Zoet bloed bestaat niet, maar waarom prikken muggen de een wel en de ander niet?

Het muggenseizoen is officieel in mei al van start gegaan. Maar door de combinatie van regen en hogere temperaturen gaan de diertjes nu echt los. Feit is dat de een grote, jeukende bulten krijgt en de ander nauwelijks last heeft. Maar is het waar dat mensen met zoet bloed vaker worden gestoken omdat muggen van zoet bloed houden?

,,De mythe dat mensen met zoet bloed eerder worden gestoken is eigenlijk in omgekeerde vorm ontstaan”, zegt Marieta Braks, muggenexpert bij het RIVM. ,,Mensen die vaak worden gestoken moeten wel zoet bloed hebben.” Met zoet wordt niet letterlijk zoet bedoeld, maar lekker. Zoals veel mensen zoet lekker vinden. ,,Zoet bloed is geen term die een type bloed beschrijft.”

Waar muggen wel op afkomen is lichaamsgeur zoals zweet en vooral: CO2, koolstofdioxide. We ademen lucht met zuurstof in en lucht met koolstofdioxide uit. Muggen kunnen het kleine verschil in CO2 meten, waardoor ze weten of er een mens in de buurt is. Of een dier, zegt Hans Zaaijer, hoogleraar bloedoverdraagbare infecties van de Universiteit van Amsterdam. ,,De duivel heeft muggen uitgevonden om alles en iedereen te pesten.”

Volgens het Kennisinstituut Bier zijn er studies waaruit blijkt dat muggen van bier houden. Zo zagen Japanse onderzoekers dat een bepaald type mug mensen na het drinken van 350 milliliter bier aantrekkelijker vonden. De aantrekkelijkheid kon niet worden verklaard door zweet of huidtemperatuur. Ook een onderzoek in het Afrikaanse Burkina Faso toonde aan dat mensen die een liter bier hadden gedronken eerder werden geprikt dan wie water had gedronken.

_{In de podcast vertelt gezondheidsjournalist Tijn Elferink hoe het zit met zoet bloed aan redacteur Ellen den Hollander:}

De vraag waarom sommige mensen eerder worden geprikt is in Japan en Afrika relevanter dan in Nederland. De muggen uit Japan en Burkina Faso kunnen virussen verspreiden en ziektes veroorzaken, zoals dengue (knokkelkoorts), gele koorts, Zika en malaria. Als er al een vaccin of medicijn is, kan niet iedereen dat betalen. Dat maakt de mug vooralsnog het dodelijkste dier op aarde.

,,Voor malaria hoeven we in Nederland niet bang te zijn”, stelt Zaaijer gerust. ,,Wel is vorig jaar voor het eerst het Westnijlvirus aangetroffen. Dat virus wordt verspreid door de gewone huissteekmug en kan tot een dodelijke hersenvliesontsteking of hersenontsteking leiden. Dus ook in Nederland moeten we iets beter gaan opletten.”

Suiker en zoetigheden laten staan is om allerlei gezondheidsreden verstandig, maar doet niets tegen muggen. Dat muggen op licht afkomen is ook een fabel. Ultrasone-stekkers, met je nagel een kruisje op een bult drukken, citroengeur? Allemaal muggenmythes. De enige met een kern van waarheid is tonic. De Britten dronken deze drank in overzeese gebieden, omdat het de bittere stof kinine bevat. De kinineplant wordt gebruikt tegen malaria.

Effectiever om muggen te lijf te gaan is in en rond het huis stilstaand water voorkomen. Denk aan dakgoten, regentonnen en de parasolvoet, zegt Braks van het RIVM. De beste bescherming ’s nachts biedt een klamboe. ,,Daar slaap ik in nare muggenzomers zelf ook onder”, zegt Zaaijer. ,,Zo helemaal om je bed, dat werkt ideaal.”

Dat muggen van zoet bloed houden is een fabel. Muggen komen af op zweet en vooral de koolstofdioxide die we uitademen. Tonic werd gebruikt tegen malaria. Zit je ’s avonds tot laat buiten, bestel dan gerust een tonic met een schijfje citroen. Doe het omdat je het lekker vindt, niet omdat het muggen op afstand houdt. Lange mouwen zijn effectiever.

Meer podcasts luisteren over de relatie tussen eten en gezondheid? Hieronder vind je alle afleveringen:

Bekijk al onze video’s over koken en eten in deze playlist: