In volkorenproducten zit non-heemijzer. © Shutterstock

Deze signalen kunnen wijzen op een ijzertekort

IJzertekort is een van de meest voorkomende voedingstekorten. Het is cruciaal voor het produceren van hemoglobine, een proteïne dat rode bloedcellen zuurstof helpt vervoeren door het lichaam. Een tekort kan tot bloedarmoede leiden.

Redactie Koken&Eten 06-11-18, 17:00 Laatste update: 07-11-18, 14:05

Zonder ijzer hebben we een probleem. Het belangrijkste signaal van een tekort is een uitgeput gevoel, maar er zijn nog een aantal andere symptomen.

1. Je bent vaak ziek Zoals hierboven gezegd, zorgt ijzer ervoor dat rode bloedcellen zuurstof vervoeren en vooral de toevoer naar de milt is daarbij belangrijk. Het is immers een van de belangrijkste plekken waar infecties worden tegengegaan. Mensen met een ijzertekort zijn dan ook vaak ziek omdat ze er simpelweg vatbaarder voor zijn.

2. Haaruitval IJzertekort, zeker wanneer het evolueert naar volwaardige bloedarmoede, kan haaruitval veroorzaken. Het lichaam kiest ervoor de zuurstof naar vitale organen te sturen in plaats van naar het haar. De meeste mensen verliezen tot 100 haren op een doorsnee dag, dus geen zorgen wanneer je een paar haren in het afvoerputje vindt.

3. Zin in vreemde dingen Niet alleen zwangere vrouwen hebben zin in vreemde dingen. Het kan ook een verborgen symptoom zijn van een tekort aan ijzer. Vooral een onverklaarbare trek in krijt, klei, slijk en papier komen vaak voor, maar gelukkig kiezen de meeste mensen met bloedarmoede voor ijs.

4. Rusteloze benen Ongeveer 15 procent van de mensen met rusteloze benen (restless leg syndrome) hebben een tekort aan ijzer, volgens John Hopkins Medicine. Hoe lager de ijzerwaarden, hoe erger de symptomen. Denk daarbij aan het gevoel alsof insecten over je benen kruipen of een tintelend gevoel. Hoewel er verschillende medische oorzaken kunnen zijn voor rusteloze benen, is een ijzertekort wel de meest voorkomende.

5. Veranderingen aan je huid en tong Als je tong opgezwollen is en eerder zacht van textuur in plaats van ‘korrelig’, kan ook dat wijzen op een ijzertekort. Daarbovenop geeft hemoglobine een rode kleur aan ons bloed en dus ook aan onze huid. Bleek zijn kan dus ook een symptoom zijn. Al kan dat natuurlijk even goed komen doordat het winter is en je bruine teint van de zomer ondertussen verdwenen is.

Twee soorten ijzer

Er zijn twee soorten ijzer in voeding: heemijzer en non-heemijzer. De eerste soort komt alleen voor in dierlijke producten. Non-heemijzer komt zowel voor in dierlijke als in plantaardige producten. Het grootste deel van het ijzer dat we eten is volgens het Voedingscentrum non-heemijzer, ongeveer 90 procent. IJzer wordt beter opgenomen als je voldoende vitamine C binnenkrijgt.

Voorbeelden

Enkele voorbeelden van etenswaren waar heemijzer in zit: vlees, vis en kip. Het hangt wel van de soort vlees af: zo bevat rund- of lamsvlees meer ijzer dan varkensvlees of kip.

Non-heemijzer zit in brood en volkorenproducten, peulvruchten, noten en donkergroene groenten zoals spinazie, postelein, paksoi, andijvie en snijbiet. Ei en vleesvervangers bevatten alleen non-heemijzer.