De ouderwetse pepernoot legt het af tegen de kruidnoot
Koken & etenTerwijl kruidnoten met kilo's tegelijk over de toonbank gaan, lijkt de traditionele pepernoot een lekkernij voor een kleine groep fijnproevers te worden. De Bijenkorf verkoopt ze zelfs niet meer.
Delen per e-mail
Ze zijn er nog wel. Albert Heijn heeft ze liggen in de schappen. En bij Jumbo liggen zakjes bij de bakkersafdeling van de supermarkten. Ook Plus-winkels hebben ze onder de naam ‘Oud-Hollandse pepernoten’ in het assortiment. De ondernemers kunnen zelf beslissen of ze dat willen, meldt de woordvoerder. ,,Op dit moment zijn het er tussen de 50 en 75 ondernemers. Over een week verwachten we dat zo’n 100 ondernemers ze in de schappen hebben liggen.”
En toch: de ouderwetse pepernoot - de echte, dus de onregelmatig gevormde, naar taaitaai smakende lekkernij - is zijn charme verloren voor de meeste mensen: de kruidnoten zijn veruit favoriet. ,,Dit jaar verkopen wij geen pepernoten meer bij de Bijenkorf, voorgaande jaren was dit wel het geval", meldt een woordvoerder van de warenhuizen.
Bolletje stopte twee jaar geleden met de productie. En de andere grote pepernotenmaker Van Delft ziet de omzet dalen. ,,Vorig jaar hadden we een omzetdaling van 20 procent en ik verwacht dit jaar weer een afname van 10 procent", aldus directeur-eigenaar Oscar de Lange.
Vele soorten kruidnoten
De authentieke pepernoot, zoals De Lange het noodlijdende brokje noemt, is nog wel te krijgen bij de 35 eigen tijdelijke winkels van Van Delft. Maar daar leggen de zakjes het wel af tegen de vele soorten kruidnoten. Die winkels worden steeds groter en steeds luxer, aldus De Lange, en zijn bedrijf floreert. ,,Onze omzet ligt jaarlijks nu rond de 20 miljoen euro.”
Baksel
Bolletje trok twee jaar geleden de stekker uit de pepernoot. ,,Klopt, die hebben we niet meer in productie", reageert commerciemanager Geert-Jan Zandbergen van het bekende bakkersbedrijf desgevraagd. ,,Enerzijds omdat de verkoop terugliep, anderzijds omdat het een ander soort baksel is dan kruidnoten.” Kruidnoten zijn lang houdbaar, betoogt Zandbergen, terwijl de wat taaiere pepernoten het lekkerst zijn als ze vers van de bakplaat komen. ,,Dat is een andere manier van produceren.” Bij bakkerijen - die meer verse producten maken - past de ouderwetse pepernoot daarom beter, aldus Zandbergen.
Het is niet erg, vindt culinair historicus Lizet Kruijff, dat de grote producenten zich vooral richten op de harde kruidnootjes. Er zijn veel variaties mogelijk met dat houdbare minikoekje.
Zelf houdt ze wel erg van de echte pepernoot. Het eerste recept vond ze ooit in een boek uit 1771 met de titel Nieuwe, Welervarene Utrechtsche Keukenmeid. Vermoedelijk is het recept nog ouder. Een aanwijzing daarvoor is een ingrediënt (staartpeper) dat het recept vermeldt. Die pepersoort werd al in de eeuwen ervoor door de VOC vervoerd.
Dat je pepernoten steeds minder ziet, betreurt Kruijff niet. ,,De lekkerste maak je toch zelf.” Haar recept vind je hier. In het recept van de historica zit onder andere anijs, net als in het deeg van Robèrt van Beckhoven. Zijn recept met roggebloem is hier te vinden.
Zin gekregen in echte Hollandse kost? In deze video van Lekker Lokaal vertelt Laura de Grave over hutspot:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Druif of stukje worst: zo kun je verslikking bij kinderen voorkomen
Je moet er als ouder niet aan denken: je kind verslikt zich en je krijgt een stukje voedsel er met geen mogelijkheid uit. Een Frans echtpaar maakte dit mee: hun 2-jarige kind overleed toen een stukje knakworst in zijn luchtpijp bleef steken. Maar hoe groot is het verstikkingsgevaar bij jonge kinderen nou echt? En wat kun je doen om het te voorkomen? -
Wetenschappelijk Bewezen
Deze factoren bepalen of je iets lekker vindt of ergens van walgt
In de videoserie (W)etenschappelijk Bewezen beantwoorden hoogleraren brandende vragen over ons eten. In deze aflevering legt hoogleraar Kees de Graaf uit hoe het komt dat de een iets heel lekker vindt terwijl de ander ervan gruwt. -
PREMIUM
Overheid mikt op 1,7 miljoen laadpalen in 2030: beleggers zien gouden kansen
Nergens ter wereld is zo gemakkelijk een laadpaal te vinden als in Nederland. Elektrisch rijden is hot. De beurskoersen van bedrijven in de laadpaalbranche schieten door het dak. -
PREMIUMVoor jou getest
Deze instantnoedels uit de supermarkt komen als beste uit de test
Ze zijn hartig, supergoedkoop én snel klaar: instantnoedels. Welke het lekkerst wegslurpen? Onze panelleden geven hun ongezouten mening. -
Video
Slecht eetgedrag van je kind: ‘Sorry ouders, het ligt echt aan de opvoeding’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In deze aflevering: ligt het eetprobleem van het kind dan toch bij de ouders?
-
Arbeidsongeschikt door domme actie, moet de werkgever dan doorbetalen?
Stel, je raakt in je vrije tijd gewond door een domme actie - zoals het afsteken van illegaal vuurwerk - en kunt daardoor niet werken of raakt zelfs arbeidsongeschikt. Kan een werkgever dan weigeren je loon door te betalen? Arbeidsrechtadvocaat Gerard Berghuis legt uit hoe het zit. -
PREMIUM
Sergio Herman wil nieuw culinair paleis bouwen om in te wonen én koken
Topkok Sergio Herman heeft plannen met een oude boerenschuur en woonhuis in Terhofstede in Zeeland. Er komt geen restaurant, maar Herman wil er wel gasten ontvangen voor een culinaire beleving. Ook wil hij er gaan wonen. -
video
Kinderen klieren aan tafel: ‘We hebben de handdoek in de ring gegooid’
Eten: het is bij veel gezinnen gedoe. In de videoserie Mag ik van tafel? krijgen ouders met moeilijke eters tips en adviezen. In de eerste aflevering is te zien hoe ouders het vaak maar opgeven.