Ajax zonder smaakmaker: ‘Ziyech echt van andere orde’

Door Freek Jansen

Op de vraag wie het creatieve stokje nu bij Ajax op moet pakken, was Erik ten Hag afgelopen woensdag helder in zijn antwoord. ,,We hebben er wel meer die dat kunnen, maar Ziyech is echt van een andere orde’', aldus de trainer van de Amsterdammers. ,,Hij is ti-ta-tovenaar. Hoelang we hem precies kwijt zijn, moeten we afwachten. Hopelijk niet te lang.’’

Ten Hag weet als geen ander wat de impact is van Ziyech als architect van het aanvalsspel. Soms vanaf rechts, maar de laatste tijd veelal als nummer 10. Ziyech speelt op gevoel en beschikt over het instinct om te weten waar op het veld hij voor zijn team het meeste van waarde kan zijn. Het ene moment eist hij de bal in de as op, om even later bijvoorbeeld weer aan de zijkant te verschijnen om daar met medespelers een overtal te creëren, met een splijtende pass het spel te verleggen, de assist te geven, of zelf de dribbel aan te gaan.

Zelden loopt hij in zijn vrije rol de ruimtes van ploeggenoten dicht of een medespeler in de weg. Elke actie, met of zonder bal, heeft als gemene deler dat het vizier vooruit is gericht. Het zorgt ervoor dat spelers de bal graag bij hem kwijt willen, hij zelf vrijwel altijd aanspeelbaar is, en op hetzelfde moment meerdere tegenstanders bezighoudt. De handtekening van Ziyech staat zodoende onder vrijwel elke Ajax-aanval.

,,Als Hakim de bal op die positie aanneemt, weet ik dat ik alert moet zijn. Met zijn traptechniek komt de bal dan perfect op maat.’' Quincy Promes vertelde in november in alle rust over zijn doeltreffende connectie met Ziyech. Het was en is een combinatie, die door geen enkele verdediging afgestopt kon worden. Blessureleed, eerst bij Promes, nu bij Ziyech, zorgt er echter voor dat de tandem al een tijdje stilstaat.

Geef Ziyech de bal en er volgt gevaar voor het vijandelijke doel. Het klinkt simpel, maar de cijfers accentueren de contouren van een machine. Met 85 schoten en 67 gecreëerde kansen was de Marokkaan direct betrokken bij 152 doelpogingen. Dat zijn er niet alleen minstens 36 meer dan elke andere eredivisiespeler, het is ook nog eens 35 procent van alle doelpogingen van Ajax. En om het nog scherper te stellen: Ziyech was in de laatste twee competitieduels van Ajax bij liefst 20 van de 27 doelpogingen direct betrokken.

Panenka over de moeizame zege van Ajax op Sparta:

Bij Heerenveen en FC Twente beleefde Ziyech het voetbal anders. Pas als zijn ploeg de bal had, kwam de jongeling in beweging. Dat veranderde toen hij bij Ajax in aanraking kwam met Peter Bosz en later Ten Hag. ,,Dat heeft me echt veranderd als speler. Ik ben het zelfs leuk gaan vinden om tegenstanders af te jagen en ballen te veroveren’', zette Ziyech zijn ontwikkeling als speler van Ajax al vaker uiteen.

Natuurlijk liggen zijn grote kwaliteiten in balbezit, maar ook in de andere twee facetten van het voetbal, de omschakelingsmomenten en in balverlies, heeft Ziyech inmiddels zijn belangrijke bijdragen aan het spel van Ajax. Zo veroverde hij dit seizoen al dertig keer het de bal in het meest aanvallende gedeelte van het veld. Het meeste van alle Ajacieden. Sowieso verovert Ziyech de bal vaak voor een aanvallend ingestelde speler, dit seizoen al 133 keer. Alleen Donny van de Beek veroverde vaker de bal, met een minimaal verschil (134 keer).

De critici van Ziyech wijzen vooral op de risicofactor in zijn spel. Die eigenschap is dé kwaliteit van de speler én van Ajax geworden, maar het wordt nu interessant om te zien hoe gevaarlijk de ploeg kan zijn zonder Ziyech. Qua rendement zal er nog meer worden gekeken naar Dusan Tadic. Met 8 treffers, 13 assists en 71 gecreëerde kansen heeft de Servische aanvaller zelfs een hoger rendement dan Ziyech (6 goals, 12 assists, 67 gecreëerde kansen). Maar hoe rendeert Tadic zonder Ziyech? En de rest van het aanvallende blok? ,,Het komt heel slecht uit als je juist met onze serie duels je belangrijkste spelers moet missen’', zegt Ten Hag. ,,Maar zonder Hakim hebben we nog steeds een goede ploeg.” Hoe goed? Dat gaat de komende weken blijken.

In Voetbal op Vrijdag blikt Sjoerd Mossou met Hidde van Warmerdam vooruit op het weekend: