Hamburger is dodelijker dan sigaret: junkfood maakt 11 miljoen doden per jaar
Koken & etenIn 2017 stierven wereldwijd 10,9 miljoen mensen door junkfood en andere ongezonde voeding. Een ongezonde dieet eist meer doden dan tabak, blijkt uit een van de meest uitgebreide studies naar gezondheidseffecten ooit.
Groenten, fruit, volle granen, noten. We wéten dat ze bij een gezond dieet horen, maar we eten ze nog steeds onvoldoende. Dat stellen onderzoekers vast in de Global Burden of Disease Study.
In dit overzicht zijn de eetgewoonten van 195 landen in kaart gebracht. De studie bevestigt nog eens hoe erg de mens verslingerd is aan verzadigd vet, suiker en rood en bewerkt vlees.
Eén op de vijf sterfgevallen wereldwijd - goed voor bijna 11 miljoen - blijkt aan het eten van zulke ongezonde producten te wijten. Ter vergelijking: tabak werd in diezelfde periode in verband gebracht met zo'n 8 miljoen overlijdens. ,,Een slecht dieet is verantwoordelijk voor meer doden dan elke andere risicofactor", zo zegt Christopher Murray, een van de auteurs. ,,Onze bevindingen tonen aan dat het menselijk dieet dringend moet verbeteren."
Lijstje
In de studie worden landen in een lijstje gegoten. In Israël wordt, met 89 op 100.000 mensen, het minst aantal doden gelinkt aan slechte eetgewoonten. Daarna volgen Frankrijk en Spanje, zo blijkt uit de lijst. De landen met het hoogste aantal doden door een slecht eetpatroon zijn Oezbekistan (892 doden per 100.000 mensen), Afghanistan, Marshall Islands, Papua Nieuw Guinea, en Vanuatu. De Verenigde Staten staan op nummer 43, de Britten op 23. Nederland komt in de lijst niet voor.
Bij een ongezond dieet consumeert iemand te weinig fruit, groente, peulvruchten, volkorenproducten, noten en zaden, melk, vezels en calcium, vis met omega3-vetten en onverzadigde vetzuren. Een ongezond dieet bevat veel rood vlees, vleeswaren, suikerhoudende dranken, verzadigde vetzuren en zout.
Ongewenste effecten
We weten van producten als groente, fruit, volkoren granen, noten, vis en goede vetten dat ze een positieve bijdrage hebben aan de gezondheid
Bij het Voedingscentrum is men niet verrast door de uitkomsten. Dat ongezond eten gepaard gaat met een hoge ziektelast, vroege sterfte en hoge zorgkosten is niets nieuws, meldt woordvoerder Oene van der Wal. ,,Dat is onder andere eerder in kaart gebracht door het RIVM in de Volksgezondheid Toekomstverkenning.”
De richtlijnen voor gezonde voeding die de Gezondheidsraad vier jaar geleden gaf, liggen aan de basis van de Schijf van Vijf. ,,Die zijn erop gericht om chronische ziekten te voorkomen en op gezond gewicht te blijven. We eten in Nederland onder andere te veel zout, wat ongewenste effecten heeft op de gezondheid, zoals een verhoogde bloeddruk, hart- en vaatziekten en nierziekten", aldus Van der Wal. ,,Daarnaast weten we van producten als groente, fruit, volkoren granen, noten, vis en goede vetten dat ze een positieve bijdrage hebben aan de gezondheid.”
De uitkomsten uit deze Lancet studie dat een hoge inname van zout (natrium), lage inname van volkorengranen en fruit gepaard gaan met een hoge ziektelast en sterfte liggen dan ook in de lijn der verwachting, aldus de zegsman van het Voedingscentrum.
Hoewel de Schijf van Vijf al bruikbare tips bevat voor een gezond en gevarieerd eetpatroon, is het niet makkelijk om mensen ertoe te verleiden ze op te volgen. ,,De uitdaging ligt in gedragsverandering en het gezonder maken van de leefomgeving is een van de factoren die hieraan kan bijdragen. Dit is ook waar we als Voedingscentrum met diverse partijen over in gesprek zijn: om gezond eten meer te norm te laten zijn.”
Het Voedingscentrum probeert Nederlanders te verleiden anders te eten:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Koken & Eten187
Koffie heeft grote impact op het milieu, maar je kunt de schade beperken
Koffie heeft een grote impact op het milieu. Als consument is het soms moeilijk te bepalen hoe je milieubewust koffie kan drinken. De experts noemen vier belangrijke dingen om op te letten. -
Koken & Eten
Liefhebber Eke proefde duizenden snacks en selecteerde de zes gekste combinaties
Hou jij van gekke combinaties als je iets lekkers smikkelt? Brood met chips of mandarijnen met mosterd? Eke Bosman test al jaren snacks in ons land en koos voor deze site snacks die bizar klinken maar vaak verrassend lekker zijn. -
PREMIUM
De Bali Burger van Ferliyan (42) is de lekkerste van Nederland: ‘In één hap proef je alle smaken’
De Lekkerste Burger van 2023? Die heet de Bali Burger en is te vinden bij afhaalrestaurant Podomoro in Bunschoten-Spakenburg. Met zijn creatie won chef-kok Ferliyan Palimbong (42) het NK Lekkerste Burger. Al had het niet veel gescheeld of hij had helemaal niet aan de wedstrijd meegedaan. ,,Echt alles ging mis.” -
Wat is de beste e-reader? En hoeveel kost zo’n digitale bibliotheek? Check hier dé aanraders van dit moment
Een e-reader is een must-have voor boekenwurmen die weinig ruimte hebben om veel boeken te stapelen. Ook qua duurzaamheid (papier- en energieverbruik) kan zo'n toestel tellen. Expert Eric van Ballegoie van technologiesite Tweakers onderwierp verschillende e-readers aan een vergelijkingstest en tipt drie modellen, per budget en type gebruiker. -
Belasting terugkrijgen met de middelingsregeling: zo werkt het
In plaats van belasting betálen, belasting terugkrijgen. Dat kan (soms) door gebruik te maken van de middelingsregeling. Daarbij bereken je het gemiddelde inkomen van de afgelopen drie jaar en betaal je vervolgens over het gemiddelde belasting. Hoe werkt dat en wat levert het op?
-
Europees Parlement wil verbod op benamingen als ‘vegaburger’ en ‘sojayoghurt’
Vegetarisch vlees mag van Brussel in de toekomst geen ‘hamburger’, ‘burger’, ‘worst’ of ‘steak’ meer genoemd worden. Ook ‘groenteburger’ of ‘vegaworstjes’ zijn uit den boze. De termen zouden de Europese burger misleiden, meent het Europarlement. -
-
-
Energierekening
Mariëlle woont in een oude boerderij: ‘Als het buiten vriest, kan het in huis 12 graden worden’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Mariëlle van der Leest - Kieboom (68) uit Reek, Noord-Brabant. -
Koken & eten
Mythe ontkracht: ‘Zelfs één glaasje wijn is gevaarlijk’
Gezond drinken bestaat niet, ook dat ene glaasje wijn bij het eten kan je beter laten staan. Nieuw grootschalig onderzoek laat zien dat zelfs matige drinkers gezondheidsrisico’s lopen. Nul glazen per dag is het beste advies.