De ouderwetse pepernoot legt het af tegen de kruidnoot
Koken & etenTerwijl kruidnoten met kilo's tegelijk over de toonbank gaan, lijkt de traditionele pepernoot een lekkernij voor een kleine groep fijnproevers te worden. De Bijenkorf verkoopt ze zelfs niet meer.
Ze zijn er nog wel. Albert Heijn heeft ze liggen in de schappen. En bij Jumbo liggen zakjes bij de bakkersafdeling van de supermarkten. Ook Plus-winkels hebben ze onder de naam ‘Oud-Hollandse pepernoten’ in het assortiment. De ondernemers kunnen zelf beslissen of ze dat willen, meldt de woordvoerder. ,,Op dit moment zijn het er tussen de 50 en 75 ondernemers. Over een week verwachten we dat zo’n 100 ondernemers ze in de schappen hebben liggen.”
En toch: de ouderwetse pepernoot - de echte, dus de onregelmatig gevormde, naar taaitaai smakende lekkernij - is zijn charme verloren voor de meeste mensen: de kruidnoten zijn veruit favoriet. ,,Dit jaar verkopen wij geen pepernoten meer bij de Bijenkorf, voorgaande jaren was dit wel het geval", meldt een woordvoerder van de warenhuizen.
Bolletje stopte twee jaar geleden met de productie. En de andere grote pepernotenmaker Van Delft ziet de omzet dalen. ,,Vorig jaar hadden we een omzetdaling van 20 procent en ik verwacht dit jaar weer een afname van 10 procent", aldus directeur-eigenaar Oscar de Lange.
Vele soorten kruidnoten
De authentieke pepernoot, zoals De Lange het noodlijdende brokje noemt, is nog wel te krijgen bij de 35 eigen tijdelijke winkels van Van Delft. Maar daar leggen de zakjes het wel af tegen de vele soorten kruidnoten. Die winkels worden steeds groter en steeds luxer, aldus De Lange, en zijn bedrijf floreert. ,,Onze omzet ligt jaarlijks nu rond de 20 miljoen euro.”
Baksel
Bolletje trok twee jaar geleden de stekker uit de pepernoot. ,,Klopt, die hebben we niet meer in productie", reageert commerciemanager Geert-Jan Zandbergen van het bekende bakkersbedrijf desgevraagd. ,,Enerzijds omdat de verkoop terugliep, anderzijds omdat het een ander soort baksel is dan kruidnoten.” Kruidnoten zijn lang houdbaar, betoogt Zandbergen, terwijl de wat taaiere pepernoten het lekkerst zijn als ze vers van de bakplaat komen. ,,Dat is een andere manier van produceren.” Bij bakkerijen - die meer verse producten maken - past de ouderwetse pepernoot daarom beter, aldus Zandbergen.
Het is niet erg, vindt culinair historicus Lizet Kruijff, dat de grote producenten zich vooral richten op de harde kruidnootjes. Er zijn veel variaties mogelijk met dat houdbare minikoekje.
Zelf houdt ze wel erg van de echte pepernoot. Het eerste recept vond ze ooit in een boek uit 1771 met de titel Nieuwe, Welervarene Utrechtsche Keukenmeid. Vermoedelijk is het recept nog ouder. Een aanwijzing daarvoor is een ingrediënt (staartpeper) dat het recept vermeldt. Die pepersoort werd al in de eeuwen ervoor door de VOC vervoerd.
Dat je pepernoten steeds minder ziet, betreurt Kruijff niet. ,,De lekkerste maak je toch zelf.” Haar recept vind je hier. In het recept van de historica zit onder andere anijs, net als in het deeg van Robèrt van Beckhoven. Zijn recept met roggebloem is hier te vinden.
Zin gekregen in echte Hollandse kost? In deze video van Lekker Lokaal vertelt Laura de Grave over hutspot:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
video
Kinderen klieren aan tafel: ‘We hebben de handdoek in de ring gegooid’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In de eerste aflevering is te zien hoe ouders het vaak maar opgeven. -
PREMIUMKoken & Eten
Diëtist over lightproducten zoals sojamelk: 'Als je scheutje neemt, maakt het amper uit’
Van heel wat voedingsmiddelen zijn light varianten te vinden. Maar wat is ‘light’ en is het een gezondere keuze? Diëtiste Sanne Mouha vergelijkt 10 populaire light producten met de originele variant. ,,Light zegt niet alles over een product: soms bevat het minder vet, maar wel meer suiker.’’ -
PREMIUM8
Waarom het loont om toch even het eerste loonstrookje van 2023 te checken
Het eerste salaris van 2023 staat op je rekening. Waarschijnlijk zie je een hoger nettosalaris dan vorig jaar, want veel werkenden in loondienst gaan er dit jaar op vooruit. Maar dat is niet het enige wat dit jaar anders kan zijn. Experts leggen het uit. -
Is mijn voorschotbedrag wel of niet aangepast naar het prijsplafond?
De overheid heeft besloten consumenten op weg te helpen met de hoge energieprijzen. Begin dit jaar is daarom het prijsplafond ingegaan, waardoor je een maximaal tarief betaalt voor energie. Betekent dit dat het voorschotbedrag nu ook is aangepast? Twee experts leggen uit hoe het zit. -
Video
Slecht eetgedrag van je kind: ‘Sorry ouders, het ligt echt aan de opvoeding’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In deze aflevering: ligt het eetprobleem van het kind dan toch bij de ouders?
-
McDonald's in Kazachstan zit zonder vlees en moet sluiten
McDonald's trekt zich na zes jaar terug uit Kazachstan. De meer dan twintig restaurants zijn al sinds november dicht, omdat er door sancties tegen Rusland geen vlees meer beschikbaar is. De zaken gaan waarschijnlijk straks weer open onder een andere naam. -
-
-
PREMIUMeigen tuin eerst
Dit moet je weten over snoeien: ‘Bomen en struiken hebben geen voordeel bij het afhakken van ledematen’
Snoeien, stekken, planten, verpotten, zaaien en schoffelen. Tuingoeroe Romke van de Kaa helpt een handje. -
PREMIUMDry January
Van een maand niet drinken kun je langer profiteren doordat je minder snel naar de fles grijpt
Dry January is populair: een maand lang geen alcohol drinken. Goed idee, zegt leefstijlarts en radiotherapeut-oncoloog Lieneke van Veelen. Zo word je je bewust van waarom je drinkt.