Voor het eerst wilde truffels in Nederland: ‘De natuur doet raar’

Bioprocestechnoloog Judith Evenaar, die zelf teelt in haar truffelgaard in Renkum, heeft truffels gevonden in het Rivierengebied en in Limburg. Truffels zijn ondergrondse vruchtlichamen van de schimmel mycorrhiza. Vooral in Italië en Frankrijk wordt naar truffels gezocht met speciaal getrainde varkens en honden. Omdat truffels zeldzaam en dus heel duur zijn, worden vindplaatsen angstvallig geheimgehouden.

De lekkernij is hot, weet Onno Kleyn, die al jaren truffelreizen naar Italië leidt. Altijd in het najaar, in oktober. ,,Het wordt steeds drukker. Mensen vinden het leuk. Er hangt natuurlijk ook iets mysterieus omheen. Dat helpt.” Je kunt het ondergrondse goud namelijk niet zien, je moet net weten waar te zoeken.

Dat Nederland zich nu ook 'truffelland’ mag noemen, is niet eens zo vreemd. ,,Het verbaast me niks dat ze nu ook in ons land zijn gevonden”, aldus Kleyn. Er is tot nu toe domweg niet veel naar gezocht, zegt de culinaire auteur. ,,De honden die worden gebruikt zijn moeilijk te vinden hier en de kans is groot dat de truffels te klein zijn of niet aantrekkelijk genoeg.”

Er bestaan namelijk meer soorten truffels, waarschijnlijk veel meer dan we weten. ,,De grijze truffel, oftewel Tuber uncinatum, die ook Bourgondische truffel wordt genoemd, komt ook voor in Zuid-Duitsland. Dus waarom niet hier?” zegt Kleyn.

De documentaire Truffelliefde, die draait in filmhuizen in het hele land, gaat het over de zoektocht naar en het koken met truffels:

Judith Evenaar vermoedt dat er al langer truffels in Nederland voorkomen, maar dat er inderdaad nooit eerder naar is gezocht. Ook de klimaatverandering kan volgens haar een rol spelen. In haar truffelgaard op Oranje Nassau's Oord in Renkum heeft ze nu ook voor het eerst na 6,5 jaar truffels geoogst. ,,Het is dus met goede zorg en een goede bodem wel degelijk mogelijk om truffels te telen, in tegenstelling tot beweringen van truffeljagers uit Zuid-Europa.”

Evenaar hoopt dat er meer telers komen, zodat Nederland écht een truffelland wordt. Ze brengt haar eigen oogst en truffelbomen op de markt. Met die bomen kun je zelf truffels telen, mits op de goede grond geplant en met de nodige geduld, want het kost jaren voordat er schimmels gaan groeien. ,,De kans is zo'n 60 procent dat het aanslaat", aldus Kleyn. ,,Als je zo'n boompje plant, moet je – als je gelovig bent – veel kaarsen branden in de kerk.” Misschien heb je dan na een jaar of zes al truffels. Maar het kan ook 15 jaar duren, waarschuwt Kleyn.

Zwarte truffels kosten in de winkel op dit moment zo'n 150 euro per ons. De zeer zeldzame witte truffel gaat voor 399 euro per ons de deur uit. 

Voor de handel is het in elk geval goed dat er truffels zijn gevonden, vindt Daan Witteveen van winkel Fred de Leeuw. ,,Er zijn maar vijf soorten interessant. Als het om culinaire truffels gaat tenminste.” Op dit moment is de zwarte wintertruffel in het seizoen, maar er zijn nog meer soorten, die elk een eigen seizoen, een eigen topgebied en bestemming kennen. 

Hoe fijn ook voor de truffellovers, voor het milieu zou het minder goed nieuws kunnen zijn. ,,Het kan zijn dat het gebied waar truffels groeien verandert. Het kan zijn dat de opwarming harder gaat dan we dachten", aldus Witteveen. ,,Dat betekent dat de natuur raar doet.”

Hoe duur truffels kunnen zijn, zie je in deze video: