De oprichter van het bedrijf Mom's Organic Market, Scott Nash, at yoghurt, room en vlees die over de datum was om een punt te maken. © Getty Images

Deze man at jaar lang eten dat over de datum was

Koken & etenDe hoogste baas van het Amerikaanse voedingbedrijf Mom's Organic Market at een jaar lang allemaal etenswaren die eigenlijk over de datum waren. Het goede nieuws: hij leeft nog steeds. Reden om dit te doen? De afvalberg.

Redactie Koken&Eten 19-06-19, 17:13 Laatste update: 19-06-19, 20:03

Het begon met een kom yoghurt die maanden over de datum was. Tortilla’s volgden. Hij at zelfs heavy cream (een typisch Amerikaans soort slagroom, maar dan vetter) die tien weken ‘over tijd’ was. ,,En toen vlees, soms wel een maand na de uiterste houdbaarheidsdatum. Het stonk niet. Afspoelen en klaar.”

Nash zijn bijzondere eetgedrag maakte onderdeel uit van een experiment dat een jaar lang duurde. De oprichter van het Amerikaanse bedrijf wilde onderzoeken hoe het staat met voeding-over-de-datum, meldt The Oregonion op zijn site.

Eetbaar voedsel dat het Voedingscentrum vond in het afval bij een test in mei 2019. © Marco Okhuizen

Wat bleek was dat de datum op een verpakking opvallend weinig te maken heeft met voedselveiligheid. In veel gevallen gaat het er volgens Nash niet om of het product nog eetbaar is op de genoemde datum, maar of de producent het niet meer aantrekkelijk of lekker genoeg vindt. Sommige etenswaren zoals vleeswaren, ongepasteuriseerde melk, kaas en aardappelsalade moet je om veiligheidsredenen uiteraard niet meer gebruiken.

Het avontuur van Nash raakt een snaar. Veel mensen gooien eten weg dat nog prima te gebruiken is. Daarmee ontstaat in Nederland een berg van vele tonnen: alleen al in Nederland gooit iedereen gemiddeld 40 kilo prima voeding in de vuilnisbak. Het gaat om zo’n 13 procent van ons eten. Alle huishoudens samen verspillen daarmee in Nederland volgens Milieu Centraal circa 700 miljoen kilo goed eten: duizenden vuilniswagens vol. Het kost veel geld en het is zonde van de energie die in de producten is gaan zitten.

Etiket

Of de datum op voedingsmiddelen wel of geen goed idee is, is in Amerika net als in Nederland een onderwerp van discussie. Hoe duidelijker het etiket, hoe beter, is de overtuiging van de Food and Drug Administration, onderzoekers en de producenten van voeding. De fabrikanten spraken in 2017 met elkaar af dat ze nog twee data zouden gebruiken: ‘ten minste houdbaar tot’ en ‘gebruiken voor’.

Verplichting

In Nederland is het verplicht om op voorverpakte levensmiddelen een houdbaarheidsdatum te vermelden. Deze datum geeft aan hoe lang een product nog kan worden gegeten, gedronken of bewaard. Sinds 2014 zijn die houdbaarheidsdata verplicht gesteld in de hele Europese Unie. Ook de TGT-datum is toen overal ingevoerd. Die te-gebruiken-tot-aanduiding staat op verse producten zoals vlees, vis en sap. Als de TGT-datum is verstreken, kun je het product beter weggooien.

Op sla en bloemkool hoeft geen etiket te zitten waarop de houdbaarheid is aangegeven. © ANP XTRA

Helderheid

Ik denk dat het beter is als op sommige producten helemáál geen datum staat
Scott Nash

Het is beter om de tht-datum niet meer te gebruiken, vinden veel mensen. Albert Heijn stelde vorig jaar dat klanten best in staat zijn om zelf te beoordelen of de bessen in de koelkast nog eetbaar zijn. Anderen vinden dat je misschien beter op de verpakking kunt vermelden wanneer het product is verpakt, zodat mensen zelf kunnen nadenken. De dappere Nash Scott, die zijn jaar overleefde, wil iets dat duidelijker is. ,,Ze proberen helderheid te verschaffen in de beschrijving van de datum. Oké dat is hartstikke goed, beter dan wat we nu hebben. Maar ik denk dat het beter is als op sommige producten helemáál geen datum staat.”

Die producten zijn er in Nederland al. Op losse verse groente, aardappelen en vers fruit (ongeschild of gesneden), wijn en dranken met een alcoholgehalte van 10 procent of meer, vers brood en banket dat op dezelfde dag gegeten wordt, azijn, zout, suiker, snoep en kauwgom hoeft geen datum te staan omdat die producten ‘eeuwig’ goed blijven. Of zoals het Voedingscentrum het omschrijft: ‘Bij deze producten kun je zelf de kwaliteit in de gaten houden. Als het product er goed uitziet en goed ruikt, kan het vaak best een dagje langer mee.’