Hoe komt het dat elk lichaam anders reageert op taart?
Koken&WetenIn Koken & Weten duikt gezondheidsjournalist Tijn Elferink in een voedingsonderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: is een taartje voor iedereen even slecht?
Delen per e-mail
Als we iets zoets eten, gaat het suikergehalte in ons bloed omhoog. Maar die stijging is niet bij iedereen hetzelfde. Bij de een kan de bloedsuikerwaarde van één koekje harder omhoog gaan dan bij de ander. Terwijl de ander weer heftiger reageert op een banaan.
,,We weten al heel lang dat mensen verschillend reageren op voeding”, zegt Lydia Afman, universitair docent precision nutrition en moleculaire voeding aan de Wageningen Universiteit. ,,Sinds kort zijn er technieken waarmee mensen zelf makkelijker kunnen meten wat bepaalde voedingsmiddelen met hun bloedsuiker doen.”
Een start-up die slim gebruik maakt van die techniek is Clear. ,,Data over bloedglucose waren tot voor kort het exclusieve domein van huisarts of laborant”, zegt mede-oprichter Piet Hein van Dam. Hij en zijn collega’s ontwikkelden The Clear Health Program. Deelnemers krijgen een sensor op hun arm die de bloedsuikerwaarde continu meet. Ze moeten van minuut tot minuut bijhouden wat ze eten. Op die manier wordt duidelijk welke voedingsmiddelen tot heftigere suikerpieken leiden. Ze krijgen uiteindelijk een voedingsadvies op maat.
Luister hier naar de podcast Koken&Weten waarin redacteur Koken&Eten Ellen den Hollander gezondheidsjournalist Tijn Elferink spreek over het persoonlijke dieet:
De tekst gaat verder onder de podcast.
Afvallen en diabetes
Als het lichaam meer suiker binnenkrijgt dan het kan gebruiken, wordt die suiker opgeslagen in de vorm van vet. Voor veel mensen die aan Clear deelnemen is afvallen het doel. Maar het voorkomen van suikerpieken is ook medisch gezien belangrijk. Veel suikerpieken kunnen namelijk op termijn tot diabetes leiden.
Dat zit zo: als we koolhydraten (waaronder suiker) eten, maakt het lichaam insuline aan. Insuline zorgt ervoor dat bloedsuiker in cellen kan worden opgenomen. Door veel pieken wordt het lichaam echter minder gevoelig voor die insuline. Het is nog niet helemaal duidelijk waarom dat zo is, maar wat we wel weten is dat hoge suikerpieken het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 vergroten. De alvleesklier moet namelijk steeds méér insuline aanmaken. Als de alvleesklier zo hard moet werken dat hij ‘uitgeput’ raakt, is sprake van diabetes type 2. Als je lichaam zelf geen insuline aanmaakt, moet je het inspuiten of een insulinepomp gebruiken.
Sensor op mijn arm
Om erachter te komen wat bij mij tot bloedsuikerpieken leidt, deed ik zelf aan The Clear Health Program mee. De bloedsuikersensor op mijn arm liet uiteraard een suikerpiek zien als ik iets zoets at, zoals een taartje. Dat een rijpe banaan exact hetzelfde effect had, verraste mij. Een bord pasta zorgde opmerkelijk genoeg nauwelijks voor een suikerpiek, terwijl mijn bloedsuiker van een bruin belegd broodje enorm piekte.
Van Dam van Clear Health ziet bij de inmiddels ruim 700 deelnemers totaal verschillende reacties. ,,De een reageerde sterk op 0.0-bier. De ander op light frisdrank. Wetenschappelijk gezien is het echt speculeren waarom iemand piekt op 0.0 of op een light product. Het gebeurt wel echt, dat weten we inmiddels. Het is natuurlijk zonde als je met light frisdrank denkt goed bezig te zijn, terwijl je bloedsuiker er toch van stijgt.”
Netflix-algoritme
Het zijn interessante inzichten voor het individu, maar met big data wordt het volgens zowel Afman als Van Dam pas echt interessant. ,,We zien groepen ontstaan van mensen die hetzelfde op bepaalde voedingsmiddelen reageren”, zegt Van Dam. ,,Zoals mensen die goed reageren op een banaan, maar ook op een krentenbol. Als iemand goed reageert op een banaan kunnen we op basis van een Netflix-achtig algoritme voorspellen: Mensen zoals jij reageren vaak ook goed op een krentenbol.”
Volgens de Wageningse wetenschapper is het echter wel iets complexer dan dat. Er spelen namelijk meer factoren een rol bij gezondheid. ,,Met het onderzoek dat ik leid, zijn we een algoritme aan het ontwikkelen. Hierbij kijken we niet alleen naar suikerpieken, maar ook naar vetpieken in het bloed. Hiermee willen we een persoonlijk voedingsadvies gaan geven waarbij zowel de suikerwaarden als de vetwaarden in het bloed binnen de perken blijven.”
The Clear Health Program kost 199 euro (wij betaalden de actieprijs van 149 euro). Het programma duurt drie weken. The Clear Health Program is de enige Nederlandse aanbieder, andere aanbieders zijn: myLevel, MillionFriends en Nutrisense.
Stress en slaap
He kan zijn dat het lichaam op het ene moment anders reageert dan op het andere. Zo blijken stress en vermoeidheid een rol te spelen. Binnenkort start Afman een bijzonder onderzoek waarbij iedereen in een groep wekenlang dezelfde voeding krijgt. ,,En we meten continu wat er gebeurt. Het kan zijn dat je anders reageert na een nacht slecht slapen of als je gestrest bent. Als je een keer heftig reageert op een banaan, wil dat niet zeggen dat dat een maand later weer zo is.”
Van Dam bevestigt dat er meer factoren zijn die de maaltijdrespons beïnvloeden. ,,We hebben pas de eerste stappen gezet.” De mogelijkheden zijn volgens hem eindeloos. Zo is hij met een cateraar aan het onderzoeken of het mogelijk is lunch te serveren op basis van iemands voorkeuren. De een krijgt een banaan, de ander een appel. ,,En hoe mooi zou het zijn als je met Deliveroo de juiste maaltijd kunt laten bezorgen?”
Mijn oordeel
Iedereen reageert anders op voeding. The Clear Health Program maakt gebruik van technologie waarmee je real time een beeld kunt krijgen van hoe je lichaam reageert op koolhydraten. Hoewel er meer factoren een rol spelen (zoals vet, maar ook vermoeidheid), biedt Clear interessante inzichten om bloedsuikerpieken te voorkomen. Ik weet nu bijvoorbeeld welk brood mijn glucosewaarden het minst laat stijgen en dat mijn bloedsuiker bovengemiddeld omhoog gaat van een banaan.
Bekijk hier de video's over Koken&Eten:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Na de Chinezen komen nu ook de Vietnamezen: nieuw automerk Vinfast naar Nederland
In navolging van de vele Chinese merken maakt dit jaar ook een Vietnaams automerk zijn debuut in Nederland. Vinfast heet het Vietnamese merk, dat na het Chinese MG, Aiways en (binnenkort) Byton en Xpeng de Nederlandse automarkt zal bestormen. -
Koken & eten
Deze supermarkten stunten nog steeds met varkenshaasjes
Supermarkten stunten nog steeds met varkensvlees. Ondanks de afspraken die ze hierover hebben gemaakt, proberen ze toch nog vaak klanten te lokken met goedkoop vlees. -
Nick (57) over zijn energierekening: ‘Ik heb er inmiddels een sport van gemaakt’
Hoeveel geld besteedt u aan energie in huis? Hoe probeert u de kosten in de hand te houden? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Nick de Graaf (57) uit Alphen aan den Rijn. -
Franse peuter stikt in stukje worst, ouders slepen vleeswarenleverancier voor rechter
De topman van vleesleverancier Herta moet maandag in het zuidwesten van Frankrijk voor de rechter verschijnen wegens de dood van een 2-jarig jochie. Hij stikte in 2014 in een stukje knakworst van het bedrijf. Dat wordt nu dood door schuld verweten ‘door kennelijk opzettelijke schending van een veiligheids- of voorzichtigheidsverplichting’, meldt de Franse nieuwszender France Info. -
Selena Gomez roert weer in de potten voor nieuwe kookserie (en dat loopt bijna fout af)
Selena Gomez (28) haalt haar messen nog eens tevoorschijn voor het tweede seizoen van ‘Selena + Chef’. In de serie op HBO scherpt de Amerikaanse zangeres haar kookkunsten aan met behulp van beroemde gasten. Het eerste seizoen ging in augustus 2020 in première en was een groot succes. Nu is ook het tweede seizoen van start gegaan. Dat loopt niet altijd van een leien dakje...
-
PREMIUMBrabantse snacks
De krokodel uit Breda maakt een comeback, maar dan ambachtelijk
Waarom niemand eerder de twee meest geliefde frituursnacks van het land gekruist heeft, weten Freek Haverman en Jeroen Balkenende uit Breda niet. Wat ze wél weten, is dat het een denderend succes werd toen zij het probeerden. Zelfs Humberto Tan at, in zijn talkshow, een krokodel. -
Koken & eten
Koreaanse youtuber stopt kaas in chocoladefontein (en dat gaat flink mis)
Kaas in de chocoladefontein. Succesverhaal of gedoemd te mislukken? De Koreaanse youtuber Tasty Hoon probeerde het uit en zag het gruwelijk misgaan. -
Koken & eten
André van Duin steelt de show in Heel Holland Bakt: ‘Dit is meer een dood schildpadje’
Drie mannekes, drie vrouwkes. Dat zijn de zes overgebleven kandidaten zoals presentator André van Duin ze noemde tijdens de vijfde aflevering van Heel Holland Bakt. Gisteren keken er bijna 3,4 miljoen mensen naar de bakwedstrijd.