Wat doet een sapkuur met je lichaam?

Koken & EtenWe geloven het niet zomaar: de zin en onzin van ons eten en drinken. Deze week: wat doet een sapkuur met je lichaam?

Jari Goedegebuure 21-02-22, 07:00

Een reset voor lichaam en geest: wie wil dat nou niet? Voor de gewillige lezer staat het internet vol met redenen om te detoxen met een sapkuur. Je zou er gezond mee afvallen en je lichaam ontgiften. Het resultaat: een sapdetox is, mede dankzij de aanprijzingen van influencers, al jaren een hype.

Dat hele detoxen is een achterhaald idee, zegt Renger Witkamp, hoogleraar voeding en farmacologie aan Wageningen University. ,,Het is een eeuwenoud concept, gebaseerd op wat ook wel catharsis wordt genoemd. Je wil iets ‘fouts’ uit je lichaam halen. De duivel uitdrijven, bij wijze van spreken.”

Schadelijke stoffen buiten de deur houden

Veel fouts haalt zo’n sapkuur alleen niet uit je lijf. ,,Sterker nog”, zegt Witkamp, ,,dat doet je lichaam zélf al. Vanuit de evolutie hebben we diverse mechanismen meegekregen om schadelijke stoffen buiten de deur te houden, of zo snel mogelijk op te ruimen. Wat je lichaam niet gebruikt, raakt het vanzelf weer kwijt.”

Te lang alleen maar sap drinken kan daarom zelfs slecht zijn voor je lichaam. De voornaamste detox-organen van de mens zijn de lever en de nieren, en die moeten eigenlijk voortdurend licht worden gebruikt. ,,Het hangt af van wat precies in de sapjes zit, maar vaak worden die organen er minder door geprikkeld. Daardoor verliest bijvoorbeeld je lever het vermogen om vreemde stoffen – inclusief medicijnen – om te zetten. Ook loop je met een kuur van puur sap of thee vaak je eiwitten en een deel van je vitamines mis.”

Daarnaast heeft vloeibaar eten nóg een nadeel: het omzeilt verzadigingssignalen. Die seintjes worden normaal gesproken al doorgegeven op het moment dat je op je eten kauwt. ,,Bij een sapkuur heeft je lichaam pas door dat er iets aankomt als het al binnen is.” De honger ebt daardoor later weg. ,,Per saldo krijg je dan vaak méér binnen.”

Een korte sapkuur kan volgens Witkamp vaak geen kwaad, maar je lichaam heeft er weinig profijt van. ,,Sommige mensen vallen er wat van af, maar moeten vervolgens oppassen voor het jojo-effect. Na zo’n extreem dieet krijg je juist zin in eten. Dan vreet je het er zo weer aan en word je alleen maar dikker.”

Scheid jij ook graag zin van onzin? Beluister de podcast Koken&Weten met Tijn Elferink en Ellen den Hollander: