Jongelui, hou even vol en je kunt over een jaartje weer helemaal los

Toen ik 17 werd kreeg ik een oproep voor de arbeidsdienst. Op reclameaffiches stond een jongeman afgebeeld in een groen uniform met een spa, om het stoer te maken. Zijn naam was Koenraad. Aan de oproep heb ik geen gehoor gegeven. De avondklok was inmiddels ingevoerd: na 20.00 uur mocht je niet meer naar buiten. 

In november 1944 was de grote razzia van Rotterdam: mannen van 17 tot 40 jaar moesten naar buiten en werden afgevoerd naar Duitsland om tewerkgesteld te worden. Mijn broer en ik gaven daar geen gehoor aan. Maar de buren stonden voor de deur, en dreigden ons aan te geven. 

Achteraf nam ik ze het niet kwalijk, zij hadden kleine kinderen. En er werd gedreigd de huizen in brand te steken als ze je zouden vinden. Ik zei tegen mijn moeder: 'We gaan wel, we zijn zo terug'. Dat duurde voor mij zeven maanden. Mijn broer kon ontsnappen, dat is bij mij mislukt. De bevrijdingsfeesten waren praktisch al voorbij. 

Al snel stond mijn oude werkgever voor de deur. Of ik weer bij hem wilde komen werken. Helaas deed de regering kort daarna een oproep voor de dienstplicht, ik werd goedgekeurd en in juli 1946 kwam ik in militaire dienst. Op 1 oktober vertrok ik naar Nederlands-Indië. Geen leuke tijd, ik probeer die nog steeds te vergeten. In oktober 1949 keerden we terug. Ik werd kort daarop 25. 

Jongelui, wat ik wil zeggen: wij waren tien jaar van onze jeugd kwijt. Probeer nou nog een klein jaar de rug recht te houden. Dan kun je na klein jaar waarschijnlijk weer volop van je jonge leven genieten. Ik ben 94 jaar, maar ik reken op jullie.

Jan Hoek, Rotterdam.