Havermelk is nu populairder dan sojamelk. © Shutterstock / Brent Hofacker

Havermelk in een paar jaar tijd enorm in populariteit gestegen

Koken & EtenWe drinken in Nederland nog altijd veel melk van de koe, maar plantaardige ‘melk’ is in opkomst. Vooral havermelk heeft een groeispurt gemaakt. Het is nu zelfs meer in trek dan sojamelk.

Ellen den Hollander 26-02-21, 11:00 Laatste update: 26-02-21, 11:15

Uit een analyse die ABN Amro vandaag publiceert blijkt dat havermelk enorm is gegroeid. ,,Sojamelk was de belangrijkste plantaardige melkdrank, maar havermelk is nu de belangrijkste in het schap geworden’’, aldus Nadia Menkveld, onderzoeker bij de bank. ,,Het aandeel van haver ten opzichte van andere plantaardige ingrediënten, zoals soja, amandel of rijst, steeg van 9 procent in 2017 naar 34 procent in 2020. Hiermee haalde haver soja in als belangrijkste ingrediënt voor plantaardige zuiveldranken. Dat heeft vooral te maken met de populariteit van de producten van Oatly. Het Zweedse bedrijf, dat alternatieve zuivel verkoopt in meer dan twintig landen, waaronder Nederland, aast op een notering aan de aandelenbeurs in New York.

Omdat reguliere melk ‘slechts’ met 7 procent toenam steeg het aandeel plantaardige varianten van melk van bijna 11 procent naar 13 procent
Nadia Menkveld

De totale supermarktverkoop van plantaardige dranken (zoals haver-, soja- en amandelmelk) steeg vorig jaar met 31 procent, aldus Menkveld. De econoom baseert zich bij haar onderzoek op cijfers van onderzoeksbureau IRI en de pintransacties van de eigen pinpashouders van de bank. ,,Plantaardig stijgt harder dan gewone melk. Omdat reguliere melk ‘slechts’ met 7 procent toenam steeg het aandeel plantaardige varianten van melk van bijna 11 procent naar 13 procent.”

De groei van alternatieve zuivel wordt volgens Menkveld gedreven door de wens van consumenten om vaker veganistisch te eten en te drinken, ofwel, een dieet dat geheel is ontdaan van dierlijke producten. Als gevolg hiervan scharen investeerders zich gretig achter producenten van alternatieve zuivel. Daardoor is er relatief veel innovatie en neemt het aanbod voor de consument toe. Reclame en marketing, samen met de bereidheid van de consument om nieuwe alternatieve zuivelproducten te proberen, doen de rest. ,,Mensen zien als ze een kop koffie halen zo'n pak staan en denken ‘dat moet ik ook eens proberen’.

Voedingsdeskundige Desirée Marsman herkent dat uit haar eigen praktijk. ,,Havermelk was één van de eerste plantaardige producten. Is dus al iets langer bekend en vertrouwd.” Bovendien is havermelk van havermout iets dat we langer kennen.,,Ook van vroeger. En vertrouwd maakt eerder bemind. Dan is de stap van havermoutpap met melk ook gemakkelijker maar havermoutpap met havermelk.” Ook de trend naar flexitarisch eten speelt mee, vermoedt Marsman.

Hoewel havermelk heel makkelijk zelf te maken valt (dan kost het een paar dubbeltjes in plaats van een paar euro) kiezen veel consumenten graag een kant-en-klaar pak uit het schap. Prijs en smaak spelen een rol bij de keuze in de supermarkt, maar gemak weegt ook zwaar, weet Menkveld.

Smaak nabootsen

Petitie voor behoud van gebruik woord ‘melk’
In maart stemt het Europees Parlement over het gebruik van het woord zuivel op verpakkingen van plantaardige alternatieven. Zeer tot ongenoegen van de producenten, want hoe kunnen hun klanten dan zien wat ze kopen. Bovendien: voor vlees was zo'n restrictie niet nodig, zo bleek vorig jaar in het Europees Parlement. Dat maakt het volgens de makers van de dranken alleen maar verwarrender voor de consument. Namens de branche roept Alpro fans op om zich uit te spreken op social media. Met de hashtags #StopPlantBasedCensorship #StopAm171 (de naam van het voorstel in het parlement) kunnen zij hun proteststem laten horen.

Er komen steeds meer alternatieven voor melk bij. Een van de voorlopers hierin is volgens Menkveld het Amerikaanse bedrijf Impossible Foods. ,,Dit bedrijf werkt aan een synthetische melk die in smaak en textuur sterk op traditionele melk moet lijken. Ook bedrijven als de Vegetarische Slager, Perfect Day en Notco trachten melk in smaak, structuur en nutriënten zoveel mogelijk na te bootsen.”

Door de innovatie en de toenemende vraag van consumenten zit er groeipotentieel in de plantaardige varianten van yoghurt, kaas en kwark. Dat is volgen de econoom van ABN Amro te zien aan de flinke toename van de verkopen in de afgelopen twee jaar. ,,Zo steeg in 2019 de verkoop van de plantaardige kwarkvariant volgens marktonderzoeksbureau IRI met bijna 50 procent en in 2020 met bijna 70 procent. Het meestgebruikte ingrediënt voor alternatieve yoghurt, kwark of desserts is op dit moment soja. Haver is als ingrediënt voor deze zuivelproducten echter aan een opmars bezig.”

Meer weten over Koken&Eten? Bekijk hier de video’s: