoor heb je dus geen fossiele brandstoffen meer nodig.’’
Gist
De cellen in gist moeten, net als mensen, eten om te overleven. Gist eet suiker en gebruikt dit om te groeien. Hiermee stoot de gist het gas CO2 en alcohol uit. Het proces wordt vergeleken met het brouwen van bier. ,,Bij bierbrouwen hebben we water en gist, hier voegen we mout (suiker) aan toe.’’ Gist eet de suikers op, maakt CO2 (de belletjes) en snel veel alcohol.
Koster omschrijft alcohol als ‘een prima brandstof om op te rijden’. Je kunt het bijvoorbeeld in je tank stoppen, maar volgens Koster kun je met gist nog veel meer doen. ,,Gist maken dat plastic eet? Dat kan door het dna aan te passen. Genetische modificatie kunnen we steeds beter.’’
Dna openknippen
De methode van crispr-cas heeft een kleine moleculaire machine nodig, een eiwit: cas. ,,Deze halen we uit de bacteriën en kunnen we in de gist zetten. Cas kan dna zoeken en kapotmaken, maar hij heeft hier een voorbeeld voor nodig: dit is crispr.’’
Cas is dus een soort zoekmachine die een voorbeeld (crispr) nodig heeft. Hij scant het voorbeeld en zoekt naar dna die matcht met het voorbeeldje. Als hij dit heeft gevonden, breekt hij het dna open. ,,Vervolgens moet dit in de gist gezet worden. Het dna van de gist wordt opengeknipt en de nieuwe eigenschap erin geplakt.’’
Het zijn simpele gisten en daardoor is het makkelijk te begrijpen hoe deze werken
Maatschappelijk verantwoord
Door dna en eigenschappen te mixen kun je problemen in het klimaat oplossen. Wetenschappers willen zich nu bezighouden met een gist die alleen maar plantdelen eet. ,,Het is namelijk maar de vraag of het verantwoord is om gist brandstof te laten maken uit ons voedsel; de suikers komen namelijk uit granen en vruchten die de mens ook eet.’’
Door te kijken naar verschillende dieren kan dit mogelijk worden gemaakt. ,,Olifanten eten bijvoorbeeld bladeren en schors. Zij kunnen dit zelf niet verteren, maar in hun darmen zit een schimmel die dat wel kan’’, zegt Koster. ,,De schimmel is uit de uitwerpselen van de olifant gehaald. Vervolgens is er een stukje dna uit gehaald en in de gist gezet.’’ Het resultaat: gist die bladeren en stampertjes eet.
Gist in de maatschappij
De crispr-casmethode kan nog niet op mensen worden gebruikt, maar in de samenleving wordt het gebruik van gist al volop toegepast. ,,Een voorbeeld hiervan is het maken van insuline.’’ Meer dan de helft van de diabetespatiënten spuit volgens Koster insuline gemaakt met gist. Ook in voeding, kleding en bijvoorbeeld dagcrème is gist gebruikt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Koken & Eten
Fabrieksmacaron en verse macaron blijken uit hetzelfde deeg gebakken
Velen zien een macaron als een decadent koekje. De status en allure van deze zoete delicatesse maakt dat we hier flink geld voor willen neerleggen. Met name de macarons bereid door echte patissiers. Is dat terecht? Keuringsdienst van Waarde achterhaalt het verschil tussen een verse macaron en de supermarktvariant uit de fabriek. -
Koken & Eten47
Jumbo maakt slechte beurt met verkeerde info over melktekort: ‘Dit deugt niet’
Jumbo kampt al een paar dagen met lege melkschappen. Verschillende Jumbo-supermarkten hebben briefjes opgehangen waarin het probleem wordt uitgelegd, maar ze lijken hier allemaal hun eigen draai aan te geven. Dit zorgt voor verwarring en verontwaardiging bij verschillende partijen. ,,Wat mij betreft winnen ze de prijs voor onhandigheid van de maand.” -
PREMIUM
André van Duijn bakt taart voor André van Duin en wordt uitgenodigd voor Heel Holland Bakt
Dankzij onze rubriek Nee, dat ben ik niet was André van Duijn te gast in het programma Doorbakken van André van Duin. ,,Wat een charismatische man!’’ -
PREMIUM
Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan leven lang gevolgen hebben voor je kind
Laag geboortegewicht, hersen- of gezichtsafwijkingen, concentratieproblemen. Alcohol drinken tijdens de zwangerschap kan een leven lang gevolgen hebben voor je kind. En dat moet nóg bekender worden, vindt het Trimbos-instituut. Daarbij is ook een rol weggelegd voor de man. -
Voor werk verhuizen naar Curaçao of Aruba: ‘Onthoud dat het er op een eiland anders aan toe gaat’
Na je werkdag op het strand liggen met een cocktail in je hand. Het lijkt een droom, maar op bijvoorbeeld Bonaire, Curaçao en Sint Maarten kan het gewoon. Ook Nederlanders kunnen hier werken. Docent Daniël van der Bilt en accountmanager Kim Lameris van detacheringsbureau TMI leggen uit wat je van tevoren moet regelen.
-
PREMIUM
Hoe weet je of jij hoogbegaafd bent? Een expert legt uit wat de kenmerken zijn
Twee à drie procent van de bevolking is hoogbegaafd. Zij hebben een sterk ontwikkeld brein met een IQ van 130 of meer. Maar volgens specialisten ligt het werkelijke percentage nog veel hoger. Alleen: hoe weet je of je hoogbegaafd bent? Wij vroegen expert Tessa Kieboom om raad. -
Finale van Heel Holland Bakt in zicht, maar er wordt nog flink gestreden: ‘Wat een bevalling’
De spanning is om te snijden in de tent van Heel Holland Bakt. Het is erop of eronder. Iedereen wil natuurlijk naar de finale, maar een van de favorieten lijkt niet in topvorm, een andere bakker verrast de jury. ‘Zuur als je nu naar huis zou moeten’. -
Moederbedrijf Corona en Coca-Cola hebben last van coronavirus
Het coronavirus is niet alleen een gevaar voor de volksgezondheid, maar treft ook giganten als ABInBev (het moederbedrijf van Corona) en Coca-Cola. ABInBev heeft flink verlies geleden en Coca-Cola vreest voor een tekort aan ingrediënten uit China.